Η Aegean Rebreath δίνει «ανάσες» στις ελληνικές θάλασσες

Όταν το περασμένο καλοκαίρι ο Λεονάρντο ντι Κάπριο έκανε ακόμα μία ανάρτηση για τη μόλυνση του περιβάλλοντος, κανένας δεν απόρησε. Ο διάσημος ηθοποιός είναι πολύ γνωστός για τις περιβαντολλογικές του δράσεις και ευαισθησίες. Η ανάρτησή του όμως αυτή τη φορά αφορούσε στην Ελλάδα και στην υπόθεση εκτεταμένης θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά και απορρίμματα στο βυθό της Άνδρου. Ήταν η ομάδα Aegean Rebreath που είχε αναδείξει το θέμα – κι ας μην την ανέφερε ο ντι Κάπριο στη συγκεκριμένη ανάρτηση. Οι εθελοντές δύτες και οι άνθρωποι που στηρίζουν τις δράσεις της ομάδας από την ξηρά είχαν ήδη δει πολλά με τα μάτια τους.

Στο παρακάτω βίντεο θα δούμε αναλυτικά πώς εργάζονται οι εθελοντές της Aegean Rebreath για τον καθαρισμό των θαλασσών

Ακόμα κι έτσι όμως, όπως παραδέχεται ένας από αυτούς, ο Γιώργος Σαρελάκος, το θέαμα ήταν σοκαριστικό: «Βρεθήκαμε απέναντι σε μία κατάσταση πρωτόγνωρη, δηλαδή στα πρώτα 7-8 μέτρα του βυθού, είδαμε μια απέραντη έκταση καλυμμένη με πλαστικές σακούλες. Στα 30 μέτρα είδαμε κυριολεκτικά βράχους από σακούλες, δηλαδή πλαστικούς υφάλους», λέει στο CNN Greece. Εξηγεί ακόμα πως για την ρύπανση στον κόλπο του Σχοινιά της Άνδρου ενημερώθηκαν ουσιαστικά τυχαία, αν και προφανώς πολλοί γνώριζαν επί χρόνια ότι τα σκουπίδια της παράνομης χωματερής που είχε στηθεί πάνω από τον κόλπο βρίσκονταν στο βυθό όταν αυτή κατέρρευσε και κανείς δεν είχε ασχοληθεί με τον καθαρισμό τους. Μέχρι που επενέβη η Aegean Rebreath και καθάρισε όσο ήταν δυνατόν το σημείο, κάνοντας το πρόβλημα παγκοσμίως γνωστό. «Το ζήτημα των παράτυπων χωματερών, είναι ένα ζήτημα το οποίο βρίσκουμε συνεχώς μπροστά μας. Δεν είναι μόνο η περίπτωση της Άνδρου», μας λέει η Μαρίνα Τομαρά. Ειδικά στην Άνδρο μάλιστα, η ομάδα προγραμματίζει να επιστρέψει για την ολοκλήρωση του καθαρισμού του συγκεκριμένου σημείου – αυτή τη φορά με την αρωγή τοπικών φορέων. «Με σκοπό τον καθαρισμό του βυθού του κόλπου Σχοινιά στην Άνδρο έχουμε ξεκινήσει ήδη μία καμπάνια ανεύρεσης πόρων, crowdfunding. Αυτή η καμπάνια αποτελεί το πρώτο βήμα σε μία ευρύτερη προσπάθεια που έχουμε ξεκινήσει να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό», συμπληρώνει η Μαρίνα Τομαρά. Η ανάρτηση του Λεονάρντο ντι Κάπριο για την ΆνδροΝέοι, γυναίκες κι εθελοντές

Η Άνδρος είναι ίσως το πιο «διάσημο» έργο της ομάδας, όμως η Aegean Rebreath που δημιουργήθηκε το 2017 από ανθρώπους που εργάζονται εθελοντικά και μόνο για τον σκοπό της, έχει ήδη πραγματοποιήσει περισσότερες από 38 δράσεις με εντυπωσιακά αποτελέσματα: Έχουν περισυλλεχθεί πάνω από 61.000 τεμάχια εν δυνάμει ανακυκλώσιμων υλικών και πάνω από 12.000 εγκαταλελειμμένων διχτυών! Σήμερα ο κεντρικός πυρήνας της ομάδας αποτελείται από 35 ανθρώπους, τους οποίους όμως περιβάλλει μια «δεξαμενή» 100 ακόμα εθελοντών. Σε κάθε επιχείρηση, που μπορεί να είναι σε οποιαδήποτε γωνιά της χώρας και όχι μόνο στο Αιγαίο, συμμετέχουν περίπου 12 – 15 άτομα, ενώ πλέον οι δράσεις είναι τόσο συχνές που αντεπεξέρχονται μόνο με σύστημα… rotation, σαν καλοδουλεμένη ποδοσφαιρική ομάδα.

Δίχτυα στο βυθό της Σαλαμίνας

Η πρώτη αποστολή, η αφορμή για τη δημιουργία της ομάδας, έγινε σε μία παραλία στην Εύβοια. Ήταν μια παραλία απομονωμένη, όπου έβρισκε καταφύγιο μια θαλάσσια φώκια. Η παραλία αυτή όμως ήταν και εκτεθειμένη στο βοριά κι έτσι μια μέρα οι μελλοντικοί… ιδρυτές της Aegean Rebreath την αντίκρισαν γεμάτη πλαστικά και ανέλαβαν δράση. Οι δύο δυσκολότερες επιχειρήσεις της ομάδας όμως ήταν αυτή για τον καθαρισμό των διχτυών στη Σαλαμίνα, όπου μέσα σε τέσσερις ημέρες απομακρύνθηκαν τρεις τόνοι εγκαταλελειμμένων διχτυών και αυτή στο βυθισμένο υποβρύχιο «Περσέας» στην Κεφαλονιά, μια επιχείρηση που πραγματοποιήθηκε σε βάθος 48-50 μέτρων.

Κατάδυση στα 50 μέτρα, στο υποβρύχιο «Περσέας»

«Την ομάδα της AR την αποτελούν κυρίως νέοι άνθρωποι, ηλικίας από 20 μέχρι και άνω των 40 ετών. Είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε ότι παρόλο που η κατάδυση θεωρείται κάτι ας πούμε… αμιγώς αντρικό, σε εμάς πάνω από τους μισούς δύτες είναι γυναίκες», επισημαίνει η Μαρίνα Τομαρά και προσθέτει πως εκτός από τους εθελοντές που συμμετέχουν στις αποστολές, «υπάρχουν πάρα πολύ άνθρωποι εκεί, στα μέρη που πηγαίνουμε που θέλουν να βοηθήσουν. Έχουμε δίπλα μας την τοπική κοινωνία». Η Aegean Rebreath τονίζει πως ειδικά οι αλιείς κάθε τόπου συνήθως τους υποδέχονται διστακτικά, όμως τελικά αποδεικνύονται οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές τους. «Πολλές φορές οι κοινότητες των ψαράδων, μπορεί ας πούμε να μας προσφέρουν το βραδινό μας μετά από μια κουραστική δράση, να φάμε ψαρόσουπα ή ωραία μαγειρεμένα ψάρια», αναφέρει χαρακτηριστικά η ίδια.

Η βυθισμένη χωματερή της Άνδρου

Σταθμοί Συλλογής Απορριμμάτων για την ανακύκλωση και στη θάλασσα

Το πιο δύσκολο σχέδιο της Aegean Rebreath όμως είναι η δημιουργία Σταθμών Συλλογής Απορριμμάτων σε κάθε σημείο της Ελλάδας. «Οι Σταθμοί Συλλογής Απορριμμάτων ήταν μία ιδέα που εμπνεύστηκε η Aegean Rebreath με την έναρξη της δράσης της και αφορά στη μερική ανακύκλωση των θαλάσσιων απορριμμάτων. Λειτουργούν σαν κόμβοι ενημέρωσης και παροχής τεχνογνωσίας στους δήμους και στις τοπικές κοινωνίες» εξηγεί ο Γιώργος Σαρελάκος και επισημαίνει ότι ένα μεγάλο ποσοστό των παράκτιων και θαλάσσιων απορριμμάτων, δηλαδή των σκουπιδιών που βρίσκουμε στη θάλασσα, είναι ανακυκλώσιμο. Η ομάδα θέλει να εστιάσει ακριβώς εκεί και μέσω της ανακύκλωσης αυτών των απορριμμάτων να μυήσει τις τοπικές κοινωνίες στη γενικότερη κουλτούρα της ανακύκλωσης. «Το μεγάλο βήμα έγινε με τον πρώτο σταθμό που δημιουργήθηκε στην Αντίπαρο. Όταν ξεκινήσαμε οι συνθήκες ήταν τελείως αβέβαιες και αυτή τη στιγμή η Αντίπαρος θεωρείται το τέταρτο νησί στην ανακύκλωση», συμπληρώνει ο Γιώργος Σαρελάκος και επισημαίνει πως πρέπει όλοι να κατανοήσουμε ότι το να μην σεβόμαστε το περιβάλλον γενικά και τη θάλασσα πιο συγκεκριμένα, κάνει κακό στον ίδιο μας τον εαυτό: «Πρόσφατα γυρίσαμε με μαθητές ενός σχολείου στη Σύρο ένα film animation, με το οποίο θέλουμε να περάσουμε ότι τα πλαστικά που πετάμε στη θάλασσα, ουσιαστικά, τα τρώμε»!

Ήδη λειτουργούν τέσσερις Σταθμοί Συλλογής Θαλάσσιων Απορριμμάτων από την Aegean Rebreath: Δύο στην Πάρο, ένας στον Πόρο και αυτός στην Αντίπαρο και στόχος είναι να ιδρυθούν πολλοί ακόμη στα νησιά και τις παραθαλάσσιες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας. Οι δημοτικές αρχές σε συνεργασία με την Aegean Rebreath φροντίζουν για την καταγραφή και τη διοχέτευση των απορριμμάτων σε μονάδες ανακύκλωσης ή επαναξιοποίησης. Απώτερος στόχος, η αλλαγή νοοτροπίας, η γνωριμία με την κουλτούρα της ανακύκλωσης και εντέλει, η αλλαγή τρόπου ζωής. Τα λόγια της Μαρίνας, για το τέλος, επιβεβαιώνουν την πραγματικότητα: «Ο μεγαλύτερος εχθρός του θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι η νοοτροπία μας ως πολίτες. Το γεγονός ότι βρίσκουμε μέσα στη θάλασσα τόνους πλαστικών απορριμμάτων, που το πλαστικό είναι και το χειρότερο απόβλητο που μπορείς να βρεις εντός της θάλασσας, έχει να κάνει με την κουλτούρα μας, με την νοοτροπία μας, με την – ελπίζω – έλλειψη γνώσης». Aυτό ακριβώς θέλει να αλλάξει με τη δράση της η εθελοντική ομάδα Aegean Rebreath και ο καθένας μας μπορεί να την υποστηρίξει στο έργο της μέσω της επίσημης ιστοσελίδας της ομάδας aegeanrebreath.org.

*Το οπτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε για το βίντεο ανήκει στην Aegean Rebreath και για τη δημιουργία του εργάστηκαν: Μοντάζ: Δημήτρης Τζέτζας, υποβρύχια κάμερα: Βασίλης Τσιαίρης, Σίμος Πασχαλίδης, Δημήτρης Σούζας και κάμερα: Βασιλική Ιωαννίδου.

Credits για το video:

Σκηνοθετική Επιμέλεια: Σεραφείμ Ντούσιας, Κάμερα: Λευτέρης Παρτσάλης, Nicholas Cornford