Η μαρτυρία ενός γιατρού: Σκληρότερη η καραντίνα μακριά από σύζυγο και παιδί

Έφτασε η στιγμή που δειλά-δειλά οι παππούδες αγκαλιάσανε ξανά τα εγγόνια τους και παρέες ξανάσμιξαν. Τα πάρκα ξαναγέμισαν κόσμο, βγαίνουμε έξω χωρίς να στέλνουμε sms και χωρίς ταυτότητες στις τσέπες.

Υπάρχουν όμως και συνάνθρωποί μας που έβαλαν μόνοι τους τον εαυτό τους σε καραντίνα και θα τον βγάλουν όταν θεωρήσουν ότι είναι εντελώς ασφαλείς για τα αγαπημένα τους πρόσωπά.

Είναι οι γιατροί των ΜΕΘ και των κλινικών που αντιμετωπίζουν τα περιστατικά του κορωνοϊού.

Συναντήσαμε έναν από αυτούς και να μας μίλησε για αυτή την ιδιότυπη καραντίνα στην οποία έβαλε τον εαυτό του.

Ο πνευμονολόγος Ευάγγελος Μπαλής, ένας εκ των δύο υπευθύνων της μονάδας COVID-19 του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», λόγω της ιδιαιτερότητας που έχει η θέση του έβαλε τον εαυτό του σε καραντίνα μία εβδομάδα πριν κλείσουν τα σχολεία. Έφυγε από το σπίτι του, αποχωρίστηκε τη σύζυγό του και τον πεντάχρονο γιο τους Μάριο και μένει σε ένα σπίτι, από εκείνα που έχουν δώσει δωρητές στα νοσοκομεία για τους γιατρούς.

Δεδομένων των συνθηκών, ο Μάριος βλέπει τον πατέρα του από κοντά μόνο τα Σαββατοκύριακα, σε κάποιο πάρκο -και αυτό από απόσταση.

Πότε φύγατε από το σπίτι που ζείτε με την οικογένειά σας;

Μία εβδομάδα πριν από το lockdown έφυγα από το σπίτι και ξεκίνησα να μένω σε ένα από τα διαμερίσματα που έχουν παραχωρήσει δωρητές στον «Ευαγγελισμό» για τους γιατρούς. Το έβλεπα ότι θα ερχότανε πολύ καιρό πριν, προσπαθούσαμε να φτιάξουμε και την κλινική στο νοσοκομείο, οπότε είχα προετοιμαστεί. Όταν είδα ότι φτάνει στο απροχώρητο είπα ότι «δεν είναι ασφαλές να μένω στο σπίτι. Πρέπει να φύγω». Δεν ξέραμε και πως θα εξελιχθεί, πόσο επιτυχημένο θα είναι.

Τι σκεφτόσασταν όσο βλέπατε την τραγική κατάσταση που επικρατούσε στην Ιταλία;

Από την Κίνα είχε φανεί ότι ήταν ανεξέλεγκτο όλο αυτό. Με την Ιταλία το καταλάβαμε όλοι καλύτερα. Ήταν γενναία η απόφαση να κλείσουν τα σχολεία και μετά το lockdown από τόσο νωρίς. Ή ήταν μία απόφαση που δεν μπόρεσαν να πάρουν κράτη και κράτη. Βλέποντας ότι γίνεται αυτό είπα «πρέπει να φύγω». Πέρασα όλες τις μέρες μόνος μου σε ένα διαμέρισμά δουλεύοντας καθημερινά. Με το που τελειώσει η καραντίνα θα μείνω δύο εβδομάδες ακόμα εδώ για να μην έχουμε κανένα πισωγύρισμα και όταν ομαλοποιηθεί η κατάσταση θα γυρίσω και εγώ στο σπίτι. Στην αρχή φοβηθήκαμε την πλημμυρίδα που αν ξεκινούσε δεν θα μπορούσε να γλιτώσει κανείς, γιατί δεν είχαμε ούτε τις στολές, ούτε τις μάσκες για να αντέξουμε πληθώρα περιστατικών. Θα χρειαζόταν ταυτόχρονα να μπαίνουν διαφορετικοί γιατροί. Τώρα μπορέσαμε να κάνουμε λελογισμένη χρήση, να μπει δηλαδή ένας να δει δυο - τρεις ασθενείς.

Πώς είναι η κατάσταση στην κλινική που είστε εσείς;

Στην μονάδα μας έχουμε τα μέτρια και βαριά περιστατικά, τα πολύ σοβαρά είναι στις εντατικές. Επίσης, έχουμε τα ύποπτα κρούσματα και τα θετικά, τα οποία τα αντιμετωπίζουμε όλα ως οιωνεί θετικά, μέχρι να πειστούμε από τα τεστ ότι είναι αρνητικά. Αυτό μπορεί να χρειαστεί και δυο τεστ. Δηλαδή μπορεί το πρώτο αρνητικό, σύμφωνα με την κλινική του εικόνα, να μην μας πείθει, να τον θεωρούμε ότι είναι κατά πάσα πιθανότητα θετικός και να κάνουμε τεστ και σε δεύτερο δείγμα. Πολλές φορές χρειαστήκαμε και τρίτο δείγμα για να αποδείξουμε ότι κάποιος ασθενής ήταν θετικός, επειδή τα κλινικοεργατηριακά χαρακτηριστικά μας δείχνανε ότι ο άρρωστος αυτός πάσχει από COVID.

Περιγράψτε μου μία μέρα σας

Ξεκινάμε το πρωί και πριν τις 16.00 δεν επιστρέφουμε σπίτι. Στην εφημερία είναι κάπου στις 36 ώρες. Επιστρέφω στο σπίτι και κάνω όλες τις απαραίτητες κινήσεις που πλέον κάνουμε όλοι -θέλω να πιστεύω. Αερίζω τα ρούχα κάνω ένα καλό μπάνιο και, στην ουσία, η δουλειά συνεχίζεται στον υπολογιστή. Υπάρχει μία συνεχής ενημέρωση, σεμινάρια διαδικτυακά, ανταλλάσσουμε απόψεις με άλλους συναδέλφους πάνω σε θέματα για τον COVID. Έχουμε συνεχή επαφή με τους γιατρούς της κλινικής και επικοινωνούμε συνέχεια για κάτι που μπορεί να συμβεί μέσα στη βάρδια. Παίρνουμε αποτελέσματα ασθενών ότι ώρα και αν είναι από τα εργαστήρια, βγάζουμε προγράμματα εφημεριών και συνεννοούμαστε για το πώς θα λειτουργεί το νοσοκομείο σε κάθε φάση.

Φεύγουμε από το νοσοκομείο και συνεχίζουμε να δουλεύουμε σαν να είμαστε στην κλινική, απλώς με περισσότερη άνεση. Με τον κύριο Καλομενίδη, τον γιατρό που έχουμε αναλάβει μαζί την μονάδα COVID19, είμαστε σε σταθερή επαφή πέντε επιμελητές και υπάρχουν τουλάχιστον 10 ειδικευόμενοι. Υπάρχει μία σταθερή ομάδα εθελοντών από την πρώτη στιγμή και μπορώ να πω ότι ήταν το καλύτερο στελεχιακό δυναμικό που είχε το νοσοκομείο, όπου οι γνώσεις τους, η προθυμία τους και η αυταπάρνηση τους μας έχει εκπλήξει όλους. Ήρθαν και δούλεψαν ατέλειωτες ώρες από την αρχή.

Τεστ στο προσωπικό του νοσοκομείου γίνονται;

Τεστ στο προσωπικό κάνουμε όταν υπάρξουν συμπτώματα ή υπάρξει κάποια έκθεση σε κάποιο κρούσμα που μπορεί να ξεφύγει, είτε στα επείγοντα είτε οπουδήποτε. Έχει συμβεί να περάσει περιστατικό από τα επείγοντα που είχε δύο αρνητικά δείγματα σε άλλα νοσοκομεία και όταν ήρθε σε εμάς τα συμπτώματα του ήταν τέτοια που δεν θεωρήθηκε ότι έπρεπε να ελεγχθεί για COVID άμεσα. Έτσι εκτέθηκαν κάποιοι συνάδελφοι, αλλά ουσιαστικά με τα μέτρα που είχαν λάβει δεν κόλλησε κανένας. Μέσα στο πρώτο δωδεκάωρο από τα συμπτώματα που υπήρχαν το περιστατικό απομονώθηκε και όντως βρέθηκε ότι ήταν θετικό.

Τι ηλικίες ασθενών έχετε περιθάλψει στη κλινική σας;

Οι ηλικίες ασθενών που έχουν περάσει από τη μονάδα ήταν 20 ετών ο νεότερος και 90 ο μεγαλύτερος, μία γιαγιά που πήρε εξιτήριο πρόσφατα. Από τα πρώτα κρούσματα που είχαμε ήταν ένας 88χρονος, που ήρθε με πάρα πολλά σοβαρά υποκείμενα νοσήματα τα κατάφερε και πήρε εξιτήριο.

Οι γνωστοί και οι φίλοι σας ρωτούν τι γίνεται; Επικοινωνούν;

Οι φίλοι, οι γείτονες και οι συγγενείς είναι όλοι πρόσχαροι. Παίρνουν τηλέφωνο, στέλνουν μηνύματα, θέλουν να ενημερωθούν. Ακόμα και άτομα που έχω να τα δω έξι και επτά μήνες. Υπάρχει ένα τεράστιο ενδιαφέρον για την κατάσταση. Με ρωτάνε πως είμαι αν είμαι καλά. Τους καταλαβαίνω όσους αποφεύγουν την επαφή, την οποία και εγώ απέφευγα πιο πολύ για να προστατεύσω πρώτα εμένα και να συνεχίσω να προσφέρω, γιατί εγώ ξέρω πού κινούμαι, τους έξω δεν ξέρω. Έξω μπορεί να κολλήσω, παρά εκεί που είμαι. Πάντα τηρούσα τις αποστάσεις, δεν τους έφερνα σε δύσκολη θέση. Προσπαθούσαν να βοηθήσουν όλοι, με όποιο τρόπο μπορούσαν.

Μιλήστε μου για την οικογένειά σας.

Μιλάμε καθημερινά με τον γιο μου και τη γυναίκα μου. Με βλέπει καθημερινά και πάντα μου λέει ότι του λείπω. Του λείπει η φυσική επαφή, να παλέψουμε, να αγκαλιαστούμε, να κουβαριαστούμε κάτω, να πολεμήσουμε… Αυτή την εκτόνωση θέλει… Αυτή τη στιγμή δεν έχει να παίξει και με άλλα παιδιά, οπότε του λείπει ακόμα περισσότερο το να παίζουμε μαζί. Το μεγάλο ψυχολογικό βάρος των γιατρών είναι αυτό. Να μπορέσουμε να ευχαριστηθούμε τους δικούς μας ανθρώπους, τα παιδιά μας, τη γυναίκα μας, τους γονείς μας. Μας λείπει η φυσική επαφή. Έχουμε να ακουμπήσουμε άνθρωπο πάρα μα πάρα πολύ καιρό. Όσοι μένουν στο σπίτι τους, εντάξει μένουν σπίτι τους, αλλά μπορούν να αγκαλιάζουν τα παιδιά τους, την οικογένειά τους. Δεν τους έλειψε αυτή η επαφή. Εμάς μας λείπει αυτή η επαφή, δηλαδή άνθρωπο να ακουμπήσουμε χωρίς γάντια έχουμε τουλάχιστον δύο μήνες. Ακουμπάμε μόνο στη δουλειά μας με γάντια, Ακόμα και οι φυλακισμένοι δίνουν το χέρι ο ένας τον άλλο, εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε ούτε αυτό. Έχουμε ζήσει την καραντίνα πιο πολύ από τον καθένα. Αν έμενα σπίτι μου, θα πήγαινα στη δουλειά μου, θα γύριζα και θα ήταν όλα καλά. Τώρα για να προστατεύσω την οικογένειά μου, από την αρχή που δεν ήξερα πως θα εξελιχθούν τα πράγματα και είχαμε ένα φαινόμενο που προοδευτικά αυξανόταν, το να μείνω μόνος ήταν αναγκαίο. Έφτασε ο γιος μου σε σημείο να μου πει «γιατί να είσαι γιατρός; Αν δεν ήσουν γιατρός, θα σε έβλεπα, θα ήσουν εδώ, θα είμασταν μαζί».

Η επικοινωνία σας γίνεται ηλεκτρονικά φαντάζομαι...

Με την καινούρια τεχνολογία βλέπουμε ο ένας τον άλλο. Ο Μάριος περιμένει αυτή την καθημερινή κλήση, η οποία κρατάει ώρες. Δηλαδή η ώρα χαλάρωσης είναι να μιλάμε με τους δικούς μας ανθρώπους. Επίσης βγαίνουμε μαζί στο πάρκο βόλτες, έστω από απόσταση και τρέχουμε δίπλα δίπλα, παίζουμε όσο μας επιτρέπει η απόσταση που κρατάμε. Όταν επιστρέψω σπίτι θα του δώσω ένα μοντέλο του COVID που μου έφτιαξε σε 3D εκτυπωτή ο γιος μίας νοσηλεύτριας. Το βράδυ της ανάστασης για παράδειγμα βάλαμε από ένα πιάτο φαγητό ανοίξαμε τις κάμερες και τρώγαμε ‘μαζί’, εγώ από τη μία άκρη της γραμμής και ο Μάριος με την μητέρα του από την άλλη. Μου έφεραν την επόμενη μέρα που συναντηθήκαμε και ένα καλαθάκι με αυγά και ο Μάριος μου είχε φτιάξει μία ζωγραφιά. «Χρόνια πολλά μπαμπά, σε αγαπάμε πολύ και μας λείπεις» έγραφε στο πίσω μέρος.

Με τα ψώνια του σπιτιού, κάτι που καταλαβαίνω είναι δύσκολο για τη σύζυγό σας με το παιδί μαζί, τι κάνετε;

Τις περισσότερες φορές, με το που τελείωνα από τη δουλειά πήγαινα ψώνιζα από το σουπερμάρκετ, τους τα άφηνα στην πόρτα και έφευγα. Δεν μπορούσε η γυναίκα μου να βγει με το παιδί έξω. Τη στιγμή μάλιστα που εγώ είχα φύγει από το σπίτι για να τους προστατεύσω, το να βγουν να πάνε να ψωνίσουνε μαζί σε ένα σουπερμάρκετ το θεωρούσα λιγότερο ασφαλές. Οπότε όταν χρειαζόταν κάτι τους το πήγαινα εγώ.

Ήταν δύσκολο να αποδεχθεί ο Μάριος την όλη κατάσταση;

Την πρώτη εβδομάδα που έφυγα από το σπίτι ο Μάριος είχε κολλήσει στη μητέρα του. Του ήρθε βαρύ, δεν ήθελε να μείνει μόνος του ούτε λεπτό. Σιγά σιγά άρχισε να συνηθίζει, να συζητάει, να αποδέχεται την κατάσταση, να γίνεται πιο ανεξάρτητος και ωρίμασε πολύ μέσα από αυτή τη διαδικασία. Ξεκίνησε να λειτουργεί μόνος του και βρήκε μια διαφορετική καθημερινότητα από αυτή που είχε η οποία τον ωρίμασε πολύ και πιστεύω όλα τα παιδιά ωριμάσανε μέσα από αυτή την κατάσταση, ήταν κάτι που δεν είχανε ξαναζήσει και σίγουρα τους έδωσε μια άλλη ωριμότητα και μία άλλη αντίληψη.

Έφτασε ποτέ η στιγμή που είπατε «δεν αντέχω άλλο»;

Πιστεύω ότι το χρονικό διάστημα ήταν τόσο ώστε εκεί που φτάσαμε να πούμε «δεν αντέχω άλλο» άρχισε να φαίνεται το κάτι καλύτερο θα συμβεί, οπότε πήραμε κουράγιο και συνεχίσαμε. Ήταν οριακά, δηλαδή αν κρατούσε παραπάνω ή ήταν πολύ περισσότερος ο κόσμος και όλο αυτό που συνέβαινε από την αρχή, μπορεί να είχαμε φτάσει σε αυτό το σημείο… Αλλά όχι δεν φτάσαμε...