Κορωνοϊός: Πώς θα γνωρίζουμε ότι έχουμε επιτύχει ανοσία της αγέλης
Ανανεώθηκε:
Αξιωματούχοι από το χώρο της υγείας σε όλο τον κόσμο δίνουν μάχη ενάντια στο χρόνο, με σκοπό τον επαρκή εμβολιασμό των πολιτών, σε μια προσπάθεια να σταματήσει η περαιτέρω διασπορά του κορωνοϊού. Ωστόσο, το τι πραγματικά σημαίνει ο όρος «επάρκεια» στην προκειμένη περίπτωση, παραμένει ένα ανοικτό ερώτημα.
Σύμφωνα με ανάλυση του Associated Press, ο στόχος είναι να επιτευχθεί η λεγόμενη «ανοσία της αγέλης», δηλαδή η κατάσταση κατά την οποία αρκετός κόσμος θα έχει αποκτήσει ανοσία, είτε μέσω του εμβολιασμού είτε έχοντας περάσει τη νόσο Covid 19, με σκοπό να σταματήσει η ανεξέλεγκτη διασπορά.
Υπάρχει, ωστόσο ένα σημαντικό ζήτημα: Η ανοσία της αγέλης δεν καθιστά κανένα άτομο απρόσβλητο από την ασθένεια, ενώ δεν αποκλείονται και νέες δυνητικές εξάρσεις του ιού. Αυτό σημαίνει ότι ο ιός δεν μπορεί πλέον εύκολα να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο, γεγονός που βοηθά στην προστασία αυτών που παραμένουν εξαιρετικά ευάλωτοι στο να προσβληθούν από τη νόσο.
Στην πραγματικότητα, κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει ποιο είναι το λεγόμενο «κατώφλι ανοσίας» του κορωνοϊού, αν και αρκετοί ειδικοί υποστηρίζουν πως πρόκειται για ένα ποσοστό που βρίσκεται από 70% και άνω. Βεβαίως, η ανάδυση μεταλλαγμένων στελεχών της Covid 19 περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματα.
Ας δούμε, λοιπόν, τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τον κορωνοϊό και την ανοσία της αγέλης.
Πώς υπολογίζεται το κατώφλι ανοσίας;
Το κατώφλι ανοσίας είναι ένας μαθηματικός τύπος που βασίζεται στο κατά πόσον ένας ιός είναι μεταδοτικός ή πόσοι άνθρωποι προσβάλλονται από τον ιό από ένα άτομο κατά μέσο όρο.
Αλλά ο υπολογισμός προσφέρει μόνο έναν ευρύ στόχο για το πότε μπορεί να υπάρξει μια μεγάλη πτώση στην εξάπλωση του ιού.
«Δεν μπορεί να πει κανείς ότι το 64,9% είναι φριχτό ποσοστό ή ότι το 70,1% είναι κάτι εκπληκτικό», δηλώνει στο AP ο δρ. Γουόλτερ Όρενσταϊν, ειδικός λοιμωξιολόγος του Πανεπιστημίου Έμορι.
Ο δρ. Όρενσταϊν επισημαίνει ότι τα επίπεδα εμβολιασμού καθώς και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την εξάπλωση του κορωνοϊού ενδέχεται να ποικίλλουν ακόμη και στο επίπεδο μιας ολόκληρης πόλης.
Πώς και πότε θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι έχουμε επιτύχει ανοσία της αγέλης;
Σύμφωνα με τη γιατρό ανοσολόγο Άσλεϊ Σέιντ Τζον, η οποία διεξάγει μελέτες για το ανοσοποιητικό σύστημα στην Ιατρική Σχολή Duke-NUS της Σιγκαπούρης, «η απόδειξη ότι πλησιάζουμε στην ανοσία της αγέλης, θα είναι μια διακοπή στην αλυσίδα μετάδοσης του ιού».
Εντούτοις, κανείς δεν μπορεί να περιμένει μια βαρύγδουπη δήλωση ότι έχουμε καταφέρει κάτι τέτοιο.
Από την πλευρά τους οι αξιωματούχοι από το χώρο της υγείας, σε μια προσπάθεια να καθορίσουν εάν και κατά πόσον μπορούν να χαλαρώσουν τα αυστηρά μέτρα (lockdown, αποστάσεις, μάσκες κλπ.), θα εξακολουθούν να παρακολουθούν τα επιδημιολογικά δεδομένα καθώς και τους αριθμούς των νοσηλευομένων, καθώς θα εξελίσσονται οι εμβολιασμοί.
Μάλιστα, αυτές οι αποφάσεις είναι πιθανό να παρθούν πολύ προτού φτάσουμε στο ιδεατό κατώφλι της ανοσίας της αγέλης, αν και ενδέχεται να ληφθούν σταδιακά και να ποικίλλουν ανάλογα με την περιοχή.
Για παράδειγμα στην Ινδία, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι χρειαστεί μεγαλύτερη προστασία σε πληθυσμούς που βρίσκονται σε πυκνοκατοικημένες πόλεις κι όπου ο κορωνοϊός εξαπλώνεται γρηγορότερα σε σύγκριση με τους πληθυσμούς που διαβιούν στην απέραντη ύπαιθρο.
Ο επικεφαλής σύμβουλος της ινδικής κυβέρνησης για την παρακολούθηση της Covid 19, o δρ. Τζαγιαπρακάς Μουλιγίλ, δήλωσε πως η Ινδία σκοπεύει να αναζητήσει αντισώματα στους ανθρώπους, με σκοπό να καταλάβει τι ποσοστό από τους συνολικά 1,4 δισ. κατοίκους έχουν μολυνθεί από τον κορωνοϊό.
Ξεχωριστό ρόλο διαδραματίζει και η αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Λιγότεροι άνθρωποι χρειάζεται να εμβολιαστούν, για να επιτευχθεί ανοσία της αγέλης, εάν τα εμβόλια έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Με ποιον τρόπο τα μεταλλαγμένα στελέχη του κορωνοϊού επηρεάζουν την ανοσία της αγέλης;
Αυτό εξαρτάται από το βαθμό προστασίας που δίνει στον καθένα έναντι των μεταλλάξεων είτε η φυσιολογική ίαση από τη νόσο, με τη δημιουργία αντισωμάτων, είτε αυτό καθαυτό το εμβόλιο.
«Εάν τα εμβόλιο αποδεικνύονταν λιγότερο αποτελεσματικά έναντι ενός μεταλλαγμένου στελέχους, τότε θα απαιτούνταν είτε να εμβολιαστεί μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού είτε να αναβαθμιστούν τα ήδη υπάρχοντα εμβόλια, ώστε να καταστούν πιο αποτελεσματικά», δήλωσε ο δρ. Όρενσταϊν.
Μέχρι στιγμής, φαίνεται πως τα εμβόλια παρέχουν μια κάποια προστασία ακόμη και απέναντι στις πλέον ανησυχητικές μεταλλάξεις του ιού. Όμως, οι επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν την κατάσταση και ανησυχούν για το ενδεχόμενο εμφάνισης επιπλέον μεταλλάξεων.
Σε κάθε περίπτωση οι μεταλλάξεις υπογραμμίζουν τη σημασία του εμβολιασμού του κόσμου το συντομότερο δυνατό. Η επιβράδυνση της μεταδοτικότητας είναι κρίσιμης σημασίας δεδομένου ότι οι ιοί μπορούν να μεταλλαχθούν όταν προσβάλουν τον άνθρωπο.
Πρέπει η ανοσία της αγέλης να είναι παγκόσμια;
Η παγκόσμια ανόσια της αγέλης είναι μια ιδεατή κατάσταση, αλλά είναι μάλλον απίθανο να συμβεί.
Τα πλούσια κράτη έχουν εξασφαλίσει την πλειονότητα των εμβολίων που θα κατασκευαστούν εντός της χρονιάς. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, οι αξιωματούχοι του υπουργείου Υγείας και του CDC έχουν δηλώσει ότι πολύς κόσμος θα μπορεί να έχει εμβολιαστεί μέχρι το φθινόπωρο, έτσι ώστε να ξεκινήσει η επιστροφή στην κανονικότητα.
Στον αντίποδα, αρκετές φτωχότερες χώρες του πλανήτη είναι πιθανό να περιμένουν περισσότερο. Γι’ αυτό τον λόγο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει προειδοποιήσει ότι η παγκόσμια ανοσία της αγέλης είναι απίθανο να επιτευχθεί εντός του 2021.
Οι διαφορές στα επίπεδα εμβολιασμών μεταξύ των χωρών είναι ακόμη ένας λόγος, για τον οποίο αρκετοί επιστήμονες πιστεύουν ότι ο κορωνοϊός δεν πρόκειται να εκλείψει ποτέ.
Μπορεί να «ξεθυμάνει» η ανοσία της αγέλης;
Μέχρι στιγμής είναι άγνωστο για πόσο χρονικό διάστημα διαρκεί η ανοσία, είτε μετά τον εμβολιασμό είτε μετά τη νόσηση του ανθρώπου από κορωνοϊό, αν και οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτή διαρκεί για τουλάχιστον μερικούς μήνες.
Και πάλι, ενισχυτικές δόσεις των εμβολίων αναμένεται να κριθούν απαραίτητες με την πάροδο του χρόνου. Και παρά το γεγονός ότι τα σημερινά εμβόλια έναντι της Covid 19 προορίζονται να καταπολεμήσουν μεταλλάξεις που έχουν ανιχνευθεί στη Βρετανία κι αλλού, είναι πιθανό ο ιός να μπορέσει να μεταλλαχθεί αρκετά με τον καιρό, σε βαθμό που να χρειάζεται ανανέωση των εμβολίων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι μεταλλάξεις των ιών της γρίπης και είναι ο λόγος για τον οποίο εμβολιαζόμαστε έναντι αυτών κάθε χρόνο. Ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι οι κορωνοϊοί γενικά δεν μεταλλάσσονται το ίδιο εύκολα όπως οι ιοί της γρίπης.
Τι θα συμβεί εάν τα εμβόλια έναντι του κορωνοϊού δεν προλαμβάνουν τη μόλυνση;
Τα εμβόλια έναντι του κορωνοϊού που έχουν εγκριθεί στην παρούσα χρονική στιγμή φαίνονται πολύ αποτελεσματικά, καθώς προλαμβάνουν την προσβολή των ανθρώπων από τη νόσο Covid 19.
Δεν είμαστε σε θέση ακόμη να γνωρίζουμε εάν και κατά πόσον είναι ικανά να σταματήσουν ολοταχώς τη μόλυνση, αλλά θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στη μείωση της εξάπλωσης του ιού.
Ο λόγος είναι ότι τα εμβόλια αποτρέπουν τον ιό από τον πολλαπλασιασμό του στον ανθρώπινο οργανισμό. Συνεπώς, εάν κάποιος μολυνθεί από κορωνοϊό μετά τον εμβολιασμό, ο οργανισμός θα αντιμετωπίσει τη νόσο με λιγότερο ιικό φορτίο και σε μικρότερο χρονικό διάστημα, σημειώνει η Ντέμπορα Φούλερ, ειδική επί των εμβολίων στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον.
Αυτός είναι ακόμη ένας λόγος που εξηγεί γιατί ο εμβολιασμός όσο το δυνατόν περισσότερων ανθρώπων είναι το κλειδί για το τέλος της πανδημίας.