Κόλιν Πάουελ: Η ζωή του στρατηγού και πολιτικού που σημαδεύτηκε από την εισβολή στο Ιράκ

Για τους περισσότερους, το όνομα του Κόλιν Πάουελ - ο οποίος πέθανε τη Δευτέρα σε ηλικία 84 ετών συνέπεια επιπλοκών από τον κορωνοϊό - συνιστά συνώνυμο με την έναρξη της δεύτερης εισβολής των ΗΠΑ στον Περσικό Κόλπο και την επίθεση εναντίον του Ιράκ που οδήγησε τελικά στην πτώση του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν.

Η ζωή του Πάουελ υπήρξε άρρηκτα συνδεδεμένη με πολέμους και αιματοχυσίες: Βιετνάμ (1955-1975), εισβολή στο Παναμά (1989) πρώτη εισβολή στον Κόλπο και ειρηνευτική επιχείρηση στη Σομαλία (1991), δεύτερη εισβολή στο Ιράκ (2003). Ο στρατηγός και μετέπειτα υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης του Τζορτζ Μπους του νεότερου (2001 – 2005) είχε μια μακρά στρατιωτική και πολιτική πορεία.

Υπήρξε ο πρώτος Αφροαμερικανός στην πρόσφατη πολιτική Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, που θα καταλάμβανε τη θέση του υπουργού Εξωτερικών. Σύμφωνα με αναλυτές, ο τρόπος με τον οποίο υπηρέτησε τη θέση αυτή υπήρξε καθοριστικός ως προς τη διαμόρφωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής κατά τα τελευταία έτη του 20^ου και στις αρχές του 21^ου αιώνα.

Γόνος μεταναστών από την Τζαμάικα

Ο Κόλιν Λούθερ Πάουελ γεννήθηκε στις 5 Απριλίου του 1937 στο Χάρλεμ, μία από τις πιο φτωχές συνοικίες της Νέας Υόρκης, στα προάστια του Μανχάταν. Γόνος μεταναστών από την Τζαμάικα, της Μοντ Άριαλ και του Λούθερ Θεοφίλους Πάουελ, οι καταβολές του ήταν μια μίξη αφρικανικών και σκωτσέζικων στοιχείων.

Ο πατέρας του εργαζόταν ως υπάλληλος σε μεταφορική εταιρεία και η μητέρα του ως μοδίστρα. Ο Κόλιν αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Μόρις το 1954, ενώ κατά τα μαθητικά του χρόνια εργάστηκε σε ένα τοπικό κατάστημα με παιδικά έπιπλα, όπου έμαθε να μιλά εβραϊκά χάρη στους Εβραίους ιδιοκτήτες του.

Αποφοίτησε από το City College της Νέας Υόρκης με πτυχίο στη Γεωλογία, ενώ το 1971 ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον, μετά το πέρας της δεύτερης θητείας του στο Βιετνάμ.

Η πορεία του στον αμερικανικό στρατό

Ο Πάουελ υπήρξε στρατιωτικός καριέρας, με αρκετά διαστήματα της θητείας του να τον βρίσκουν στην εμπόλεμη ζώνη του Βιετνάμ.

Κατατάχθηκε στον αμερικανικό στρατό το 1958 και εν συνεχεία υπηρέτησε δύο φορές στα πολεμικά μέτωπα του Βιετνάμ, όπου μάλιστα τραυματίστηκε δύο φορές. Παρέμεινε στο στρατό μετά την επιστροφή του στις ΗΠΑ και αφού φοίτησε στο Εθνικό Κολέγιο Πολέμου άρχισε η άνοδός του στη στρατιωτική ιεραρχία.

Από την κυβέρνηση Ρέιγκαν στον Μπους τον πρεσβύτερο και εν συνεχεία στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ

Παράλληλα υπήρξε ο πρώτος Αφροαμερικανός σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας στην κυβέρνηση του Ρόνανλντ Ρέιγκαν.

Εξάλλου υπήρξε και ο νεότερος σε ηλικία επιτελάρχης του Λευκού Οίκου επί θητείας Τζορτζ Μπους του πρεσβύτερου.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου πολέμου στον Περσικό Κόλπο είδε τη δημοτικότητά του να εκτοξεύεται, μετά και την νίκη των συμμαχικών δυνάμεων εναντίον του Ιράκ. Το γεγονός αυτό τον κατέστησε δημοφιλή και στον πολιτικό στίβο, αφού το όνομά του, για αρκετό διάστημα στα μέσα της δεκαετίας του ’90, συνδέθηκε με μια ενδεχόμενη υποψηφιότητα για την προεδρία των ΗΠΑ.

Το στίγμα και η παραίτηση

Ωστόσο, η πολιτική του φήμη θα στιγματιζόταν ανεπανόρθωτα το 2003, όταν με την ιδιότητα του υπουργού Εξωτερικών θα εξωθούσε στο δεύτερο πόλεμο του Κόλπου και συγκεκριμένα στην εισβολή του Ιράκ.

Χρειάστηκε μόλις μία ομιλία του το 2003 στην έδρα του ΟΗΕ, όπου ο ίδιος επέμεινε με ιδιαίτερη σθεναρότητα ότι το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν έκρυβε στο Ιράκ μεγάλα φορτία όπλων μαζικής καταστροφής.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν διαθέτει βιολογικά όπλα και την ικανότητα να παράγει γρήγορα περισσότερα, πολλά περισσότερα», είχε πει χαρακτηριστικά τότε ο Πάουελ στην ομιλία του.

Ωστόσο, οι επιθεωρητές αργότερα δεν βρήκαν τέτοια όπλα στο Ιράκ και δύο χρόνια μετά την ομιλία του Πάουελ στον ΟΗΕ, κυβερνητική έκθεση ανέφερε ότι η κοινότητα των πληροφοριών έκανε «λάθος» στις εκτιμήσεις της για τα όπλα μαζικής καταστροφής του Ιράκ πριν από την εισβολή των ΗΠΑ.

Οι αποκαλύψεις προκάλεσαν την οργή της αμερικανικής κοινής γνώμης και εξώθησαν τον Πάουελ σε παραίτηση από το αξίωμά του, μετά και την επανεκλογή του Τζορτζ Μπους του νεότερου το 2004.

Ο Πάουελ θα παραδεχόταν πολύ αργότερα ότι οι πλημμελείς εκτιμήσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών σε συνδυασμό με τη βεβαιότητα που ο ίδιος εξέφρασε για το θέμα των υποτιθέμενων όπλων μαζικής καταστροφής που διέθετε η Βαγδάτη, υπήρξαν μια σοβαρή «κηλίδα», ένα στίγμα στη ζωή και την πολιτική καριέρα του.

Η απόσχιση από τους Ρεπουμπλικάνους και η στήριξη στον Ομπάμα

Η συχνά υπεσυντηρητική ροπή που ακολούθησαν οι Ρεπουμπλικάνοι, ιδίως μετά το πέρας της κυβέρνησης Μπους του νεότερου, αποδόμησαν τη σχέση του Πάουελ με το κόμμα που τον ανέδειξε.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο άλλοτε στρατηγός και επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας επένδυσε σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για τη στήριξη και εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα στον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ.

Ήταν μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές του 2008, όταν ο Πάουελ βγήκε και στήριξε ανοικτά τον Ομπάμα, γεγονός που για αρκετούς πολιτικούς αναλυτές υπήρξε καταλύτης για τη μετέπειτα νίκη του και εκλογή του στο προεδρικό αξίωμα.

Η αποστροφή του για την κυβέρνηση Τραμπ

Η μεταστροφή του Πάουελ προς τους Δημοκρατικούς παγιώθηκε το 2016, όταν αποφάσισε να ψηφίσει υπέρ της Χίλαρι Κλίντον, χαρακτηρίζοντας, παράλληλα, την υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ «εθνική ντροπή και διεθνή παρωδία».

Το 2020 ο ίδιος αποκήρυξε για δεύτερη φορά τον Τραμπ, στηρίζοντας ανοικτά τον Τζο Μπάιντεν.

Στις 5 Ιανουαρίου 2021, όταν οι ΗΠΑ βρέθηκαν αντιμέτωπες με την πρωτόγνωρη εισβολή ακροδεξιών στοιχείων στο Καπιτώλιο, κατά τη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκαν τέσσερις υποστηρικτές του Τραμπ κι ένας αστυνομικός της ασφάλειας του κτηρίου, ο Πάουελ αποκήρυξε το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα λέγοντας χαρακτηριστικά:

«Δεν θεωρώ πλέον τον εαυτό μου Ρεπουμπλικάνο».