Γ. Κυριόπουλος: Το πρόγραμμα της ΝΔ για την Υγεία δεν αμφισβητεί τις αξίες του ΕΣΥ

Όπως αναφέρει ο καθηγητής Κυριόπουλος στο CNN GREECE, είναι σημαντικά τα στοιχεία που αφορούν στην πρόληψη και στην προαγωγή της υγείας, με παρεμβάσεις ιδιαίτερα «προσεκτικές» σε ό,τι αφορά στη φύση και το χαρακτήρα του Εθνικού Συστήματος. Ωστόσο χρειάζονται διαρθρωτικές αλλαγές μείζονος κλίμακας, ιδιαίτερα, αυτές που αναφέρονται στην εισαγωγή της προοπτικής χρηματοδότησης, της προπληρωμένης περίθαλψης και του ανταγωνισμού μεταξύ των προμηθευτών.

Ο συνομιλητής μας παραδέχεται ότι στο πρόγραμμα, δεν υπάρχουν εκτενείς αναφορές για τη χρηματοδοτική ανασυγκρότηση του υγειονομικού τομέα γενικά, κάτι, που αποτελεί και ένα διαχρονικό πρόβλημα στο σχεδιασμό της πολιτικής υγείας στη χώρα.

Επίσης, αναφορικά με τον ΕΟΠΥΥ, ο καθηγητής Κυριόπουλος υποστηρίζει ότι η «καρδιά» των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών στην υγεία, είναι η μετατροπή του ΕΟΠΥΥ σε «ενιαίο τρίτο πληρωτή» και η εισαγωγή του «ελεγχόμενου ανταγωνισμού» στην πλευρά της προσφοράς είναι η «καρδιά» των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών στην υγεία.

Αναφορικά με τη φαρμακευτική δαπάνη, ο καθηγητής, δηλώνει ότι απαιτείται ολική επαναφορά στον «κανονικό κόσμο» των ορθολογικών κρατικών ρυθμίσεων. Η «κατάσταση πολιορκίας» μέσω του rebate και του clawback πρέπει να περατωθεί με μια μακροπρόθεσμη συμφωνία ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη.

Αναλυτικά, το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:

- Κύριε καθηγητά, τι ριζικές και μεγάλες αλλαγές βλέπετε να έρχονται στον τομέα της υγείας από τη Νέα Δημοκρατία, μετά την ανακοίνωση του προγράμματος;

Με τις συγκεκριμένες προγραμματικές δηλώσεις επιχειρείται -σε κάποιο βαθμό- η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της εθνικής πολιτικής υγείας.

Με στοιχεία που αφορούν την πρόληψη και την προαγωγή της υγείας. Είναι παρεμβάσεις ιδιαίτερα «προσεκτικές» σε ότι αφορά στη φύση και το χαρακτήρα του Εθνικού Συστήματος Υγείας και σέβεται τα «μεικτά» χαρακτηριστικά του υγειονομικού τομέα. Τα διακριτά στοιχεία μεταβολής που επιχειρεί συνίστανται στην εισαγωγή προγραμμάτων εθνικού προσυμπτωματικού ελέγχου για ορισμένες μορφές καρκίνου καθώς επίσης και του ελέγχου και διαχείρισης των μειζόνων χρόνιων νοσημάτων. Πρόκειται για «αλλαγές στο μίγμα» της πολιτικής υγείας που είναι συχνές σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Συνοπτικά ο εμπλουτισμός της πολιτικής υγείας και η αποκατάσταση της ισορροπίας ανάμεσα στη δημόσια υγεία και την ιατρική περίθαλψη είναι ευκταία και πρέπει να ενθαρρύνεται.

Αλλά κατά την γνώμη μου χρειάζονται και διαρθρωτικές αλλαγές μείζονος κλίμακας, οι οποίες πρέπει να συζητηθούν ευρύτερα στο προσεχές διάστημα. Ιδιαίτερα, αυτές που αναφέρονται στην εισαγωγή της προοπτικής χρηματοδότησης, της προπληρωμένης περίθαλψης και του ανταγωνισμού μεταξύ των προμηθευτών. Κυρίως αυτών που προάγουν την αποδοτική χρήση των πόρων και περιορίζουν τις ιδιωτικές πληρωμές και παραπληρωμές.

- Πολλοί έσπευσαν να μιλήσουν για απόλυτη ιδιωτικοποίηση του τομέα της υγείας και για αντικατάσταση του ΕΣΥ από έναν καθαρά ιδιωτικό υγειονομικό σύστημα. Είναι όμως έτσι; Διότι άλλο συμπράξεις τύπου ΣΔΙΤ και συνεργασίες, και άλλο αγορά υπηρεσιών υγείας, όπως για παράδειγμα οι μαγνητικοί τομογράφοι στους οποίους αναφέρθηκαν οι επικεφαλής του τομέα υγείας της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.

Οι συγκεκριμένες αναφορές του προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας δεν αναφέρονται σε μεταβολή του συσχετισμού ανάμεσα στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Υπαινίσσονται –σωστά κατά τη γνώμη μου- την ανάγκη καλύτερης συνέργειας και συμπληρωματικότητας. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει κάποια δομική αλλαγή. Περιέχει βελτιώσεις διοικητικού ή διαχειριστικού χαρακτήρα ή προτάσεις για την εισαγωγή σχημάτων μίσθωσης της τεχνολογίας. Πρόκειται για μια πρακτική που ακολουθείται στη χώρα μας αλλά και διεθνώς πολλές δεκαετίες.

- Με ποιους πόρους και ποια χρηματοδότηση θα γίνει ο σχεδιασμός των δράσεων που ανακοίνωσε ο τομέας Υγείας της Νέας Δημοκρατίας. Αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο για το οποίο δεν υπήρξαν ανακοινώσεις.

Πράγματι δεν υπάρχουν εκτενείς αναφορές για τη χρηματοδοτική ανασυγκρότηση του υγειονομικού τομέα γενικά. Αυτό αποτελεί και ένα διαχρονικό πρόβλημα στο σχεδιασμό της πολιτικής υγείας στη χώρα.

Τα προτεινόμενα μέτρα μικρής και μεσαίας δημοσιονομικής φόρτισης εικάζεται ότι θα καλυφθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό. Πάντως, η μετακίνηση και ανακατανομή των πόρων για την κάλυψη αυτών των παρεμβάσεων είναι εφικτή υπό την προϋπόθεση μιας συνεκτικής και σοβαρής διαχειριστικής πρακτικής.

- Ο αντικαπνιστικός νόμος, αποτελεί μαζί με τις δράσεις κατά του καρκίνου, την αιχμή του δόρατος των δράσεων πρόληψης της αντιπολίτευσης. Εκτιμάτε ότι μπορεί να εφαρμοσθεί και μάλιστα τόσο «σκληροπυρηνικά», όπως εξήγγειλε ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης;

Προφανώς μπορεί να εφαρμοστεί, είναι θέμα πολιτικής βούλησης. Εξάλλου υπάρχει το παράδειγμα της πόλης των Τρικάλων που κατόρθωσε να επιτύχει σε αυτό που αποτυγχάνει διαχρονικά η κεντρική διοίκηση.

Η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου είναι ύψιστη προτεραιότητα, τόσο από πλευράς δημόσιας υγείας, αλλά και από άποψη αισθητικής και συμβολισμού. Είναι αδιανόητο αυτό που συμβαίνει στη χώρα, και μεγάλες οι ευθύνες για το γεγονός ότι δεν εφαρμόζεται εδώ και τόσα χρόνια.

Πέραν του αντικαπνιστικού νόμου, ας μου επιτραπεί και μια πρόσθετη επισήμανση. Πρέπει παράλληλα να εισαχθούν και άλλα μέτρα και πολιτικές δημόσιας υγείας, τόσο για το κάπνισμα όσο και σε άλλες περιπτώσεις βλαπτικής κατανάλωσης ή συμπεριφοράς μη συμβατής με την υγεία.

- Ένα άλλο πεδίο αναφορικά με την πρόληψη, είναι και ο καρκίνος με τη δημιουργία Ειδικών Κέντρων Αντιμετώπισης. Πόσο ρεαλιστική είναι η πολιτική αυτή, η οποία μάλιστα είναι πολύ ακριβή και στο θέμα της πρόληψης;

Συμμερίζομαι -σε μεγάλο βαθμό- αυτές τις επιφυλάξεις. Η επιφύλαξή μου δεν αφορά κυρίως το πρόβλημα της χρηματοδότησης το οποίο μεσοπρόθεσμα μπορεί να αντιμετωπισθεί με την ανακατανομή και την κινητοποίηση πρόσθετων πόρων. Ένα πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου εθνικής κλίμακας δεν είναι απλά «εξετάσεις». Είναι ένα οργανωτικό εγχείρημα διαχείρισης του κινδύνου, της νόσου και του ασθενούς. Προκαλεί δευτερογενώς αλλαγές στο σύνολο του υγειονομικού τομέα μέσω της αύξησης της ζήτησης ιατρικής περίθαλψης. Αυτή είναι η δυσκολία του. Μπορεί να κινητοποιήσει θετικές αλλαγές αλλά μπορεί να επιφέρει «σύνδρομο κόπωσης» και κατάρρευσης των υπηρεσιών υγείας. Δεν είναι θέμα χρημάτων. Είναι θέμα πολιτικής και «κουλτούρας».

- Ο ΕΟΠΥΥ αποτελεί «terra incognita» για την αντιπολίτευση. Γιατί θεωρείτε ότι δεν έγινε καμία αναφορά στο μείζον θέμα του μεγαλύτερου ασφαλιστικού οργανισμού της χώρας;

Νομίζω ότι αυτό είναι το πλέον δύσκολο και κρίσιμο θέμα. Η πολιτική απάντηση σε δύσκολα ερωτήματα όπως αυτό του ΕΟΠΥΥ δεν είναι εύκολη. Απαιτεί χρόνο, διαβούλευση και σχεδιασμό. Βεβαίως, η πολιτική πρόταση και απάντηση για το συγκεκριμένο θέμα πρέπει να δοθεί έγκαιρα.

Η μετατροπή του ΕΟΠΥΥ σε «ενιαίο τρίτο πληρωτή» και η εισαγωγή του «ελεγχόμενου ανταγωνισμού» στην πλευρά της προσφοράς είναι η «καρδιά» των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών στην υγεία. Αλλά αυτή η προσέγγιση δεν «ενδιαφέρει» το εκλογικό σώμα. Όμως, χωρίς αυτές τις αλλαγές δεν είναι δυνατή η υλοποίηση των πολιτικών υγείας και η επίτευξη των κριτηρίων της ισότητας και της δίκαιης κατανομής των βαρών. Αλλά και επίτευξης των στόχων της πολιτικής υγείας.

- Πώς σχολιάζετε το θέμα της φαρμακευτικής δαπάνης και συνολικά της στήριξης της φαρμακοβιομηχανίας. Όταν αποδεδειγμένα ο κλάδος έδρασε υποστηρικτικά στα χρόνια των «μνημονίων» και όταν εξακολουθεί να στηρίζει τον υγειονομικό τομέα, αλλά και την κοινωνία και την οικονομία;

Προφανώς απαιτείται ολική επαναφορά στον «κανονικό κόσμο» των ορθολογικών κρατικών ρυθμίσεων. Η «κατάσταση πολιορκίας» μέσω του rebate και του clawback πρέπει να περατωθεί με μια μακροπρόθεσμη συμφωνία ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη. Η ανάλυση των δεδομένων της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης μπορεί να συνεισφέρει στη μετατόπιση του κέντρου βάρους σε αυτή την πλευρά. Δηλαδή στην πλευρά εισαγωγής κανόνων στη ζήτηση και ελέγχου στην ιατρική συνταγογράφηση.

- Πόσο τελικά το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας που ανακοινώθηκε ήταν «Έκθεση Ιδεών» όπως σχολίασε η ηγεσία του υπουργείου Υγείας;

Όλα τα προγράμματα των πολιτικών κομμάτων συνιστούν εκθέσεις ιδεών και προτάσεων που τίθενται στην κρίση του εκλογικού σώματος και τελικά στη δοκιμασία της πράξης. Τα τελευταία χρόνια λαμπρές ιδέες και προτάσεις κατέρρευσαν και φαινομενικά ασήμαντα θέματα αναδείχθηκαν σε μείζονες παράπλευρες επιτυχίες.

Το πρόγραμμα της αντιπολίτευσης με μέτρα και γλώσσα αγγλοσαξωνικής έμπνευσης απευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά στον πληθυσμό, στους ασθενείς. Και κατά τη γνώμη μου, δεν αμφισβητεί τις αξίες του ΕΣΥ όπως διαμορφώθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες.

- Τέλος, ποια μεταρρύθμιση εκτιμάτε ότι είναι εκείνη που σας ενθουσίασε (εάν υπήρξε κάποια) και ποια ή ποιες εκτιμάτε ότι μπορούν πράγματι να υλοποιηθούν;

Δεν «διαβάζονται» οι μεταρρυθμίσεις με γραμμικό τρόπο. Ως θετική προσέγγιση μπορεί να χαρακτηριστεί η πρόταση για τον προσυμπτωματικο έλεγχο του καρκίνου (μαστού, τραχήλου της μήτρας και παχέος εντέρου). Ελλιπής τεκμηρίωση μπορεί να αποδοθεί στην πρόταση για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.

Εν τούτοις δεν μπορεί να αρνηθεί κανείς ότι η αντιπολίτευση «πήρε στα σοβαρά τη δουλειά της». Αν αυτή η δουλειά κριθεί θετικά είναι θέμα πρωτίστως του ελληνικού λαού. Επικουρικώς και των ειδικών εμπειρογνωμόνων και των επαγγελματιών υγείας.

Όμως αξίζει να σημειωθεί ότι, κατά τη γνώμη μου, η περίοδος της «μηχανικής» των οργανωτικών πυραμίδων στις μεταρρυθμίσεις έχει παρέλθει. Είναι ο καιρός της «γενετικής» των λειτουργικών δικτύων στις διαρθρωτικές αλλαγές. Και της ψηφιακής προσαρμογής. Δηλαδή της διαρκούς μεταρρύθμισης. Κατά συνέπεια τα προγράμματα υγείας των κομμάτων δεν επιτυγχάνουν μόνον με την έκφραση ή μη της αποδοχής του εκλογικού σώματος. Αλλά και από το γεγονός της δυνατότητας που προσφέρουν για την συνεχή αναθεώρησή τους.