Κορωνοϊός στην εμπόλεμη Συρία: Σύνθετες προκλήσεις, σκληρές επιλογές

«Πριν από λίγο καιρό, η πανδημία COVID-19 δεν απασχολούσε τον διεθνή Τύπο. Στις ειδήσεις, βλέπαμε ρεπορτάζ για διάφορα θέματα που δεν αφορούσαν την πανδημία. Πολλά από αυτά είχαν να κάνουν με την ανθρωπιστική κατάσταση στην επαρχία Ιντλίμπ, στη βορειοδυτική Συρία.

Πρόσφατα συμπληρώθηκαν εννέα χρόνια πολέμου στη Συρία, και το Ιντλίμπ είναι αυτή τη στιγμή η περιοχή που έχει πληγεί περισσότερο από τις συγκρούσεις. Σχεδόν ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους εξαιτίας των καθημερινών βομβαρδισμών από αέρος και εδάφους μέσα σε λίγους μόλις μήνες. Από την αρχή του χρόνου, μέσα σε τρεις μόλις μήνες, περισσότερα από 80 νοσοκομεία έχουν πάψει να λειτουργούν εξαιτίας των συγκρούσεων. Η περιοχή παραμένει σε κατάσταση έκτακτης, ανθρωπιστικής ανάγκης. Η πανδημία COVID-19 έρχεται τώρα να κάνει ακόμη πιο σύνθετη μια κατάσταση που ήταν ήδη περίπλοκη, καταστροφική.

Την προηγούμενη εβδομάδα, η Συρία ανακοίνωσε το πρώτο κρούσμα της νόσου COVID-19. Από τότε, ο αριθμός των κρουσμάτων έχει αυξηθεί ελαφρά, αλλά έως τώρα δεν έχουν καταγραφεί κρούσματα στο Ιντλίμπ. Ωστόσο, οι ομάδες μας δεν περιμένουν να συμβεί αυτό για να προετοιμαστούν, επειδή ξέρουμε πόσο ανησυχητική μπορεί να είναι η εξάπλωση της νόσου σε ένα τέτοιο μέρος.

Σε αναπτυγμένες χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και οι ΗΠΑ, βλέπουμε τα δημόσια νοσοκομεία στα πρόθυρα της κατάρρευσης εξαιτίας της εξάπλωσης του COVID-19. Πώς θα αντεπεξέλθει, λοιπόν, το σύστημα υγείας μιας εμπόλεμης περιοχής σε μια τέτοια νέα πρόκληση; Η ιατρική περίθαλψη στη βορειοδυτική Συρία έχει πληγεί σημαντικά από τις συγκρούσεις και ήταν ήδη στα όριά της προτού κηρυχθεί η πανδημία του νέου κορωνοϊού.

Ασθενείς, κρατώντας τη φυσική απόσταση μεταξύ τους, περιμένουν για εξέταση έξω από την κινητή κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη βορειοδυτική Συρία/Πηγή: OMAR HAJ KADOUR/MSF

Αν και ακόμη δεν ζούμε την εξάπλωση της πανδημίας εδώ, οι άνθρωποι βρίσκονται ήδη μπροστά σε αναπάντητα ερωτήματα και σκληρές επιλογές. Οι περισσότερες συστάσεις για τα μέτρα προστασίας απο τον ιό και την επιβράδυνση της εξάπλωσής του δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε αυτή τη γωνιά της γης.

Πώς μπορείς να ζητήσεις από τους ανθρώπους να μείνουν σπίτι τους για να μην μολυνθούν; Πού είναι το σπίτι τους; Μιλάμε για σχεδόν ένα εκατομμύριο εκτοπισμένους, το ένα τρίτο τουλάχιστον του συνολικού πληθυσμού του Ιντλίμπ, με τους περισσότερους να ζουν σε σκηνές μέσα σε καταυλισμούς. Δεν έχουν πλέον σπίτι.

Όταν παρουσιάσεις συμπτώματα της νόσου COVID-19, πρέπει να μείνεις σε καραντίνα. Πού είναι ο χώρος για κάτι τέτοιο στο Ιντλίμπ; Πολλές οικογένειες είναι αναγκασμένες να μοιράζονται την ίδια σκηνή με άλλες.

Είναι σημαντικό να πλένεις συχνά τα χέρια σου, να τηρείς τα μέτρα σωστής υγιεινής. Πώς μπορείς να το κάνεις αυτό, όταν ζεις μέσα στη λάσπη;

Αν εμφανίσεις σοβαρά συμπτώματα, πρέπει να πας στο νοσοκομείο. Πού μπορείς, όμως, να πας όταν λειτουργούν λίγα μόνο νοσοκομεία που είναι ήδη στα όριά τους και δεν διαθέτουν τα μέσα να αντιμετωπίσουν μια κρίση δημόσιας υγείας;

Οι γιατροί και οι νοσηλευτές ενώ προετοιμάζονται για μια πιθανή εξάπλωση του COVID-19 στη βορειοδυτική Συρία, έρχονται αντιμέτωποι με σκληρές επιλογές. Πρέπει να βάζουν προτεραιότητες διαρκώς. Πρέπει να επιλέγουν μεταξύ της εκπαίδευσης και της προετοιμασίας σε περίπτωση που η πανδημία φτάσει εδώ αλλά και της διαχείρισης της ατελείωτης ροής ασθενών που έρχονται για περίθαλψη. Το ιατρικό προσωπικό κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί με τα λιγοστά μέσα που διαθέτει. Δεν θα πάψει να με εντυπωσιάζει η ικανότητά τους να μένουν όρθιοι απέναντι σε τόσες δυσκολίες, η αντοχή τους, η αποφασιστικότητά τους να συνεχίσουν να εργάζονται σε αυτές τις απίστευτες συνθήκες.

Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις καλούμαστε να κάνουμε σκληρές επιλογές σε αυτή την ιδιαίτερη συγκυρία. Τι μέτρα θα πρέπει να πάρουμε για να αποτρέψουμε την εξάπλωση του ιού; Θα πρέπει να σταματήσουμε το έργο μας στους καταυλισμούς για να μην συναθροίζονται οι άνθρωποι μπροστά στις κινητές μονάδες μας ή στις διανομές ειδών πρώτης ανάγκης; Εάν σταματήσουμε τις δραστηριότητές μας, προστατεύουμε τους ανθρώπους ή τους στερούμε βασικές υπηρεσίες και επομένως βάζουμε την υγεία τους σε μεγαλύτερο κίνδυνο; Όσοι βρίσκονται στον τομέα μας αντιμετωπίζουν διαρκώς αυτό το δίλημμα.

Η κινητή κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε καταυλισμό εσωτερικά εκτοπισμένων στη βορειοδυτική Συρία Πηγή: OMAR HAJ KADOUR/MSF

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πήραμε την απόφαση να συνεχίσουμε τις δραστηριότητές μας. Το σκεπτικό είναι ότι ξέρουμε πως η βοήθεια που παρέχουμε, ακόμη κι αν δεν καλύπτει όλες τις ανάγκες, είναι ζωτική για δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στην επαρχία Ιντλίμπ. Επιπλέον, πάνω από το 35% των ασθενών που βλέπουμε στις κινητές μονάδες μας έχουν ήδη λοιμώξεις του αναπνευστικού, και μια πιθανή εξάπλωση του ιού θα μπορούσε γρήγορα να προκαλέσει επιπλοκές. Οι άνθρωποι χρειάζονται τη βοήθειά μας, και δεν θέλουμε να σταματήσουμε να την προσφέρουμε. Παράλληλα, όμως, προσαρμόζουμε τις δραστηριότητές μας και προσπαθούμε να ενεργούμε υπεύθυνα εν όψει μιας πιθανής εξάπλωσης του νέου κορωνοϊού.

Στους καταυλισμούς, αρχίσαμε να εφαρμόζουμε μέτρα αποφυγής συγχρωτισμού όταν παρέχουμε τις τακτικές υπηρεσίες μας. Κατά τη λειτουργία των κινητών μονάδων, τώρα πλέον επιτρέπουμε να συγκεντρώνεται ένας μικρός αριθμός ατόμων γύρω από τα φορτηγά μας ενώ περιμένουν να εξεταστούν. Όταν διανέμουμε είδη πρώτης ανάγκης, ζητάμε από τους ανθρώπους να κρατούν μια ορισμένη απόσταση ο ένας από τον άλλο. Με αυτόν τον τρόπο, συνεχίζουμε να τους βοηθάμε μειώνοντας τον κίνδυνο να μολυνθούν από τον ιό, όταν έρχονται για βοήθεια. Φυσικά, θέλουμε να προστατεύσουμε τις ομάδες μας και τις έχουμε εφοδιάσει με προστατευτικό εξοπλισμό, ώστε να συνεχίσουν να εργάζονται κανονικά στους καταυλισμούς.

Οι εντατικές προετοιμασίες συνεχίζονται και στα νοσοκομεία. Οι ιατρικές δομές που εξακολουθούν να λειτουργούν στην επαρχία Ιντλίμπ παίζουν ζωτικό ρόλο για τον πληθυσμό, και πρέπει να εστιάσουμε στην υποστήριξή τους για να προετοιμαστούν κατάλληλα. Έχουμε συστήσει επιτροπές υγιεινής σε τρία νοσοκομεία που υποστηρίζονται από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Έχουμε εφαρμόσει νέα συστήματα διαλογής σε αυτές τις δομές για καλύτερο εντοπισμό και απομόνωση των πιθανών περιστατικών COVID-19. Ακόμη, κάνουμε εκπαιδεύσεις για τη διαχείριση της ροής ασθενών σε συνεργασία με τις τοπικές υγειονομικές αρχές και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

O Κρίστιαν Ρέντερς, Συντονιστής Παρέμβασης των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη βορειοδυτική Συρία/Πηγή: ALEX YALLOP/MSF

Κάνουμε ό,τι μπορούμε, αλλά, αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, πιθανότατα δεν θα είναι αρκετό, αν αύριο ο COVID-19 αρχίσει να εξαπλώνεται στην επαρχία Ιντλίμπ. Αυτό που συμβαίνει στη βορειοδυτική Συρία σήμερα είναι μια ανθρωπιστική κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Σε αυτό το πλαίσιο μια κρίση δημόσιας υγείας θα μπορούσε γρήγορα να αποβεί καταστροφική. Εκτός εάν…

… Εκτός εάν υπάρξει άμεση διεθνής κινητοποίηση. Εκτός εάν δοθούν στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και τις ανθρωπιστικές οργανώσεις τα μέσα να αντιμετωπίσουν αυτή τη δυνητική καταστροφή, προτού συμβεί. Εκτός εάν τα νοσοκομεία λάβουν το υλικό και τον εξοπλισμό που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν αυτή την «κρίση μέσα σε μια ήδη υπάρχουσα κρίση».

Όμως, η απάντηση σε αυτή την κατάσταση δεν μπορεί να είναι μόνο ιατρική. Η φροντίδα υγείας είναι υπέρτατης σημασίας, αλλά δεν είναι η μόνη ανάγκη στο Ιντλίμπ. Οι άνθρωποι εξακολουθούν να χρειάζονται τρόφιμα, στέγη και εγκαταστάσεις υγιεινής. Όταν αντιμετωπίζουμε μια πανδημία, όλα αυτά είναι βασικά.

Η πανδημία COVID-19 αγγίζει τον καθένα σε όλο τον κόσμο. Όλοι οι άνθρωποι, είτε βρίσκονται στη Συρία είτε στην Ιταλία, συνδέονται. Αυτός ο ιός χτυπάει τον καθένα, ανεξάρτητα από την εθνικότητα ή το χρώμα του δέρματός του. Κι όπως ο ιός δεν έχει σύνορα, ελπίζω να μην έχει και η αλληλεγγύη».

Μάθετε εδώ πώς μπορείτε να βοηθήσετε τη δράση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα κατά του Covid - 19 (msf.gr/epeigon)