Πώς η ομάδα αίματός μας επηρεάζει τη «σχέση» μας με τον κορωνοϊό

Οι περισσότεροι άνθρωποι ανήκουν σε κάποια από τις τέσσερις ομάδες αίματος: Α, Β, ΑΒ, ή Ο.

Συνήθως η ομάδα αίματος δεν επηρεάζει την καθημερινότητά μας, εκτός κι αν χρειαστούμε μετάγγιση αίματος.

Ωστόσο, κάποιες μελέτες συνδέουν τις ομάδες αίματος με τον κίνδυνο απέναντι στον κορωνοϊό. Μία, για παράδειγμα, εκτιμά ότι οι άνθρωποι με ομάδα Α ίσως διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν με κορωνοϊό αντιμετωπίζοντας σοβαρότερα συμπτώματα ενώ εκείνοι με ομάδα Ο, διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο.

Μία μελέτη που δημοσιεύτηκε αυτήν την εβδομάδα αμφιβητεί αυτά τα παλαιότερα ευρήματα, μια υπενθύμιση ότι η επιστημονική ανακάλυψη είναι μια διαδικασία σε εξέλιξη. Ερευνητές σε νοσοκομεία της Μασαχουσέτης και του Ισραήλ δημοσίευσαν μία κοινή μελέτη σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η ομάδα αίματος επηρεάζει αν κάποιος εμφανίσει σοβαρά συμπτώματα (διασωλήνωση ή και θάνατο) από τον κορωνοϊό.

Άλλη παλαιότερη μελέτη εκτιμά ότι συγκεκριμένες ομάδες αίματος μπορεί να επηρεάζουν την ευαλωτότητά μας απέναντι σε κάποιες ασθένειες, όπως ο καρκίνος.

Γιατί έχουν σημασία

Γιατί το αίμα έχει διαφορετικούς τύπους και ποιον σκοπό εξυπηρετούν αυτοί είναι εν πολλοίς άγνωστο, ενώ ελάχιστα είναι γνωστά για το πώς συνδέονται με τους ιούς και τις ασθένειες.

Η διερεύνηση του ρόλου που παίζουν οι τύποι αίματος, πιθανά θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα τον κίνδυνο ανθρώπων διαφορετικής ομάδας αίματος απέναντι στις ασθένειες.

Οι τύποι αίματος ανακαλύφθηκαν το 1901 από τον Αυστριακό ανοσολόγο και παθολόγο δρ. Καρλ Λαντστάινερ, ο οποίος αργότερα επιβραβεύτηκε με βραβείο Νόμπελ. Όπως και άλλα γενετικά χαρακτηριστικά, η ομάδα αίματός μας αποτελεί κληροδότημα των γονιών μας.

Πριν την ανακάλυψη των ομάδων αίματος, η μετάγγιση, μία πλέον κοινή σωτήρια για τη ζωή διαδικασία, ήταν κάτι ριψοκίνδυνο. Ο πρωτοπόρος γιατρός δρ. Τζέιμς Μπλάντελ, ο οποίος εργάστηκε στο Λονδίνο στις αρχές του 1800, διενήργησε μεταγγίσεις αίματος σε δέκα ασθενείς του – μόνο οι μισοί επιβίωσαν.

Αυτό που δεν γνώριζε ήταν ότι οι άνθρωποι πρέπει να λαμβάνουν αίμα από συγκεκριμένους άλλους ανθρώπους.

Ο λόγος; Να γιατί: Η ομάδα αίματός σας ABO αναγνωρίζεται από αντισώματα, μέρος του φυσικού αμυντικού συστήματος του σώματος και αντιγόνα, έναν συνδυασμό σακχάρων και πρωτεϊνών που καλύπτουν την επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Τα αντισώματα αναγνωρίζουν τυχόν ξένα αντιγόνα και λένε στο ανοσοποιητικό σας σύστημα να τα καταστρέψει. Γι’ αυτό η λήψη αίματος από κάποιον από λάθος ομάδα μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή.

Για παράδειγμα, αν ο τύπος αίματός μας είναι Α+ και ένας γιατρός μας μεταγγίσει κατά λάθος αίμα τύπου Β, τα αντισώματά μας θα το απορρίψουν και θα εργαστούν για να παλέψουν αυτό το ξένο αίμα. Ως αποτέλεσμα το αίμα μας θα πήξει, διακόπτοντας κάθε κυκλοφορία προκαλώντας αιμορραγία και δυσκολίες στην αναπνοή - και πιθανώς θάνατο. Αν όμως λαμβάναμε αίμα τύπου Α ή τύπου 0, θα ήμασταν μια χαρά.

Αναπτυξιακό παζλ

Δεν έχουν μόνο οι άνθρωποι ομάδες αίματος, τουλάχιστον 17 διαφορετικά είδη πρωτευόντων, ανάμεσα στα οποία οι χιμπατζήδες και οι γορίλες, έχουν επίσης. Οι αναπτυξιακοί βιολόγοι έχουν ανακαλύψει ότι οι τύποι αίματος είναι πολύ παλιοί, τουλάχιστον 20 εκατομμυρίων ετών.

Είναι απίθανο η τόσο μεγάλη διάρκειά τους να είναι τυχαία. Θα πρέπει να μας δίνουν κάποιου είδους εξελικτικό πλεονέκτημα, λένε οι βιολόγοι.

Οι τύποι αίματος δεν επηρεάζουν απλώς το αίμα μας: είναι επίσης ενεργοί σε μία ευρύτερη ποικιλία ιστών και οργάνων, που περιλαμβάνουν το πεπτικό ή το αναπνευστικό μας σύστημα. Αυτό ίσως έχει σημασία όταν το σώμα μας έρχεται σε επαφή με κάποια μόλυνση. Οι διαφορετικές ομάδες αίματος μας προσφέρουν προστασία από διαφορετικές παθογένειες και ασθένειες.

«Αν και δεν ξέρουμε πώς ακριβώς γίνεται αυτό, η ποικιλία τύπων αίματος επηρεάζει την ευαισθησία μας σε διαφορετικές ασθένειες», λέει η Λόρι Σιγκούρελ, γενετίστρια ανθρώπινης εξέλιξης και ερευνήτρια στο Εθνικό Μουσείο Εθνικής Ιστορίας της Γαλλίας.

Αυτό που γνωρίζουμε όντως είναι ότι συγκεκριμένοι τύποι αίματος είναι πιο ευάλωτοι σε συγκεκριμένες ασθένειες.

Για παράδειγμα, η ομάδα αίματος Β συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου ενώ η ομάδα αίματος 0 έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο σοβαρής ελονοσίας, είναι όμως πιο επιρρεπής στην μόλυνση του νοροϊού, ένα μικρόβιο που προκαλεί διάρροια.

Τι ισχύει με τον κορωνοϊό;

Μία σειρά από μελέτες έχουν δείξει σύνδεση ανάμεσα στις ομάδες αίματος και τον νέο κορωνοϊό, αν και οι περισσότερες αφορούν σε έναν μικρό αριθμό δειγμάτων.

Μία ευρωπαϊκή μελέτη που δημοσιεύτηκε στο New England Journal of Medicine τον Ιούνιο εντόπισε ότι η ομάδα αίματος Α διατρέχει κίνδυνο μόλυνσης 45% σε σχέση με άλλους τύπους αίματος, ενώ οι άνθρωποι με ομάδα 0 είχαν πιθανότητες 65%. Η μελετητές εξέτασαν 1.900 σοβαρά ασθενείς του κορωνοϊού σε Ισπανία και Ιταλία τους οποίους συνέκριναν με 2.300 ανθρώπους που δεν ασθένησαν.

Σε παρόμοιο συμπέρασμα κατέληξαν και κάποιοι ερευνητές στο Χονγκ Κονγκ κατά τη διάρκεια της επιδημίας του SARS, η οποία από τον Νοέμβριο του 2002 μέχρι τον Ιούλιο του 2003 πρόσβαλε 8.098 ανθρώπους και ανήκει στην ίδια οικογένεια ιών.

Η νέα μελέτη ίσως θέσει σε αμφισβήτηση εκείνη την έρευνα: «Δείξαμε ότι δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι το ένας συγκεκριμένος τύπος αίματος μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη σοβαρότητα ασθένειας, την οποία ορίζουμε ως ανάγκη διασωλήνωσης ή απώλειας της ζωής», λέει η δρ. Αναχίτα Ντούα, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Υπάρχουν δύο υποθέσεις για τη σχέση της ομάδας αίματος με την Covid-19, λέει η ερευνήτρια Ζακλίν Λε Πεντ. Η μία είναι ότι οι άνθρωποι με τύπο 0 είναι λιγότερο επιρρεπείς σε προβλήματα πήξης του αίματος, και οι θρομβώσεις είναι βασική αιτία για τη σοβαρότητα της ασθένειας.

Ένα άλλο συμπέρασμα είναι ότι τα αντισώματα που παράγονται από ένα άτομο με ομάδα αίματος Ο μπορεί να εξουδετερώσουν τον ιό όταν μεταδίδονται από άτομο με ομάδα αίματος Α - παρόμοιο με τους κανόνες για τις μεταγγίσεις αίματος.

«Ωστόσο, αυτός ο μηχανισμός προστασίας δεν θα λειτουργούσε σε όλες τις καταστάσεις. Ένα άτομο ομάδας αίματος Ο θα μπορούσε να μολύνει ένα άτομο ομάδας αίματος Ο για παράδειγμα», εξήγησε, προσθέτοντας ότι οποιαδήποτε προστατευτική δράση είναι απίθανο να είναι μεγάλη και οι ποσότητες αντισωμάτων είναι εξαιρετικά μεταβλητές από άτομο σε άτομο.

«Τα άτομα με τύπο Α δεν πρέπει να ανησυχούν ούτε τα άτομα με τύπο Ο να χαλαρώνουν», λέει ο Sakthivel Vaiyapuri, αναπληρωτής καθηγητής στη φαρμακολογία καρδιαγγειακών και δηλητηρίων στο Πανεπιστήμιο του Reading στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Vaiyapuri, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Thi-Qar στο Ιράκ, διεξάγει μια μελέτη σχετικά με το ρόλο των τύπων αίματος βάσει δεδομένων από περισσότερα από 4.000 άτομα στο Ιράκ που είχαν Covid-19 και 4.000 που δεν αρρώστησαν. Είπε ότι τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο τύπος Ο μπορεί να έχει προστατευτικό αποτέλεσμα, αλλά δεν είναι οριστικός. Και λαμβάνοντας υπόψη πόσες υποκείμενες μεταβλητές υπάρχουν, οποιοδήποτε αποτέλεσμα, προστατευτικό ή άλλο, είναι πιθανό να είναι αρκετά μικρό.

Για παράδειγμα, η ιδέα ότι το να έχει κανείς ομάδα αίματος Ο είναι προστατευτικό δεν συνάδει με το μοτίβο της ασθένειας Covid-19 στις ΗΠΑ. Ο τύπος Ο είναι πιο κυρίαρχος μεταξύ των Αφροαμερικανών, παρόλα αυτά οι Αφροαμερικοί έχουν βιώσει δυσανάλογα μεγάλα ποσοστά μολύνσεων.

«Οι άνθρωποι με τύπο Ο δεν πρέπει να νομίζουν ότι δεν πρόκειται να κολλήσουν. Δεν πρέπει να κυκλοφορούν παντού μην κρατώντας τις αποστάσεις, ούτε όσοι έχουν τύπο Α πρέπει να πανικοβάλλονται», τονίζει.

«Υπάρχουν τόσοι πολλοί υποκείμενοι παράγοντες. Τον αντιμετωπίζουμε ως αναπνευστικό ιό αλλά στην πραγματικότητα συμβαίνουν ένα σωρό πράγματα που ακόμη δεν τα καταλαβαίνουμε», λέει.

Η έρευνα για τους τύπους αίματος κάποιες φορές υπόκειται σε διαφορετικές ακαδημαϊκές αρχές, αλλά μία καλύτερη κατανόηση του λόγου ύπαρξης διαφορετικού τύπου ομάδων και της σχέσης μεταξύ των αντισωμάτων και του κινδύνου ασθένειας είναι πιθανό να μας βοηθήσει να αναπτύξουμε εμβόλια και να σχεδιάσουμε νέα φάρμακα και για τον Covid-19.

Why do we have different blood types — and do they make us more vulnerable to Covid-19?, by Katie Hunt, CNN