Προεδρικές εκλογές στην Ονδούρα: Μία από τις βιαιότερες και πιο φτωχές χώρες του κόσμου

Στη χώρα των σχεδόν 10 εκατομμυρίων κατοίκων (κατά υπολογισμούς της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2020) ο δείκτης ανθρωποκτονιών συγκαταλέγεται στους υψηλότερους στον κόσμο, εξαιρουμένων εμπόλεμων ζωνών: έφθασε τις 37,6 ανά 100.000 κατοίκους το 2020.

Την κατάσταση επιδεινώνουν η πανδημία του νέου κορωνοϊού και οι καταστροφικοί κυκλώνες.

Θεωρείται, μαζί με το Μεξικό, μια από τις πιο επικίνδυνες χώρες στον κόσμο για τους δημοσιογράφους (92 δολοφονίες μέσα στα τελευταία είκοσι χρόνια) και τους υπερασπιστές του περιβάλλοντος.

Βρίσκεται στην καρδιά του «τριγώνου του θανάτου», μαζί με το Ελ Σαλβαδόρ και τη Γουατεμάλα, την περιοχή όπου η δράση των «μάρας», των συμμοριών που επιδίδονται σε εμπορία ναρκωτικών, εκβιάσεις και άλλες παράνομες δραστηριότητες, αποτελεί γάγγραινα.

Το φαινόμενο αυτό, σε συνδυασμό με την τεράστια ανεργία, πυροδοτεί κύματα παράτυπης μετανάστευσης προς τις ΗΠΑ, ειδικά ανηλίκων που φοβούνται πως θα τους στρατολογήσουν εξαναγκαστικά οι συμμορίες. Η μετανάστευση παίρνει ενίοτε τη μορφή των εντυπωσιακών «καραβανιών», πορειών χιλιάδων πολιτών της Ονδούρας που κινούνται με τα πόδια.

Πολιτική αστάθεια

Η χώρα, που απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1821, έχει γνωρίσει πραξικοπήματα, ένοπλες εξεγέρσεις, ένοπλες συρράξεις με τους γείτονές της (με τη Γουατεμάλα το 1880, με το Σαλβαδόρ στον πολύ σύντομο guerra del fútbol , ή«πόλεμο του ποδοσφαίρου», το 1969).

Μια σχεδόν αδιάλειπτη περίοδος διακυβέρνησης από στρατιωτικά καθεστώτα, που κράτησε κάπου είκοσι χρόνια, θα έπαιρνε τέλος το 1982, με την εκλογή του προέδρου Ρομπέρτο Σουάσο Κόρδομπα. Έκτοτε, τα κόμματα της δεξιάς (Φιλελεύθερο και Εθνικό) αναμετρώνταν σε κάθε εκλογική διαδικασία κι εναλλάσσονταν στην εξουσία.

Αφού εξελέγη με τα χρώματα των Φιλελεύθερων το 2005, ο πρόεδρος Μανουέλ Σελάγια ανατράπηκε το 2009 με στρατιωτικό πραξικόπημα που υποστήριξαν η δεξιά και ο επιχειρηματικός κόσμος, αφού έκανε αριστερή στροφή προσεγγίζοντας τον εκλιπόντα πλέον τότε πρόεδρο της Βενεζουέλας Ούγο Τσάβες.

Οι εκλογές που ακολούθησαν, στα τέλη του 2009, έφεραν στην εξουσία τον Πορφίριο Λόμπο Σόσα (Εθνικό Κόμμα).

Ο απερχόμενος πρόεδρος Χουάν Ορλάντο Ερνάντες, ή «ΧΟΕ», από τα αρχικά του, που ανήκει επίσης στο Εθνικό Κόμμα, εξελέγη το 2013 και επανεξελέγη το 2017, έπειτα από δυο ψηφοφορίες που αμαυρώθηκαν από καταγγελίες για νοθεία από την αντιπολίτευση και βίαια επεισόδια.

«Ναρκωκράτος»

Ο αδελφός του αρχηγού του κράτους, ο πρώην βουλευτής Αντόνιο «Τόνι» Ερνάντες, καταδικάστηκε τον Μάρτιο να εκτίσει ισόβια κάθειρξη από αμερικανικό ομοσπονδιακό δικαστήριο για τη μεταφορά κάπου 185 τόνων κοκαΐνης στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με αμερικανούς εισαγγελείς, ωφελείτο στη διακίνηση ναρκωτικών από την προστασία του αδελφού του.

Διακινητές ναρκωτικών που έχουν συλληφθεί ή εκδοθεί στις ΗΠΑ από την κυβέρνηση Ερνάντες έχουν καταθέσει στοιχεία για δωροδοκίες του περιβάλλοντος του προέδρου της Ονδούρας.

Ο ίδιος ο κ. Ερνάντες ερίζει πως πρόκειται για ψευδομάρτυρες, για βαρόνους των ναρκωτικών που βάλθηκαν να τον εκδικηθούν για τον πόλεμο που διεξάγει εναντίον τους. Θυμίζει πως εγκατέστησε αεροπορική, θαλάσσια και χερσαία ασπίδα για να αντιμετωπιστούν τα καρτέλ των ναρκωτικών, με την υποστήριξη της Ουάσινγκτον.

Χώρα φτωχή παρότι 5η στον κόσμο στις εξαγωγές καφέ

Η Ονδούρα συγκαταλέγεται στα φτωχότερα κράτη της Λατινικής Αμερικής· ο μισός και πλέον πληθυσμός της ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.

Το 2020, το ΑΕΠ της συρρικνώθηκε κατά 9%, αφού η οικονομία της επλήγη κατά σειρά από την πανδημία του νέου κορωνοϊού και τους κυκλώνες Ήτα και Γιώτα.

Μολαταύτα κατατάσσεται πέμπτη στον κόσμο στις εξαγωγές καφέ. Αυτή η δραστηριότητα, η παραγωγή καφέ, συνεισφέρει τις περισσότερες θέσεις εργασίας.

Ανάμεσα σε άλλα είδη εξάγει επίσης ξυλεία, μπανάνες, ανανά, φοινικέλαιο, ρύζι, φασόλια, γαρίδες.

Τα εμβάσματα από τους μετανάστες αντιπροσωπεύουν το 20% του ΑΕΠ. Πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες της Ονδούρας ζουν στο εξωτερικό, πάνω απ’ όλα στις ΗΠΑ, που είναι επίσης ο κυριότερος εμπορικός εταίρος της χώρας.

Η διαφθορά στην Ονδούρα χαρακτηρίζεται ενδημική: η χώρα κατατάσσεται 157η από τις 180 που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο της ΜΚΟ Διεθνής Διαφάνεια.

Η «Αθήνα των Μάγια»

Τα ερείπια της Κοπάν, πόλης του πολιτισμού των Μάγια (δυτικά), που αρχαιολόγοι αποκαλούν την «Αθήνα των Μάγια», συμπεριλαμβάνονται στα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, μολαταύτα έχουν εγκαταλειφθεί σε επισφαλή κατάσταση.

Η αρχεία πόλη, τα ερείπια της οποίας συμπεριλαμβάνουν κάπου χίλια κτίσματα, ήταν οργανωμένη γύρω από την ακρόπολη και την κεντρική πλατεία. Στα πιο αξιόλογα ευρήματα συγκαταλέγονται μια σκάλα με ιερογλυφικά, το γήπεδο για αθλοπαιδιές, καθώς και υπόγειες σήραγγες που οδηγούν στον θαμμένο ναό Ροσαλίλα.