Καναδάς: Τζάστιν Τριντό, ένα αστέρι που δύει;

Ο πρωτότοκος γιος του εκλιπόντος πρωθυπουργού, Πιερ Τριντό, ανήλθε στην εξουσία το 2015 με μια σαρωτική νίκη. Αρρενωπός, με αυτοπεποίθηση, γινόταν ένα με τα πλήθη για να βγάλει σέλφι με τους νεαρούς θαυμαστές του.

Έξι χρόνια αργότερα, στα 49 του, ο αρχηγός του Φιλελεύθερου Κόμματος αντιμετώπισε σωρεία επικρίσεων κατά την προεκλογική περίοδο, ακόμη και απειλές.

Αφού μοίρασε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε πακέτα στήριξης για τον κορωνοϊό στους εργαζόμενους και στις επιχειρήσεις, ο Τριντό προκήρυξε πρόωρες εκλογές επιδιώκοντας να ανακτήσει την πλειοψηφία των εδρών στο Κοινοβούλιο που είχε χάσει το 2019.

Αλλά κατά την προεκλογική διαδικασία βρέθηκε σε μια κούρσα με τον άπειρο αρχηγό του αντιπολιτευόμενου Συντηρητικού Κόμματος Έριν Ο' Τουλ και έγινε από «golden boy του Καναδά ένας βετεράνος πυγμάχος που ρίχνει ό,τι χτύπημα μπορεί προκειμένου να παραμείνει στο ρινγκ», όπως εύστοχα περιγράφει ο δημοσκόπος Τιμ Πάουερς.

Ο Τριντό κατάφερε να κερδίσει πείθοντας τους ψηφοφόρους να τον στηρίξουν σε αυτή την κρίσιμη καμπή της πανδημίας, που έχει εμφανίσει νέα έξαρση εξαιτίας της μετάλλαξης Δέλτα του ιού.

Ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του πανεπιστημίου του Γουίνιπεγκ, Φελίξ Ματιέ, ωστόσο, λέει ότι ο Τριντό πιθανόν να αντιμετωπίσει μια πρόκληση για την ηγεσία του κόμματός του «επειδή έχασε το στοίχημα που είχε βάλει με τον εαυτό του» για μια κυβέρνηση πλειοψηφίας.

«Μένει να φανεί πόσο θα αντέξει η κυβέρνηση μειοψηφίας» λέει ο ίδιος μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).

Αυτή θα είναι η πέμπτη κυβέρνηση μειοψηφίας στη χώρα μετά το 2004 με την καθεμιά να έχει αντέξει το πολύ δύο χρόνια.

Υψηλές προσδοκίες που διαψεύστηκαν

Ο κόσμος παρακολουθούσε με ενδιαφέρον, ακόμη και με θαυμασμό, καθώς ο Τριντό ανακοίνωνε το 2015, έπειτα από σχεδόν μια δεκαετία διακυβέρνησης της χώρας από τους συντηρητικούς (γνωστούς και ως Τόρις), ότι «ο Καναδάς επέστρεψε!».

«Γιατί να μην μπορεί να είναι ο πρόεδρός μας;», αναρωτιόταν στο εξώφυλλό του το αμερικανικό περιοδικό Rolling Stone που φιλοξενούσε τη φωτογραφία του Τριντό.

Σήμερα, η κόπωση από τη διακυβέρνησή του είναι εμφανής.

Παλαιότερα σκάνδαλα έκαναν την επανεμφάνισή τους, ανάμεσά τους και η απόλυση της πρώην υπουργού Δικαιοσύνης Τζόντι Ουίλσον-Ρέιμπουλντ (η πρώτη ιθαγενής υπουργός στην ιστορία του Καναδά) για τις αποκαλύψεις της ότι ο Τριντό τής άσκησε αφόρητη πίεση για να «θάψει» τις έρευνες για δωροδοκία Λίβυων αξιωματούχων με 33 εκατομμύρια ευρώ από την καναδική κατασκευαστική πολυεθνική SNC-Lavalin.

Σε συνδυασμό με τις υψηλές προσδοκίες που διαψεύστηκαν, η δημοτικότητα του ηγέτη των Φιλελευθέρων καταποντίστηκε.

Σε προεκλογικές του συγκεντρώσεις βρέθηκε αντιμέτωπος με διαδηλωτές τους οποίους χαρακτήρισε «πλήθος αντιεμβολιαστών», κάποιοι εκ των οποίων του πετούσαν πέτρες.

Υπήρξαν επίσης αντιδράσεις ως προς τη χρονική συγκυρία που επέλεξε ο Τριντό για να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, μόλις δύο χρόνια μετά τις τελευταίες εκλογές και καθώς η χώρα έβγαινε από τα lockdown λόγω της πανδημίας.

Απαντώντας σε αυτές, ο Τριντό χαρακτήρισε τις εκλογές αυτές τις σημαντικότερες μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Επισήμανε τις «έντονες» πολιτικές διαφορές ανάμεσα στο κόμμα του και στους αντιπάλους του ως προς τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς, το πρόγραμμα για δομές βρεφονηπιακής φροντίδας και το περιβάλλον και τόνισε την αναγκαιότητα για μια νέα λαϊκή εντολή ώστε να οδηγήσει τη χώρα στην έξοδο από την πανδημία.

Αλλά δεν μπόρεσε να ζωντανέψει τη σπίθα της προεκλογικής του εκστρατείας του 2015, η οποία είχε να εμφανιστεί στην πολιτική ζωή του Καναδά από την εποχή της «Τριντομανίας», που είχε συνοδεύσει την είσοδο στην πολιτική του πατέρα του μισό αιώνα νωρίτερα.

«Ο ενθουσιασμός που ακολούθησε τη νίκη του Τριντό στις εκλογές του 2015 έχει εξαφανιστεί. Είτε πρόκειται για την κλιματική αλλαγή ή για τη συμφιλίωση με τους αυτόχθονες, για παράδειγμα, ο Τριντό υπήρξε, θεωρώ, λιγότερο ικανός να φέρει αλλαγές σε σχέση με αυτό που ήλπιζαν πολλοί ψηφοφόροΙ» λέει ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, Μαξ Κάμερον.

Η επιβολή φόρου άνθρακα

Μπαίνοντας αργά στην πολιτική αφού προηγουμένως εργάστηκε ως δάσκαλος σνόουμπορντ, πορτιέρης, μπάρμαν και δάσκαλος, ο Τζάστιν Τριντό εξελέγη για πρώτη φορά το 2008 στη Βουλή των Κοινοτήτων εκπροσωπώντας μια συνοικία της εργατικής τάξης στο Μόντρεαλ.

Κατά τις δύο πρώτες θητείες του στην πρωθυπουργία, έφερε μεταρρυθμίσεις στη Γερουσία, υπέγραψε μια νέα εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ και επέβαλε έναν φόρο άνθρακα για να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της χώρας.

Παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών ο Τριντό νομιμοποίησε την κάνναβη, πραγματοποίησε δημόσια έρευνα για τις αγνοούμενες και δολοφονημένες αυτόχθονες γυναίκες και ψήφισε νομοθεσία που επιτρέπει την υποβοηθούμενη ευθανασία.

Αλλά οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα του Καναδά δεν είναι τόσο χαμηλές όσο πολλοί θα ήλπιζαν ότι θα είναι σε αυτή τη φάση.

Επιπλέον, 32 κοινότητες αυτοχθόνων, από 111 που ήταν στο απόγειό τους, εξακολουθούν να στερούνται το καθαρό πόσιμο νερό, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία, παρά τη δέσμευση του Τριντό ότι θα έπραττε κάτι για τον κίνδυνο αυτόν για τη δημόσια υγεία στις ήδη περιθωριοποιημένες περιοχές.

Την ίδια ώρα, στη διεθνή σκηνή, μια πρώην σύμβουλός του, η Τζοσλίν Κουλόν, δήλωσε στο AFP: «Ο Καναδάς ήταν μια χώρα με ισχυρή φωνή στο εξωτερικό, αλλά υπό τον Τριντό, ήμαστε περισσότερο θεατές παρά παίκτες».