FOCUS

Κορωνοϊός: Για ποιο λόγο οι επιστήμονες της υγείας άλλαξαν γνώμη για τις μάσκες

Κορωνοϊός: Για ποιο λόγο οι επιστήμονες της υγείας άλλαξαν γνώμη για τις μάσκες
O Βραζιλιάνος πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρου υπήρξε μεγάλος πολέμιος της χρήσης μάσκας. Πρόσφατα διαγνώστηκε θετικός στον κορωνοϊό. AP Photo

Στην αρχή, μας έλεγαν ότι δεν χρειάζονται μάσκες. Έπειτα, ότι χρειάζονται. Πλέον, σχεδόν καθολική είναι η σύσταση ότι οι μάσκες είναι απαραίτητες αν θέλουμε να προστατεύσουμε την οικονομία, να ξανανοίξουν τα σχολεία και να σώσουμε δεκάδες χιλιάδες ζωές από τον κορωνοϊό. Τι άλλαξε; 

«Αν όλοι φορούσαμε μάσκες για τις επόμενες 4, 6, 8, 12 εβδομάδες σε όλη τη χώρα, η μετάδοση του ιού θα σταματούσε, λέει ο δρ. Ρόμπερτ Ρέντφιλντ, διευθυντής στα κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.

Ανάμεσα σε εκείνους που... ανθίστανται σθεναρά στη χρήση μάσκας, είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Σε δηλώσεις του μάλιστα την Κυριακή στο Fox News, δεν παρέλειψε να δώσει έμφαση στην ανακολουθία των αξιωματούχων της υγείας.

«Ο δρ. Φάουτσι (σ.σ. κορυφαίος λοιμωξιολόγος των ΗΠΑ) είπε να μην φοράμε μάσκα. Ο Γενικός Χειρουργός μας, υπέροχος τύπος, είπε να μην φοράμε μάσκα. Όλοι έλεγαν να μην φοράμε μάσκα».

«Ξαφνικά, όλοι πρέπει να φοράμε μάσκα. Και, όπως γνωρίζετε, και οι μάσκες προκαλούν επίσης προβλήματα. Παρόλα αυτά, πιστεύω στις μάσκες. Θεωρώ ότι είναι καλές», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.

Είναι αλήθεια ότι τόσο στις ΗΠΑ όσο και σε άλλες χώρες, οι αξιωματούχοι της υγείας τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο συνέστηναν στους πολίτες να μην φορούν μάσκες.

Ωστόσο τους τελευταίους μήνες, τόσο το αμερικανικό CDC, όσο και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, συμφωνούν ότι η χρήση της μάσκας είναι αποφασιστικής σημασίας για τον τερματισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Κι αυτό γιατί πλέον γιατροί και επιστήμονες πλέον γνωρίζουν πολύ περισσότερα για το πόσο εύκολα μεταδίδεται ο ιός:

  • Είναι εύκολο να μεταδοθεί ο ιός μέσω της ομιλίας ή της αναπνοής.
  • Είναι πολύ μεταδοτικός. Χωρίς μέτρα περιορισμού, όπως είναι το lockdown, κάθε άνθρωπος με κορωνοϊό μπορεί να μεταδώσει την ασθένεια σε δύο ή τρεις άλλους ανθρώπους. Αυτό την καθιστά διπλάσια μεταδοτικό σε σχέση με την γρίπη.
  • Ο ιός είναι εύκολα μεταδιδόμενος ακόμη και από ασθενείς χωρίς συμπτώματα ή από ασθενείς που δεν τα έχουν εμφανίσει ακόμη.
  • Ο ιός έχει μεγάλη περίοδο επώασης –μέχρι και 14 ημέρες- γεγονός που επιτρέπει στους ανθρώπους να μολύνουν τους άλλους χωρίς να ξέρουν οι ίδιοι ότι έχουν μολυνθεί.
  • Οι φορείς του ιού μπορεί να είναι πλέον μεταδοτικοί κατά τις 48 ώρες πριν εμφανίσουν συμπτώματα, κάνοντας την μετάδοση ακόμη πιο τυφλή.
  • Με άλλα λόγια δεν είναι μόνο οι άνθρωποι που φτερνίζονται και βήχουν εκείνοι που μπορούν να μεταδώσουν τον ιό. Είναι και άνθρωποι που μοιάζουν εντελώς υγιείς και δεν έχουν πυρετό. Είναι άνθρωποι σαν κι εμάς.

Σύμφωνα με τον CDC, «τα προστατευτικά προσώπου έχουν στόχο να προστατεύσουν τους άλλους σε περίπτωση αυτός που τα φορά νοσεί χωρίς να το γνωρίζει και χωρίς να έχει συμπτώματα».

Με αυτή τη λογική, όλοι πρέπει να φοράμε μάσκες όταν πρέπει να πάμε σε κλειστούς χώρους, όπως τα σουπερμάρκετ.

Όμως τα οφέλη είναι αμφίδρομα: «Η δική σου μάσκα μπορεί να προστατεύσει τους άλλους. Η μάσκα των άλλων μπορεί να προστατεύσει εσένα», λέει το CDC.

Σύμφωνα με ινστιτούτο Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, αν το 95% των Αμερικανών φορούσε μάσκα δημοσίως, 33.000 θάνατοι θα αποφεύγονταν μέχρι την 1η Οκτωβρίου.

Γιατί μέχρι πρόσφατα μάς έλεγαν να μην φοράμε μάσκα;

Στην αρχή της πανδημίας οι επιστήμονες δεν γνώρισαν μην υψηλή μεταδοτικότητα του ιού από φορείς χωρίς συμπτώματα, ούτε και πόσο χρόνο τα μολυσμένα σωματίδια παρέμεναν στον αέρα.

Επιπλέον, υπήρχε έλλειψη μασκών για τους εργαζόμενους στην υγεία, οι οποίοι εκτίθενται άμεσα στον κορωνοϊό.

Τον Μάρτιο, τόσο ο ΠΟΥ όσο και το CDC δήλωναν ότι οι υγιείς άνθρωποι δεν πρέπει να φορούν μάσκες δημοσίως. Αντ’ αυτού, μάσκες πρέπει να φορούν οι ασθενείς ή όσοι φροντίζουν ασθενείς.

Όμως στις αρχές Απριλίου και οι δύο φορείς άλλαξαν την αρχική τους σύσταση, όταν οι γιατροί άρχισαν να λαμβάνουν περισσότερες γνώσεις σχετικά με το πόσο εύκολα μεταδίδεται ο ιός και χωρίς συμπτώματα.

Τι λένε τώρα οι γιατροί για τις μάσκες

«Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν ότι η χρήση μάσκας μπορεί να μειώσει τη μετάδοση του ιού έως και 50% και αυτοί που αρνούνται να το κάνουν θέτουν τους ίδιους, τις οικογένειές τους, τους φίλους τους και τις κοινότητές τους σε κίνδυνο», λέει ο δρ. Κρίστοφερ Μάρεϊ, διευθυντής του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι μόνες ομάδες ανθρώπων που δεν πρέπει να φορούν μάσκες είναι τα παιδιά κάτω των δύο ετών και οι άνθρωποι με αναπνευστικά προβλήματα.

Ο δρ. Φάουτσι, κορυφαίος Αμερικανός λοιμωξιολόγος συστήνει μετ’ επιτάσεως τη χρήση της μάσκας, ιδιαίτερα μετά την άρση των περιορισμών στις μετακινήσεις.

«Σχέδιο Α: Μην συνωστίζεστε. Σχέδιο Β: Αν το κάνετε, βεβαιωθείτε ότι φοράτε μάσκα», προειδοποίησε ο Φάουτσι, ο οποίος απορρίπτει τον ισχυρισμό ότι η χρήση μάσκας μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας:

«Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η χρήση της μάσκας για μια συγκεκριμένη περίοδο χρόνου έχει οποιαδήποτε αρνητική επίδραση στην ανταλλαγή του οξυγόνου ή κάτι τέτοιο», λέει.

Αρκεί η μάσκα για να προστατευτώ από τον κορωνοϊό;

Όχι. Παραμένει σημαντικό να κρατάμε τις αποστάσεις και να πλένουμε συχνά τα χέρια μας, ειδικά όταν αγγίζουμε κάποια μολυσμένη επιφάνεια (όπως το μπροστά μέρος της μάσκας μας) και στη συνέχεια αγγίζουμε το πρόσωπό μας.

«Μην έχετε μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας ότι αποκλειστικά η μάσκα σας προστατεύει από τον ιό» λέει η δρ. Ντέμπορα Μπιρξ, μέλος της ομάδας εμπειρογνωμόνων του Λευκού Οίκου για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού.

«Υπάρχουν και άλλοι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να μολυνθείτε».

Top health officials have changed their minds about face masks -- but for good reasons, by Holly Yan, CNNi