Κρίσιμη η επιτάχυνση των διαδικασιών έκδοσης golden visa και μεταβιβάσεων ακινήτων

Του Μάνου Κρανίδη*

Στην ακίνητη περιουσία σημαίνει αγορά-ιδιοκτησία ακινήτου τουλάχιστον 250.000 αξίας. Μέχρι σήμερα από το 2014 έχουν εκδοθεί περίπου 8.700 άδειες σύμφωνα με δημόσια στοιχεία του αρμόδιου οργανισμού Enterprise Greece.

Όμως η δυναμική σταμάτησε το 2020 και το πρώτο εξάμηνο του 2021, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Για παράδειγμα ενώ το 2019 εκδόθηκαν 3.535 άδειες το 20020 εκδόθηκαν 938 και το 2021 έχουν εκδοθεί το πρώτο πεντάμηνο μόνο 117 άδειες.

Το δύσκολο κενό διάστημα της πανδημίας φαίνεται ότι δεν έγιναν οι απαραίτητες ενέργειες εκσυγχρονισμού της διαδικασίας έκδοσης των ειδικών αδειών golden visa. Σήμερα οι καθυστερήσεις ξεπερνούν το ένα έτος. Αρνητικοί παράγοντες αποτελούν, τα οργανωτικά προβλήματα των παρεχόμενων υπηρεσιών, η αρρυθμίες λειτουργίας των αρμόδιων δημόσιων φορέων λόγω της πανδημίας, η χρόνια υποστελέχωση καθώς και οι ακατάλληλες κτιριακές υποδομές.

Επιπρόσθετη ταλαιπωρία των καθυστερήσεων αποτελεί και η εμπρόθεσμη λήξη ισχύς και των προσωρινών αδειών διαμονής «μπλε βεβαιώσεων» οι οποίες έχουν μονοετή ισχύ, το οποίο κατά συνέπεια αναγκάζει τους επενδυτές και τους δικηγόρους τους να πρέπει να επαναλάβουν τις διαδικασίες έκδοσης μπλε βεβαιώσεων, διαδικασία που άνευ λόγου απαιτεί εκ νέου έκδοση δικαιολογητικών καθώς και τη φυσική παρουσία του επενδυτή.

Αποτέλεσμα των παραπάνω και με στόχο την επιτάχυνση του χρόνου χορήγησης των αδειών διαμονής ο αρμόδιος υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Νότης Μηταράκης εξέδωσε ερμηνευτική εγκύκλιο τονίζοντας «αναφορικά με το χρόνο διεκπεραίωσης αιτημάτων έκδοσης της μόνιμης άδειας διαμονής επενδυτή ότι οι υπηρεσίες σας θα πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να ολοκληρώνεται εντός διμήνου η εξέταση και η έκδοση των εν λόγω αδειών, εφόσον συνοδεύονται από πλήρη δικαιολογητικά, όπως προβλέπεται από τη διάταξη του αρ.20 παρ. Β περ.7 του ν.4251/14. Τούτο είναι απολύτως αναγκαίο, καθότι ο χρόνος έκδοσης των αδειών διαμονής αποτελεί σημαντικό μέρος του συνολικού επενδυτικού προγράμματος “Golden Visa” και τυχόν υπερβάσεις της εν λόγω προθεσμίας πλήττουν το κύρος και την αξιοπιστία του».

Παράλληλα δυσεπίλυτο παραμένει το θέμα ομαλοποίησης των διαδικασιών μεταβίβασης ακινήτου που επηρεάζουν άμεσα της διαδικασία έκδοσης golden visa λόγω ιδιοκτησίας ακινήτου. Ο συνδυασμός της πανδημίας, της αδυναμίας ελέγχου του όγκου των απαραίτητων πιστοποιητικών, βεβαιώσεων καθώς και το μακροχρόνιο πρόβλημα υποστελέχωσης των δημόσιων υπηρεσιών έχει προκαλέσει μεγάλες ταλαιπωρίες στις αγοραπωλησίες ακινήτων το τελευταίο χρόνο.

Η μεταβίβαση ενός ακινήτου σήμερα, χρειάζεται τουλάχιστον 3 μήνες για να ολοκληρωθεί σε περιπτώσεις χωρίς ουσιώδη προβλήματα και ακίνητα χωρίς μεγάλες αυθαιρεσίες. Αναμενόμενο, αν σκεφτεί κανείς ότι ως διαδικασία προϋποθέτει τη συλλογή αρκετών δικαιολογητικών, η απόκτηση των οποίων αποτελεί από μόνη της χρονοβόρα διαδικασία, με την έκδοση πολλών εγγράφων, τα οποία πολύ συχνά χρειάζονται διόρθωση όπως το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ, τη Βεβαίωση ΤΑΠ, το ενεργειακό πιστοποιητικό και δήλωση έλεγχο και βεβαίωση νομιμότητας μηχανικού.

Όλα αυτά θα πρέπει να προσκομισθούν στο συμβολαιογράφο ώστε να ξεκινήσει τη διαδικασία δήλωσης φόρου μεταβίβασης προς την αρμόδια Δ.Ο.Υ., τη πληρωμή του φόρου μεταβίβασης και να καταλήξουν τα συμβαλλόμενα μέρη στην οριστική υπογραφή του συμβολαίου μεταβίβασης. Μάλιστα υποτίθεται ότι από 1η Ιουλίου θα μπει και μια νέα διαδικασία αυτή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου που σήμερα δεν μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα και ορθά χωρίς μεγάλες καθυστερήσεις, άρα η παράταση είναι μονόδρομος!

Αρνητικό παράγοντα αποτελεί το σύστημα εξυπηρέτησης στις δημόσιες υπηρεσίες όπως πολεοδομίες, εφορίες, κτηματολόγια, Δήμους, που σε συνδυασμό με τα γενικότερα γραφειοκρατικά προβλήματα, προκαλούν καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι την περίοδο της τελευταίας καραντίνας δεν επιτρέπονταν ραντεβού, ενώ για παράδειγμα τα υποθηκοφυλακεία δεν λειτουργούσαν.

Στις πολεοδομίες, η κάθε υπηρεσία έχει δική της διαδικασία και χρονοδιάγραμμα που ποικίλλει για την εύρεση της αναγκαίας άδειας οικοδομής και σχετικού φακέλου σχεδίων του ακινήτου, πολύτιμα έγγραφα για τους ελέγχους μηχανικού για την νομιμότητα του ακινήτου και της ενεργειακή κατάταξη του.

Επίσης σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόσβαση στις εφορίες γίνεται αποκλειστικά με τηλεφωνικό ραντεβού ή με αποστολή email, διαδικασίες που δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές. Μάλιστα σύμφωνα με έμπειρες πηγές, πολλές εφορίες κλείνουν ραντεβού για τον έλεγχο των απαραίτητων εγγράφων, την ολοκλήρωση της μεταβίβασης του ακινήτου και την υποβολή των δηλώσεων κάθε είδους φόρου μεταβίβασης, ακόμη και μετά από 2 μήνες. Παρόμοιες καθυστερήσεις συμβαίνουν σε πολλούς Δήμους για έκδοση ΤΑΠ.

Αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω είναι να καταγράφονται μεγάλες καθυστερήσεις στις μεταβιβάσεις, ελέγχους και να παρατηρείται απίστευτη ταλαιπωρία των συναλλασσόμενων.

Η πολιτεία οφείλει άμεσα να λάβει πρωτοβουλίες ώστε η διαδικασία έκδοσης golden visa και μεταβίβασης ακινήτων να επιταχυνθεί, με ένα διττό σκοπό

1) την απλοποίηση και κατάργηση μη απαραίτητων διαδικασιών και

2) την ηλεκτρονική διεκπεραίωση τους.

Είναι μια κίνηση τόσο λογική, όσο και αναπτυξιακή αφού η επιτάχυνση του συστήματος θα φέρει νέες πραγματικές επενδύσεις στην Ελλάδα από το εξωτερικό σε μια περίοδο που η ελληνική οικονομία, ειδικά σε μαζικό επίπεδο έχει απόλυτη ανάγκη διεθνούς ζήτησης ώστε επιτέλους να ξεκινήσει ένας ενάρετος κύκλος βιώσιμης δυναμικής ανάπτυξης μετά από ένα 2020 με ύφεση 10% και μια δεκαετία με πτώση του ΑΕΠ κατά 30%. Περιθώρια καθυστερήσεων δεν υπάρχουν και η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι είναι εφικτή η λύση.

*Ο Μάνος Κρανίδης είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, CEO της KRAMA PROPERTY, Μέλος Διοικητικού Συμβουλίου της ΠΟΜΙΔΑ και Πρόεδρος της ΕΝΙΒΟΠΑ