Φίλης στο CNN Greece:Οι τέσσερις αιτίες ανάφλεξης στη Γάζα - Ο ρόλος Ερντογάν και η στάση Μπάιντεν

Μιλώντας στο CNN Greece, o Κωνσταντίνος Φίλης σκιαγραφεί το προφίλ της νέας ανάφλεξης, ερμηνεύοντάς τηn ως συνέπεια του θυμού και της απογοήτευσης της νεότερης γενιάς των Παλαιστινίων που ριζοσπαστικοποιήθηκε βλέποντας την αδράνεια της πολιτικής της ηγεσίας αλλά και της άτεγκτης στάσης του Ισραήλ, το οποίο μοιάζει να «αποθρασύνθηκε» με τις ευλογίες της διοίκησης Τραμπ.

«Η κατάσταση έβραζε εδώ και χρόνια. Υπάρχει μια πολιτική από πλευράς Ισραήλ που μεταξύ άλλων αφορά και στους εποικισμούς η οποία αντιμετωπίζεται εχθρικά από τους Παλαιστινίους.

Ιδιαίτερα τα μέτρα που πήραν τελευταία αναφορικά με το τέμενος Αλ-Ακσά το οποίο είναι τόπος ιερός για τους μουσουλμάνος [σ.σ. το Ισραήλ επέβαλε τις τελευταίες εβδομάδες αυστηρούς περιορισμούς στην πρόσβαση των μουσουλμάνων στο τέμενος] και με τη αραβική συνοικία Σέιχ Τζάρα στην οποία προέβησαν σε έξωση Παλαιστινίων, συνέβαλαν σε αυτή την κατάσταση.

Εκτός από αυτό υπάρχει και μια γενιά Παλαιστινίων, οι οποίοι ζουν σε μια νέα συνθήκη. Δεν έχουν μάθει να συνυπάρχουν με τους Ισραηλινούς, μιλάω για τη νέα γενιά των Παλαιστινίων. Αυτή δεν έχει δει τα τελευταία πολλά χρόνια να γίνονται κάποιες προσπάθειες συμβιβασμού.

Αυτό συνδυαστικά με πολιτικές του Ισραήλ, κυρίως στο κομμάτι των εποικισμών αλλά και κάποιες άλλες που δείχνουν πλήρη απροθυμία για διευθέτηση του Παλαιστινιακού ζητήματος, έχουν προκαλέσει μια ριζοσπαστικοποίηση σε κοινωνικό επίπεδο. Η λογική ότι οι πολιτικές επιβάλλονται μπορεί να έχει πρόσκαιρα οφέλη αλλά μεσο-μακροπρόθεσμα έχει και αρνητικές συνέπειες.

Υπάρχει μια απογοήτευση από την ανικανότητα ή την αδυναμία των ηγεσιών, υπάρχει ένας θυμός από τις ενέργειες του Ισραήλ, υπάρχει μια έλλειψη ελπίδας και προσδοκίας για το ότι μπορεί κάποια στιγμή να βρεθεί λύση.

Βέβαια υπάρχει και η νέα γενιά η οποία δεν έχει μάθει να συμβιώνει με τους ισραηλινούς και ριζοσπαστικοποιείται ακριβώς για τους προαναφερθέντες λόγους συν του ότι δεν έχει δει να αναλαμβάνεται καμία μεγάλη πρωτοβουλία για να προχωρήσει η διευθέτηση του Παλαιστινιακού ζητήματος.

Αυτούς τους τέσσερις λόγους θα έβλεπα στην παρούσα φάση, συν τους εποικισμούς», συμπεραίνει ο διεθνολόγος.

Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο η νέα ένταση να υποδαυλίζεται από τους «παραδοσιακούς εχθρούς» του Ισραήλ, την Τουρκία και το Ιράν, ο Κωνσταντίνος Φίλης εκτιμά:

«Προφανώς και υπάρχουν δυνάμεις οι οποίες στηρίζουν τους Παλαιστινίους, όπως είναι το Ιράν και η Τουρκία, αλλά δεν νομίζω ότι αυτή τη στιγμή ο ρόλος τους είναι καταλυτικός. Περισσότερο η Τουρκία χρησιμοποιεί την αντιπαράθεση αυτή για να αναδειχθεί ο Ερντογάν σε προσωπικότητα που είναι το σημείο αναφοράς για το Ισλάμ και η ίδια η Τουρκία ως την προστάτιδα δύναμη των απανταχού Μουσουλμάνων, ειδικότερα δε των κατατρεγμένων μουσουλμάνων, Αράβων εν προκειμένω, όπως είναι οι Παλαιστίνιοι, αλλά πέραν αυτού δεν μπορώ να δω πυροδότηση της έντασης αυτή τη στιγμή με τουρκικό δάκτυλο γιατί, πρώτον, η Τουρκία έδειχνε να επιθυμεί μια, τύποις τουλάχιστον, επαναπροσέγγιση με το Ισραήλ και, δεύτερον, γιατί δεν έχει τα μέσα για να κάνει κάτι τέτοιο.

Το ίδιο, λίγο έως πολύ συμβαίνει και με το Ιράν. Και το Ιράν από την πλευρά του φαίνεται ότι δεν θέλει την ένταση. Έχουν περάσει αρκετά οι Ισραηλινο-ιρανικές σχέσεις και εξακολουθούν να είναι πολύ τεταμένες. Ακόμη και μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες είχαμε το χτύπημα σε κάποιες πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν, είχαμε τη δολοφονία του πυρηνικού επιστήμονα του Ιράν πριν από λίγο καιρό, παλαιότερα του Σουλεϊμανί. Όλες αυτές αποδίδονται στο Ισραήλ, αλλά αν κρίνω από τη στάση της Χεζμπολάχ που είναι κανονιστικός παράγοντας, δεν βλέπω το Ιράν να επιθυμεί αυτή τη στιγμή να σηκώσει το γάντι απέναντι στο Ισραήλ στην αντιπαράθεση που υπάρχει με τους Παλαιστινίους».

Η στάση του Μπάιντεν

Ο διεθνολόγος εντοπίζει μια μεταστροφή της νέας διοίκησης Μπάιντεν αναφορικά με την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, συγκριτικά με την πολιτική Τραμπ. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι υποχρεωμένες να στηρίζουν το κράτος του Ισραήλ παραδοσιακά. Η ανακοίνωση των ΗΠΑ, ωστόσο, δεν ήταν πλήρως υποστηρικτική απέναντι στο Ισραήλ. Κρατούν, πολύ διστακτικά βέβαια, μία σχετική απόσταση, κυρίως επειδή υπάρχει ένα κομμάτι των Αμερικανών που θεωρεί ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες να πληρώνουν τους καβγάδες μεταξύ Ισραήλ – Παλαιστινίων.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν θα μείνουν σθεναρά υπέρ του Ισραήλ και δεν θα το στηρίξουν. Αλλά βλέπω, σε σχέση με την περίοδο Τραμπ γενικότερα μια διαφοροποίηση. Δεν υπάρχει δηλαδή αυτή η τυφλή προσήλωση στο Ισραήλ. Ακόμη και στο ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν μια σχετική διαφοροποίηση».

Σχολιάζοντας τον αντίκτυπο που θα έχει μια ενδεχόμενα λιγότερο υποστηρικτική στάση των Αμερικανών απέναντι στο Ισραήλ, λέει: «Θεωρώ ότι η στάση των Αμερικανών δεν θα επιτρέψει στους Ισραηλινούς να κάνουν σκέψεις, που έτσι κι αλλιώς θα ήταν δύσκολο, για εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας ή για επί μακρόν διατήρηση της κατάστασης που βιώνουμε σήμερα.

Η επόμενη ημέρα

Αναφερόμενος στην επόμενη ημέρα της έντασης, ο Κωνσταντίνος Φίλης προβλέπει μιλώντας στο CNN Greece: «Θεωρώ ότι θα έχουμε κάποιες κινήσεις αντιποίνων από πλευράς Iσραηλινών, αλλά από εκεί και πέρα μπορεί να δούμε μια σχετική απόσυρση, να μην γίνουν οι εξώσεις στην συνοικία, να αρθούν οι τόσο αυστηροί περιορισμοί για το τέμενος και ταυτόχρονα βέβαια να πουν και οι δύο πλευρές ότι νίκησαν. Θεωρώ ότι αργά ή γρήγορα αυτός ο κύκλος θα κλείσει».