Δίκη Χρυσής Αυγής: Κοντά στην ώρα της απόφασης - Η διαδικασία που θα ακολουθηθεί

Σωματεία έχουν κηρύξει στάση εργασίας την ώρα της απόφασης, ενώ πολλές οργανώσεις έχουν καλέσει σε συγκέντρωση έξω από το Εφετείο την ώρα που θα εξετάζεται η ενοχή ή η αθωότητα της ΧΑ.

Στα συνολικά πεντέμισι χρόνια που διήρκησε η δίκη της Χρυσής Αυγής έχουν κατατεθεί τεκμήρια για την ύπαρξη και δράση ταγμάτων εφόδου, στρατολόγησης μελών, κάθετης ιεραρχίας και αδιαμφισβήτητης υπακοής στην ηγεσία.

Η πρόεδρος Μαρία Λεπενιώτη, τα μέλη Ανδρέας Ντόκος και Γεσθημανή Τσουλφόγλου, έχοντας λάβει υπόψιν τις εκατοντάδες καταθέσεις μαρτύρων και το ογκοδέστατο υλικό από τηλεφωνικές επικοινωνίες, δηλώσεις, βίντεο, φωτογραφίες και τους σκληρούς δίσκους των κατηγορουμένων, ανακοινώνουν την Τετάρτη την ετυμηγορία τους, στην αίθουσα του Εφετείου Αθηνών.

Στην περίπτωση που η Δικαιοσύνη αποφασίσει ότι η Χρυσή Αυγή είναι εγκληματική οργάνωση -κατηγορία για την οποία διώκονται 65 από τους συνολικά 68 κατηγορούμενους- αναμενόμενη είναι η άσκηση έφεσης από πλευράς των καταδικασθέντων.

Έφεση ωστόσο μπορεί να ασκήσει και ο Εισαγγελέας Εφετών, προσβάλλοντας κάθε καταδικαστική απόφαση (καθώς πρόκειται για Τριμελές Εφετείο), είτε υπέρ είτε εναντίον των καταδικασθέντων. Ο νόμος δίνει το περιθώριο στον Εισαγγελέα Εφετών να αμφισβητήσει την πρωτόδικη απόφαση όχι μόνο ως προς το ύψος των ποινών, αλλά ως προς κάθε πτυχή της.

Τι θα συμβεί ή τι μπορεί να συμβεί -σε δικαστικό επίπεδο- σε περίπτωση σύμπλευσης της έδρας με την εισαγγελική πρόταση της Αδαμαντίας Οικονόνου, που ζητά την απαλλαγή του συνόλου της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής από τις κατηγορίες ένταξης και διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης;

Μια ομόφωνη αθωωτική απόφαση θα είναι τελεσίδικη. Οι συνήγοροι της Πολιτικής Αγωγής θα μπορούν να ζητήσουν από τον Εισαγγελέα Εφετών να ασκήσει έφεση, μόνο στην περίπτωση πλειοψηφικής αθωωτικής απόφασης.

Στην περίπτωση ομόφωνης αθωωτικής απόφασης, ο μόνος τρόπος να ανατραπεί θα είναι να ασκηθει εναντίον της αίτηση αναίρεσης από τον Εισαγγελέα Εφετών ή τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, εντός των προθεσμιών που δίνονται στον καθένα από το νόμο.

Σημειώνεται ότι με τον ισχύοντα Ποινικό Κώδικα, το δικαστήριο δεν μπορεί να επιβάλλει στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων μέχρι να υπάρξει αμετάκλητη καταδίκη.

Ποια διαδικασία θα ακολουθηθεί μέχρι την λήξη της δίκης

Το «ναι» ή το «όχι» του δικαστηρίου στην κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης θα κρίνει και τις δικασίμους που θα απαιτηθούν μέχρι να κηρυχθεί η λήξη της δίκης.

Αν η ετυμηγορία του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων για το κομβικής σημασίας αδίκημα της εγκληματικής οργάνωσης, που αφορά 65 από τους 68 κατηγορούμενους, καθώς τρεις δικάζονται μόνο για πλημμελήματα, είναι «ενοχή» τότε εκτιμάται πως θα απαιτηθούν έως και τέσσερις δικάσιμοι για την ολοκλήρωση της διαδικασίας έκδοσης απόφασης.

Αν η κρίση των δικαστών είναι «αθώωση» τότε ο χρόνος για την ολοκλήρωση της δίκης θα είναι σημαντικά πιο σύντομος αφού θα τεθούν υπό κρίση οι 24 κατηγορούμενοι που τους αποδίδονται η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, η επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες και η επίθεση στο ΠΑΜΕ.

Σε κάθε περίπτωση το δικαστήριο πρόκειται να συνεδριάζει ως αργά το απόγευμα ή και το βράδυ κάθε ημέρα, ώστε κάθε ενότητα της διαδικασίας να μπορεί να ολοκληρώνεται μέσα σε μία δικάσιμο.

Οι κατηγορούμενοι έχουν δικαίωμα να μην παρίστανται στο ακροατήριο, γεγονός που γεννά προβληματισμό σε περίπτωση που είναι απόντες και η απόφαση είναι επί της ενοχής τους. Σύμφωνα με το νέο Ποινικό Κώδικα το δικαστήριο δεν έχει δικαίωμα να διατάξει την προσαγωγή και κράτηση τους μέχρι την έκδοση της τελικής απόφασης, κάτι που ίσχυε παλαιότερα ώστε να προλαμβάνονται περιπτώσεις φυγόποινων.

Πώς θα αναγνωστεί η απόφαση

Το δικαστήριο πιθανότατα θα αναγνώσει την απόφασή του επί της ενοχής για κάθε υπόθεση ξεχωριστά με πρώτη τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, δεύτερη την επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες, τρίτη την επίθεση στο ΠΑΜΕ και κατόπιν την εγκληματική οργάνωση και τη διεύθυνση της. Με αυτήν τη σειρά άλλωστε εξετάστηκαν οι υποθέσεις και κατά την αποδεικτική διαδικασία. Έτσι θα ανακοινώνει για καθένα από τους κατηγορούμενους της κάθε υπόθεσης την κρίση του επί της ενοχής του ή μη καθώς και για την κατηγορία που του αποδίδει.

Σε περίπτωση μειοψηφίας (2 προς 1) το δικαστήριο θα ανακοινώνει και την γνώμη που διατύπωσε το μέλος που μειοψήφησε με την κρίση των συναδέλφων του.

Μετά την ανακοίνωση της απόφασης επί της ενοχής, θα λάβει τον λόγο η υπεράσπιση των κατηγορουμένων, όσων κρίνονται ένοχοι, για να αιτηθεί την αναγνώριση ελαφρυντικών. Συνολικά οι συνήγοροι που αγόρευσαν τελικά στη δίκη, ήταν 45 από τους περίπου 100 δηλωθέντες στην έναρξη. Η «μάχη των ελαφρυντικών» είναι από τις πιο σημαντικές για τους υπερασπιστές κάθε κατηγορούμενου καθώς από αυτήν κρίνεται η τύχη των καταδικασθέντων. Έτσι αναμένεται να δοθεί αρκετός χρόνος για την ανάπτυξη των θέσεων της υπεράσπισης για τις ελαφρυντικές περιστάσεις που θα αιτηθούν στο δικαστήριο.

Η Πολιτική Αγωγή δεν έχει δικαίωμα λόγου σε καμία από τις φάσεις της απόφασης.

Ελαφρυντικά, ανακοίνωση ποινών και το θέμα της αναστολής έκτισης ποινών

Μετά την ολοκλήρωση των αγορεύσεων των συνηγόρων υπεράσπισης λαμβάνει τον λόγο η εισαγγελέας η οποία υποβάλει στο δικαστήριο την πρόταση της επί των ελαφρυντικών εξειδικεύοντας για κάθε κατηγορούμενο.

Ακολουθούν οι δευτερολογίες της υπεράσπισης.

Το δικαστήριο στη συνέχεια αποσύρεται σε διάσκεψη και επανέρχεται για να ανακοινώσει αν αναγνωρίζει ποια και σε ποιους ελαφρυντικά. Το δικαστήριο δεν δεσμεύεται σε αναγνώριση «σύννομου βίου» μόνο από την ύπαρξη καθαρού ποινικού μητρώου. Να σημειωθεί ότι κάποιοι εκ των κατηγορουμένων έχουν καταδίκες, επί το πλείστον τελεσίδικες για άλλες υποθέσεις. Δύο κατηγορούμενοι έχουν αμετάκλητη καταδίκη για τη δολοφονία του εργάτη Σαχζάτ Λουκμάν.

Μετά τα ελαφρυντικά η εισαγγελέας θα υποβάλει την πρόταση της επί των ποινών, ακολουθεί η υπεράσπιση και τελικά το δικαστήριο μετά από διάσκεψη ανακοινώνει τις ποινές και τις συγχωνεύσεις ποινών.

Οι κατηγορούμενοι που θα κριθούν ένοχοι για τις τρεις πρώτες υποθέσεις, οι οποίοι είναι 24, και εφόσον η κρίση του δικαστηρίου δεχθεί την ενοχή τους όπως εισάγεται με το παραπεμπτικό βούλευμα, είναι αντιμέτωποι με πρόσκαιρες καθείρξεις το ύψος των οποίων θα κριθεί από τα ελαφρυντικά που θα δεχθεί το δικαστήριο. Από αυτούς ο Γιώργος Ρουπακιάς αν δεν του αναγνωριστεί ελαφρυντικό θα βρεθεί αντιμέτωπος με την ποινή ακόμη και των ισοβίων.

Οι κατηγορούμενοι έχουν δικαίωμα έφεσης για κάθε καταδίκη που είναι άνω των 2 ετών.

Οι ποινές για εγκληματική οργάνωση

Κατηγορούμενοι για εγκληματική οργάνωση είναι συνολικά 65.

Από αυτούς 45 κατηγορούνται για ένταξη (με 20 εξ αυτών να είναι μόνο για αυτήν την κατηγορία κατηγορούμενοι).

Για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης κατηγορούνται 20 άτομα, δηλαδή οι 18 πρώην βουλευτές του κόμματος καθώς και οι πυρηνάρχες Νίκαιας και Περάματος. Από τους 20 οι 18 έχουν μόνο αυτήν την κατηγορία.

Το πλαίσιο ποινών, με βάση τις ευμενέστερες συνθήκες του νέου Ποινικού Κώδικα για την εγκληματική οργάνωση είναι το εξής:

* Ποινή ένταξης: 5-10 χρόνια (με ελαφρυντικό 1-5)

* Ποινή διεύθυνσης: 5-15 χρόνια (με ελαφρυντικό: 2-8)

Το κρίσιμο ζήτημα της αναστολής

Μετά την ανακοίνωση των ποινών η διαδικασία μπαίνει στο πλέον κρίσιμο θέμα, σε κάθε δίκη, που αφορά την αναστολή ή όχι εκτέλεσης της ποινής. Αν δηλαδή οι δικαστές θα κρίνουν πως οι κατηγορούμενοι πρέπει να οδηγηθούν στη φυλακή ή αν θα αφεθούν ελεύθεροι με ή χωρίς όρους.

Το λόγο λαμβάνει πρώτη η εισαγγελέας η οποία θα εισηγηθεί αν θα πρέπει να δοθεί και σε ποιους κατηγορούμενους αναστέλλουσα δύναμη στην έφεση. Το δικαστήριο αφού ακούσει την υπεράσπιση και συσκεφθεί θα ανακοινώσει αν και σε ποιους κατηγορούμενους θα δοθεί αναστολή στην έκτιση της ποινής και ποιοι κατηγορούμενοι θα οδηγηθούν στην φυλακή.

Η τελική φάση της διαδικασίας θα αφορά τις αποφάσεις του δικαστηρίου για άλλα θέματα, όπως η απόδοση ή όχι κατασχεθέντων υλικών, η επιστροφή ή όχι χρηματικών εγγυήσεων κ.ά.

Το δικαστήριο με τον ισχύοντα Κώδικα, δεν μπορεί να επιβάλλει στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων σε καταδικασθέντες, καθώς καταργήθηκε ως παρεπόμενη ποινή. Έτσι και εφόσον δεν υπάρχει αμετάκλητη καταδίκη, οι καταδικασθέντες της Χρυσής Αυγής δεν στερούνται του δικαιώματος του εκλέγεσθαι και μπορούν να κατέλθουν σε εκλογικές διαδικασίες.

Σε περίπτωση ομόφωνης αθώωσης από την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης, η απόφαση θεωρείται τελεσίδικη και δεν είναι εύκολο να προσβληθεί. Αν η αθώωση είναι κατά πλειοψηφία έχει δικαίωμα να ασκήσει έφεση ο προϊστάμενος της Εισαγγελέας εντός 10ημέρου είτε αυτεπάγγελτα (υπέρ του νόμου) είτε και μετά από αίτημα της Πολιτικής Αγωγής.