Πώς θα είναι η -καθημερινή- ζωή μας στον πλανήτη Άρη;

Ο Ματ Ντέιμον δεν πέρασε πολύ καλά στον πλανήτη Άρη, όταν ξέμεινε εκεί για τις ανάγκες της ταινίας «η Διάσωση», του Ρίντλεϊ Σκοτ. Πρώτα απ’ όλα, έτρωγε κάθε μέρα πατάτες. Σκέτες και νερόβραστες. Επίσης το «σπίτι» του ήταν μια πλαστική φούσκα, εκτεθειμένη στις μάλλον άσχημες καιρικές συνθήκες του πλανήτη. Δεν μπορούσε να πλυθεί ή να ξυριστεί.

Και, τέλος, άκουγε άθλια μουσική.

Βλέποντας την ταινία, η αλήθεια είναι ότι δεν αισθάνεσαι ιδιαίτερα την επιθυμία να πας στον Άρη, ούτε τουριστικά, πολλώ δε μάλλον για να μείνεις μόνιμα.

Η αλήθεια είναι ότι οι επιστήμονες, αλλά και οι σχεδιαστές που συνεργάζονται μαζί τους, ονειρεύονται αρκετά διαφορετική τη ζωή στον κόκκινο πλανήτη, στον οποίο ετοιμαζόμαστε πυρετωδώς να στείλουμε κόσμο το 2030. Πιο συγκεκριμένα, ετοιμάζονται η NASA -η οποία ΦΥΣΙΚΑ θέλει να είναι πρώτη- ο Έλον Μασκ με το Space X, ο Τζεφ Μπέζος με το Blue Origin, η Boing και οι Κινέζοι. Αυτούς, τουλάχιστον, ξέρουμε ως τώρα.

Το 2030 για το οποίο μιλάει η NASA, επί του παρόντος, είναι μια μάλλον μη-ρεαλιστική ημερομηνία, καθώς ακόμα δεν έχουμε πολλές από τις απαιτούμενες τεχνολογίες για να στείλουμε ανθρώπους στον Άρη. Μερικές από αυτές που μας λείπουν, δε, είναι πολύ βασικές. Όπως το διαστημόπλοιο, ας πούμε, το οποίο όλοι οι παραπάνω είτε είναι στη διαδικασία να το φτιάχνουν, είτε ακόμα το έχουν μόνο στα σχέδια.

Imdb

Άντε και πήγαμε. Πώς θα ζούμε εκεί;

Κάποιοι από τους επίδοξους κατακτητές του κόκκινου πλανήτη σχεδιάζουν να δημιουργήσουν ένα habitat, σαν εκείνο του Ματ Ντέιμον αλλά καλύτερο. Άλλοι σχεδιάζουν να στείλουν σταθμούς που θα τεθούν σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη, ενώ τα ταξίδια στην επιφάνειά του θα είναι περιορισμένης διάρκειας. Γενικώς, καθένας ονειρεύεται και κάτι διαφορετικό και η αλήθεια είναι ότι τα όνειρα δεν κοστίζουν τίποτα, πέρα από πολλά εκατομμύρια δολάρια, που στη συγκεκριμένη περίπτωση όλες οι ομάδες έχουν.

Στο μεταξύ, μια έκθεση, με τίτλο «Moving to Mars» («Μετακομίζοντας στον Άρη»), η οποία γίνετα στο Μουσείο Design του Λονδίνου, προσπαθεί να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα όπως «τι θα φοράμε;», «τι θα τρώμε» και «που θα κοιμόμαστε», όταν εποικίσουμε τον πλανήτη.

@Hassell

Η έκθεση επικεντρώνεται στο ρόλο του design στις αποστολές, έχει πολύ και πλούσιο αρχειακό υλικό και συγκέντρωσε τις ιδέες πολλών σχεδιαστών απ’ όλο τον κόσμο. Οι σχεδιαστές προσπαθούν να δώσουν απαντήσεις σε μικρά, καθημερινά ερωτήματα, όπως το πώς μπορεί να είναι μια στολή που πρέπει να φοριέται σε συνθήκες μικροβαρύτητας. Οι απαντήσεις είναι εξίσου υποθετικές με τα ίδια τα ερωτήματα, αλλά έχουν πολύ ενδιαφέρον.

Τι θα φοράμε;

Για παράδειγμα, η εταιρεία RÆBURN, που σχεδιάζει ρούχα από ανακυκλωμένα υλικά, προτείνει τη δική της εκδοχή για στολές που θα φοριούνται μέσα στα habitats και θα είναι φτιαγμένες από ανακυκλωμένα υλικά του διαστημοπλοίου.

@RÆBURN

Η επιμελήτρια της έκθεσης, Έλινορ Γουότσον, λέει: «Η μεταφορά φορτίου στον Άρη κοστίζει 18.000 δολάρια το κιλό. Είναι αυτονόητο ότι πρέπει να μπορείς να ανακυκλώνεις τα πάντα για να μην κουβαλάς μαζί σου περιττά πράγματα. Για παράδειγμα, όλα τα οχήματα που θα μεταφερθούν εκεί, θα κατέβουν στον πλανήτη με αλεξίπτωτα. Τι θα τα κάνεις μετά τα αλεξίπτωτα; Μια επιλογή είναι να φτιάξεις από αυτά τα ρούχα των αστροναυτών».

@RÆBURN

Που θα μένουμε;

Η έκθεση περιλαμβάνει πέντε αρχιτεκτονικά πρότζεκτ για το habitat που θα χρησιμοποιηθεί στον πλανήτη. Όλα προέρχονται από το διαγωνισμό της NASA, στον οποίο ζητούσε ένα πρωτότυπο για το «σπίτι» που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στον Άρη, σε τρισδιάστατη εκτύπωση. Ένα από τα πρωτότυπα, της λονδρέζικης εταιρείας Hassell, φτιάχτηκε σε πραγματικό μέγεθος, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να μπουν μέσα και να το εξερευνήσουν.

@Hassell

Το συγκεκριμένο habitat αποτελείται από έξι στοιχεία που μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους με διαφορετικούς τρόπους και περιβάλλονται από μια ασπίδα για να τα προστατεύει από τη ραδιενέργεια. Τα έξι στοιχεία ενώνονται και σε κύκλο, ώστε να δημιουργείται μια εσωτερική «αυλή» που δίνει την ψευδαίσθηση ότι ο χώρος είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ όσο είναι στην πραγματικότητα.

@Hassell

Έξω από το habitat, φυσικά, τα απλά ρούχα δεν έχουν καμία ελπίδα στην πολύ αραιή ατμόσφαιρα του Άρη, συνεπώς οι αστροναύτες θα πρέπει να φοράνε ειδικές στολές, όπως η NDX-1, η οποία σχεδιάστηκε ειδικά γι αυτό το σκοπό από δύο μηχανικούς του πανεπιστημίου της βόρειας Ντακότα. Σε σχέση με τις στολές που φορούσαν οι αστροναύτες του προγράμματος Apollo στη σελήνη, οι στολές του Άρη θα πρέπει να είναι πολύ πιο ευλύγιστες, καθώς οι αστροναύτες θα τις φοράνε για μήνες, ή και χρόνια και όχι για λίγες μέρες.

@NASA

Μέχρι τώρα η εξερεύνηση του Άρη γίνεται μόνο από ρομπότ και έχουν γίνει αρκετές επιτυχής προσεδαφίσεις οχημάτων στην επιφάνεια του πλανήτη. Επί του παρόντος, μόνο ένα από αυτά, το Curiosity, λειτουργεί ακόμα. Στην έκθεση περιλαμβάνεται και ένα αντίγραφο του Rosalind Franklin, ενός οχήματος το οποίο θα στείλει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος στον Άρη το 2020, με προοπτική να φτάσει εκεί το 2021. Το όχημα, που αρχικά ονομαζόταν ExoMars, πήρε τελικά το όνομα της Αγγλίδας επιστήμονα που έκανε σημαντικές ανακαλύψεις για το DNA. Είναι ένα εργαστήριο σε ρόδες και θα σκάψει πολύ βαθιά στον κόκκινο πλανήτη αναζητώντας ίχνη ζωής.

Ανάμεσα στα ιστορικά αντικείμενα που εκτίθενται είναι και ο πρώτος χάρτης της επιφάνειας του Άρη, τον οποίο σχεδίασε ο Ιταλός αστρονόμος Τζιοβάνι Σκιαπαρέλι, το 1877. Ο Σκιαπαρέλι ονόμασε τις πιο σκούρες και τις πιο ανοιχτές περιοχές του πλανήτη, όρη και θάλασσες. Επίσης περιέγραψε τις ευθείες γραμμές που είδε στην επιφάνεια του πλανήτη ως «κανάλια», γεγονός που δημιούργησε μια φρενίτιδα γύρω από την εικασία ότι ήταν τεχνητά κανάλια και άρα υπήρξε όχι μόνο ζωή στον Άρη αλλά και πολιτισμός.

Η εξερεύνηση του διαστήματος δεν είναι καινούργιο «παιχνίδι» για την ανθρωπότητα, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει επικεντρωθεί σχεδόν αποκλειστικά στον Άρη. Αυτό είναι προφανές ότι έχει να κάνει και με την κατάσταση του δικού μας πλανήτη. Βλέπουμε τον Άρη σαν μια πιθανή έξοδο κινδύνου, έναν Πλανήτη Β, επικίνδυνο μεν, αλλά ίσως τη μόνη μας διέξοδο αν η Γη γίνει μη-κατοικήσιμη.

Αυτό που δείχνει πιο πολύ η συγκεκριμένη έκθεση, όμως, είναι ότι αναζητώντας λύσεις για τη ζωή στον Άρη, εξερευνούμε ταυτόχρονα τεχνολογίες και λύσεις που θα μπορούσαν να μας φανούν πολύ χρήσιμες και εδώ, στη Γη…