Νέος πτωχευτικός κώδικας και μη εξυπηρετούμενα δάνεια

Παράλληλα παύει η δυνατότητα υποβολής νέων αιτήσεων υπαγωγής σε διαδικασίες αφερεγγυότητας που προέβλεπαν άλλες νομοθετικές διατάξεις (ν. 3869/2010, ν. 4307/2014).

Βασικά χαρακτηριστικά του νέου νόμου είναι η απλοποίηση των διαθέσιμων διαδικασιών, καθώς και η αξιοποίηση ψηφιακών μέσων που αποβλέπουν, μεταξύ άλλων, στην ταχύτερη ανάκτηση απαιτήσεων από τους πιστωτές.

Με τον μηχανισμό εξωδικαστικού συμβιβασμού που προβλέπει ο νέος νόμος επιδιώκεται η πρόληψη της αφερεγγυότητας. Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά από τον οφειλέτη - φυσικό ή νομικό πρόσωπο – ή με επιστολή από πιστωτή,ενώ η σχετική σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών θα πρέπει να υπογραφεί εντός 2 μηνών από την υποβολή της αίτησης.

Εφόσον καταβληθεί το σύνολο των δόσεων που έχουν συμφωνηθεί, επέρχεται διαγραφή της υπόλοιπης οφειλής. O μηχανισμός εξωδικαστικού συμβιβασμού θα ενεργοποιηθεί την 1η Ιουνίου του 2021.

Ως προς την προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης, ο νέος νόμος καινοτομεί, μεταξύ άλλων, ως προς:

• το αρμόδιο όργανο, επί νομικών προσώπων, για να συναινέσει στην συμφωνία εξυγίανσης, το οποίο είναι ο διαχειριστής ή το όργανο διοίκησης.
• την πρόβλεψη της κατά τεκμήριο συναίνεσης του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ., δημοσίων επιχειρήσεων και ασφαλιστικών φορέων, υπό προϋποθέσεις, για την σύναψη της συμφωνίας εξυγίανσης.
• τα ποσοστά των πιστωτών που απαιτούνται για την επικύρωση της συμφωνίας (οι θιγόμενοι πιστωτές που συναινούν θα πρέπει να εκπροσωπούν περισσότερο από 50% των απαιτήσεων που έχουν ειδικό προνόμιο και περισσότερο από το 50% των λοιπών απαιτήσεων).

Ο νέος νόμος προβλέπει αυστηρές προθεσμίες προς τον σκοπό ταχύτερης ολοκλήρωσης της διαδικασίας (προσδιορισμός δικασίμου εντός 2μήνου από την υποβολή αίτησης, παροχή αυτοδίκαιης αναστολής μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης μέχρι 4 μήνες).

Ως προς την διαδικασία πτώχευσης, μία από τις πιο σημαντικότερες αλλαγές είναι η διεύρυνση της πτωχευτικής ικανότητας σε κάθε φυσικό πρόσωπο, ανεξαρτήτως εάν έχει την ιδιότητα του εμπόρου ή όχι.

Επίσης η πτωχευτική διαδικασία αναμένεται να επιταχυνθεί σημαντικά από το γεγονός ότι η ρευστοποίηση της πτωχευτικής περιουσίας πραγματοποιείται χωρίς να προηγηθεί η επαλήθευση των πιστώσεων. Η ρευστοποίηση του ενεργητικού (ως συνόλου ή επιμέρους λειτουργικών συνόλων) πραγματοποιείται με πλειστηριασμό που διενεργείται χωρίς τιμή πρώτης προσφοράς μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-auction.

Ο νέος νόμος προβλέπει και απλοποιημένη διαδικασία για πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου, η οποία επί της ουσίας αντικαθιστά την αίτηση υπαγωγής στο ν. 3869/2010, γίνεται μέσω του ηλεκτρονικού μητρώου φερεγγυότητας, ενώ αρμόδιο δικαστήριο είναι το Ειρηνοδικείο.

Προκειμένου να αποφευχθεί η μακρόχρονη διάρκεια της πτωχευτικής διαδικασίας προβλέπονται σύντομα χρονικά διαστήματα ολοκλήρωσης (1 έτος από την κήρυξη για τις πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου και 5 έτη από την κήρυξη για τις λοιπές πτωχεύσεις).

Η παροχή δεύτερης ευκαιρίας στον οφειλέτη – φυσικό πρόσωπο διασφαλίζεται από τις διατάξεις του νέου νόμου που προβλέπουν την αυτοδίκαιη απαλλαγή του από τα χρέη του μετά την πάροδο τριών ετών από την κήρυξη της πτώχευσης ή, εφόσον η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει την κύρια κατοικία ή/και άλλα περιουσιακά στοιχεία με αξία άνω του 10% του συνολικού του χρέους και με αξία τουλάχιστον 100.000 ευρώ, η απαλλαγή επέρχεται ένα έτος μετά την κήρυξη σε πτώχευση.

Ειδική μέριμνα λαμβάνεται στις διατάξεις του νέου νόμου για την κύρια κατοικία των «ευάλωτων» οφειλετών, όπως ορίζονται βάσει των κριτηρίων για την παροχή στεγαστικού επιδόματος, σε περίπτωση που κηρυχθούν σε πτώχευση ή επισπευσθεί κατά την κύριας κατοικίας αναγκαστική εκτέλεση. Συγκεκριμένα, παρέχεται η δυνατότητα μίσθωσης της κύριας κατοικίας για διάρκεια 12 ετών και, εφόσον καταβληθεί το σύνολο των μισθωμάτων, προβλέπεται το δικαίωμα επαναγοράς με τίμημα που θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση.

Η εφαρμογή του νέου πτωχευτικού κώδικα αναμένεται να συμβάλει στον περαιτέρω περιορισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία ήδη μειώθηκαν κατά 21 δις. ευρώ περίπου το 2020 (σύμφωνα με την έκθεση του Διοικητή της ΤτΕ για το 2020). Άλλωστε έχει πλέον διαμορφωθεί το κατάλληλο νομικό πλαίσιο για την μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, το οποίο περιλαμβάνει το Πρόγραμμα «Ηρακλής» (ν. 4649/2019), το οποίο προβλέπει την παροχή εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου (έναντι προμήθειας) υπέρ των κατόχων ομολογιών υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας που εκδίδονται στο πλαίσιο συναλλαγών τιτλοποιησης απαιτήσεων από τραπεζικά δάνεια, και η διάρκεια του οποίου παρατάθηκε πρόσφατα έως τον Οκτώβριο του 2022, όσο και τον ν. 4354/2015 που εισάγει ένα πλέγμα διατάξεων αναφορικά με τις εταιρείες που αναλαμβάνουν την διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Η Γεωργία Μαθιοπούλου είναι ανώτερη συνεργάτις στη Δικηγορική Εταιρεία KLC