Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος: Σταυροδρόμι πολιτισμού
Περνώντας από το Φάληρο και τη Λεωφόρο Συγγρού το μάτι σου δεν μπορεί να μην πέφτει στο επιβλητικό κτίριο με το στέγαστρο που μοιάζει σαν ιπτάμενο χαλί και το γιγαντιαίο εργοτάξιο γύρω από αυτό.
Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος είναι το μεγαλύτερο έργο που κατασκευάζεται στη χωρά. Προχωρά, μάλιστα με απίστευτα γοργούς ρυθμούς, με ιδιωτικά κεφάλαια και θα διατεθεί ως δωρεά, αμέσως μετά την ολοκλήρωση του έργου, στο ελληνικό δημόσιο.
Χίλιοι σχεδόν εργαζόμενοι δουλεύουν κάθε μέρα προκειμένου να κάνουν το όραμα του Ιταλού αρχιτέκτονα Ρέντσο Πιάνο πραγματικότητα: την ανάπλαση του Φαληρικού Δέλτα και την κατασκευή της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της νέας Λυρικής Σκηνής. Κατά τη διάρκεια του έργου απασχολήθηκαν συνολικά 6.000 χιλιάδες εργαζόμενοι.
Το παράδοξο, για τα ελληνικά δεδομένα, είναι πως η μελέτη του χρειάστηκε περισσότερο χρόνο από ότι η κατασκευή. Η διάρκεια μελέτης κράτησε 4 χρόνια ενώ το έργο ολοκληρώνεται σε 3.5 χρόνια.
Στην πύλη του εργοταξίου υπήρχαν παντού εργάτες με πορτοκαλί γιλέκα και κίτρινα κράνη. Μας υποδέχθηκε ο Κ. Θεόδωρος Μαραβέλιας, Διευθυντής Τεχνικής Υποστήριξης Δωρεών του ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος προκειμένου να μας ξεναγήσει.
Στον χώρο τηρούνται αυστηρότατες προδιαγραφές ασφάλειας. Χαρακτηριστικό είναι ότι απαγορεύεται να κινηθείς στο εργοτάξιο χωρίς τις ειδικές μπότες.
Καθώς περπατούμε στον τεχνητό λόφο θαυμάζουμε τη νέα Εθνική Λυρική Σκήνη. Παραμένουμε για λίγα λεπτά ακίνητοι και μυρίζουμε παντού λεβάντα. Γύρω μας συντελείται ένα οικολογικό θαύμα
1400 ψηλά δέντρα και 300.000 χιλιάδες αρωματικοί θάμνοι μου διευκρινίζει σε έντονο ύφος ο Κ.Μαραβέλιας, ''Να το πεις ότι είναι αρωματικοί οι θάμνοι'' μου λέει χαμογελώντας.
Προχωρώντας δεν μπορεί κανείς να μην εντυπωσιαστεί από το ότι παρά το ότι βρίσκεται μέσα σε ένα εργοτάξιο υπάρχει απόλυτη ησυχία. Αγναντεύεις την Ακρόπολη και το Φάληρο απλά κάνοντας μια στροφή γύρω από τον εαυτό σου.
Εκείνη ακριβώς τη στιγμή συνειδητοποιείς το μεγαλείο το έργου και την τοποθεσίας του. Το ακριβές σημείο που η στεριά ενώνεται με την θάλασσα με συνδετικό κρίκο το κτίριο της Εθνικής Λυρικής σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, ένα σταυροδρόμι της γης και του πολιτισμού.
Τα βασικά χαρακτηριστικά περιβαλλοντικής βιωσιμότητας του έργου είναι:
Ο τεχνητός λόφος: το συμπαγές κομμάτι -με το χώμα- φθάνει τα 14 μέτρα και επεκτείνεται ως φυτεμένο δώμα πάνω από τα κτίρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εθνικής Λυρικής με ψηλότερο σημείο στα 32 μέτρα.
Το πάρκο Σταύρος Νιάρχος: εκτείνεται σε 170 στρέμματα και καλύπτει το 85% της έκτασης της επιφάνειας του ΚΠΙΣΝ. Θα είναι ένας από τους μεγαλύτερους πράσινους χώρους της Αθήνας με 1400 δένδρα και 28.000 θάμνους.
Διαθέτει Μεσογειακό Κήπο, Λαχανόκηπους, κατάφυτο κυκλικό Λαβύρινθο, παιδικές χαρές και μια ήπια ανηφόρα, στο τέλος της οποίας οι επισκέπτες θα βρίσκουν τον Φάρο, ένα παρατηρητήριο 900 τ.μ με γυάλινο κέλυφος με θέα προς τη θάλασσα και την πόλη.
Το τεχνητό κανάλι: πρόκειται για μια μεγάλη υδάτινη επιφάνεια που θα κυλάει παράλληλα με την Εσπλανάδα με διαστάσεις 400 χ 30 μέτρα. Παρέχει αντιπλημμυρική προστασία για όλο το χώρο του ΚΠΙΣΝ αλλά και τις γειτονικές περιοχές.
Επάρκεια νερού: οι κατασκευές υποστηρίζουν ότι επιτυγχάνεται εξοικονόμηση νερού σε ποσοστό 51%. Αυτό οφείλεται , μεταξύ άλλων, στον ορθολογικό σχεδιασμό των υδραυλικών εγκαταστάσεων και στην επανάχρηση του νερού που γίνεται αποκλειστικά από γεωτρήσεις του οικοπέδου.
Το ενεργειακό στέγαστρο: στηρίζεται σε 30 λεπτούς μεταλλικούς στύλους. Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ενεργειακά στέγαστρα στην Ευρώπη. Το υψηλότερο σημείο του είναι στα 46 μέτρα, τα προκατασκευασμένα τεμάχια είναι 717 και οι διαστάσεις του είναι 100 χ 100 μέτρα όσο περίπου ένα γήπεδο ποδοσφαίρου ενώ η ενέργεια που θα παράγει ανά έτος είναι περίπου 2 GWh.