Χαλέπι:«Αργοπεθαίνει» το ξενοδοχείο της Α.Κρίστι & του Λώρενς της Αραβίας

Το Μπαρόν, πάνω στο δρόμο που, προς τιμήν του, πήρε τ’ όνομά του, βρίσκεται πολύ κοντά στην πρώτη γραμμή που κόβει στα δύο το Χαλέπι: το μισό ελέγχουν οι αντάρτες, το άλλο μισό -εκεί που βρίσκεται και το ξενοδοχείο- οι κυβερνητικές δυνάμεις. Τα θραύσματα οβίδων και η υγρασία έχουν προκαλέσει εκτεταμένες φθορές στα περισσότερα από τα 45 δωμάτιά του, στα οποία, εδώ και δυο χρόνια, φιλοξενούνται πρόσφυγες. «Δεν έχουμε πού να πάμε», είπαν μια μέρα στον ιδιοκτήτη του, Αρμέν Μαζλουμιάν. «Ελάτε εδώ» -ήταν η απάντηση.

Έκτοτε μένουν εκεί.

Εκείνος, όχι πια. Κουρασμένος, απογοητευμένος και εξασθενημένος, έκλεισε τα μάτια του στις αρχές του 2016. Δυο παλιές του φωτογραφίες με τη μαύρη λοξή γραμμή πάνω αριστερά, στη σελίδα του Μπαρόν στο Facebook, και δυο φατσούλες με δάκρυα, έκαναν γνωστό, δίχως περιττά λόγια, το άσχημο νέο.

Αριστερά: H αναγγελία θανάτου του Μαζλουμιάν - Κάτω: ο Αρμέν Μαζλουμιάν στο Μπαρόν το 2014 με το σκύλο του - Πάνω: προσφυγόπουλα στο Μπαρόν - Πηγή: Facebook - afpar

Το Μπαρόν δεν προσδιορίζεται τυχαία ως «ιστορικό ξενοδοχείο». Αν μπορούσαν να μιλήσουν τα μάρμαρά του θάλεγαν πολύ περισσότερα απ' ότι τα κιτάπια με τα ονόματα της επιφανούς πελατείας του ή απ' το λογαριασμό που κάποτε έκανε ο Λώρενς της Αραβίας στο μπαρ του και βρίσκεται στη σκονισμένη προθήκη στο σαλόνι του, για την ιστορία της Συρίας αλλά και την ανάμειξη των ευρωπαϊκών δυνάμεων και τα 'παιχνίδια' για κυριαρχία στη Μέση Ανατολή.

Απ' τις αρχές του 20ου αιώνα που πρωτολειτούργησε, το ξενοδοχείο σημάδεψαν και σημαδεύουν η ιστορία και οι πρωταγωνιστές της στην περιοχή. Κάποια απ' τα δωμάτιά του είναι για πάντα συνδεδεμένα με τις προσωπικότητες που φιλοξένησαν.

Απ' το μπαλκόνι του δωματίου 215 ο βασιλιάς Φεϊζάλ ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Συρίας το 2018· στενός του σύμβουλος ο Λώρενς της Αραβίας, προτιμούσε για τις διανυκτερεύσεις του το δωμάτιο 202· στο διπλανό, το 203, έμενε, στη διάρκεια των ταξιδιών της στο Χαλέπι, η Αγκάθα Κρίστι. Λέγεται πως εδώ έγραψε κάποια από τα κεφάλαια του μυθιστορήματός της «Έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές»· στο 201 έμεινε για έξι μήνες ο Κεμάλ Ατατούρκ. Η λίστα των διασήμων περιλαμβάνει ακόμη τον βασιλιά Γουσταύο ΣΤ' Αδόλφο της Σουηδίας, τον Σαρλ Ντε Γκωλ, τον Θίοντορ Ρούζβελτ, τον Ντέιβιντ Ροκφέλερ, τον Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, τον Γιούρι Γκαγκάριν αλλά και «όλους τους Προέδρους -πλην ενός- της Συρίας», όπως του άρεσε να επαναλαμβάνει ο Αρμέν Μαζλουμιάν.

Προσωπικότητες στο Μπαρόν: στις μικρές φωτογραφίες πάνω αριστερά ο Γουσταύος ΣΤ' και κάτω ο Πρόεδρος της Συρίας αλ Χασάνι - δίπλα, στη μεγάλη φωτογραφία, ο Χαφέζ αλ Άσαντ - κάτω αριστερά ο Βασιλιάς Φεϊζάλ παρελαύνει με το άλογό του μπροστά από το Μπαρόν - κάτω δεξιά το Μπαρόν το 1911 - Πηγή: Syrian History - Hotel Baron Aleppo

Το Μπαρόν δεν συμβολίζει μόνο την ιστορία της Συρίας αλλά και αυτή της οικογένειας Μαζλουμιάν. Ο προ-προπάππος του Αρμέν ήταν εκείνος που πήρε την απόφαση να ξεκινήσει ξενοδοχειακές επιχειρήσεις στο Χαλέπι στα τέλη του 19ου αιώνα. Είχε βρεθεί στην πόλη, καθ' οδόν απ' την Τουρκία, που έμενε τότε η οικογένεια, στα Ιεροσόλυμα, και παρατήρησε ότι, παρότι μεγάλο εμπορικό κέντρο, δεν είχε μοντέρνα καταλύματα. Έτσι, έχτισε το πρώτο, δυτικού τύπου, ξενοδοχείο στο Χαλέπι και το ονόμασε «Αραράτ». Οι δυό του γιοί πήραν τη σκυτάλη, αρχικά επεκτείνοντας την επιχείρηση με ξεχωριστά ο καθένας ξενοδοχεία. Στην πορεία, όμως, αποφάσισαν να συμπράξουν σ' ένα μεγάλο project: το Μπαρόν, το οποίο κυριολεκτικά σημαίνει «κύριος». Ο πρώτος όροφος ήταν έτοιμος το 1909. Το 1911 προστέθηκε ο δεύτερος και το 1940 ο τρίτος. Η τοποθεσία που χτίστηκε το ξενοδοχείο ήταν, εκείνα τα χρόνια, εκτός πόλης· αυτό έδωσε τη δυνατότητα στην ιδιοκτησία του Μπαρόν να διοργανώνει κυνήγι πάπιας για τους επιφανείς προσκεκλημένους, οι οποίοι, κατά τα λεχθέντα, συχνά-πυκνά δεν έμπαιναν καν στον κόπο να κατεβαίνουν από τα δωμάτιά τους παρά τις πυροβολούσαν απ' τα μπαλκόνια τους.

Ο Αρμέν ήταν η τέταρτη γενιά των ξενοδόχων Μαζλουμιάν. Το ξενοδοχείο πέρασε στα χέρια του -από εκείνα του πατέρα του Κρικόρ ή Κοκό όπως ήταν γνωστός στο Χαλέπι- στα μέσα του '70 την εποχή που το Μπαρόν άρχισε σταδιακά να φθίνει. Παρότι είχε προσφορές από μεγάλες αλυσσίδες, δεν συμφώνησε ποτέ να το δώσει. Επέμενε, επίσης, να το κρατά ανοιχτό και στη διάρκεια του πολέμου, διότι, όπως έλεγε στη γυναίκα του, αποτελεί κομμάτι της ιστορικής κληρονομιάς του Χαλεπίου. Με δοδομένο ότι η πόλη και τα σύμβολά της είχαν, από τον πρώτο κιόλας καιρό του πολέμου, υποστεί τεράστια καταστροφή από τους βομβαρδισμούς και τις λεηλασίες, δεν ήθελε να της στερήσει -κλείνοντάς το- ακόμη ένα στοιχείο της ταυτότητάς της.

Αριστερά: εξωτερική άποψη του Μπαρόν, σκαλισμένο στο μάρμαρο το όνομά του - κέντρο: η χαρακτηριστική σκάλα που οδηγεί στους ορόφους, η ρεσεψιόν, ο ξύλινος τηλεφωνικός θάλαμος, vintage διαφήμιση του Μπαρόν - αριστερά: κάτω η απόδειξη του Λώρενς της Αραβίας και πάνω η προθήκη στην οποία εκτίθεται στο σαλόνι του ξενοδοχείου - Πηγή: Μαρία Καρχιλάκη/προσωπικό αρχείο

Ήμουν στο Μπαρόν το 2010, στη διάρκεια δημοσιογραφικής αποστολής στη Συρία, μόλις λίγους μήνες πριν ξεσπάσει ο πόλεμος. Όση ώρα έμεινα εκεί ένοιωσα σαν να ταξίδευα πίσω στο χρόνο. Ο ξύλινος τηλεφωνικός θάλαμος, το μαύρο τηλέφωνο του ’50, τα αρτ ντεκό έπιπλα, οι τεράστιες ξύλινες πόρτες, τα στραβά αμπαζούρ, οι παλιές ρεκλάμες στους τοίχους -όλα τους τόσο ιδιαίτερα και ξεχωριστά, παρά τη γλυκειά εγκατάλειψη· το ίδιο μοναδικοί και οι υπάλληλοί του. Αν εξαιρούσες έναν-δυο νέους στην ηλικία, όλοι οι υπόλοιποι ήταν μια ζωή στη δούλεψη των Μαζλουμιάν και του Μπαρόν. Θυμάμαι σαν τώρα τον μεταφραστή μου να μου λέει πως «το Μπαρόν είναι γερό καρύδι, έχει επιβιώσει δύο Παγκοσμίων Πολέμων, ραδιουργιών και πραξικοπημάτων».

Μακάρι να τα καταφέρει και τώρα...