Έρευνα CNN: Ο αντισημιτισμός είναι βαθιά «ριζωμένος» στην Ευρώπη

Οι μνήμες του Ολοκαυτώματος, της μαζικής δολοφονίας έξι εκατομμυρίων Εβραίων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Αδόλφου Χίτλερ, έχουν αρχίσει να «σβήνουν» στον σύγχρονο κόσμο, όχι, όμως, και τα αντισημιτικά στερεότυπα, όπως έδειξε έρευνα του CNNi.

Η έρευνα διενεργήθηκε σε δείγμα 7.092 ατόμων σε επτά χώρες: Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Μεγάλη Βρετανία, Ουγγαρία, Πολωνία και Σουηδία και τα στοιχεία που προέκυψαν έδειξαν πως είναι πολλές οι ανησυχητικές συμπεριφορές απέναντι σε Εβραίους, έντονη, όμως, είναι και η άγνοια.

Κρατούμενοι του Άουσβιτς κρατούν ένα στεφάνι στη μνήμη των νεκρών τους. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από Σοβιετικούς που απελευθέρωσαν το στρατόπεδο συγκέντρωσης. AFP/ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ξεχνάμε το Ολοκαύτωμα;

Ακόμη και αν φαντάζει απίστευτο, ένας στους 20 Ευρωπαίους δεν έχει ακούσει ποτέ τίποτα για το Ολοκαύτωμα, παρότι έχουν περάσει λιγότερα από 75 χρόνια από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και είναι δεκάδες χιλιάδες οι επιζήσαντες μίας εκ των τραγικότερων σελίδων της ανθρώπινης ιστορίας.

Η άγνοια περί του Ολοκαυτώματος είναι τεράστια στους νέους στη Γαλλία. Ένας στους πέντε Γάλλους, ηλικίας 18 έως 34 ετών, δεν έχουν ακούσει ποτέ γι’αυτό.

Στην Αυστρία, τη χώρα όπου γεννήθηκε ο Χίτλερ, το 12% των νέων, επίσης, δεν γνωρίζει τίποτα για το Ολοκαύτωμα. Εδώ, παρατηρήθηκε και το μεγαλύτερο ποσοστό εκείνων που ανέφεραν πως είναι «πολύ λίγα» αυτά που γνωρίζουν για το θέμα - οι τέσσερις στους δέκα, ενήλικες, Αυστριακοί.

Να σημειωθεί πως σε όλη την Ευρώπη μόλις ένας στους πέντε δήλωσε πως ξέρει «πάρα πολλά» για το Ολοκαύτωμα.

Τα στοιχεία για τις ΗΠΑ δεν δίνουν καλύτερη εικόνα. Σε έρευνα που διενεργήθηκε νωρίτερα φέτος αποδείχθηκε πως το 10% των ενήλικων Αμερικανών δεν είναι σίγουρο αν έχουν ακούσει οτιδήποτε για το Ολοκαύτωμα, ενώ οι μισοί «millennials» δεν μπόρεσαν να κατονομάσουν ούτε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Οι Ευρωπαίοι, όμως, θεωρούν πως είναι σημαντικό να διατηρηθεί ζωντανή η ανάμνηση του Ολοκαυτώματος. Τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων σημείωσαν πως η αναθύμηση της εν λόγω κτηνωδίας βοηθά ώστε να μην επαναληφθούν αντίστοιχα περιστατικά. Στην Πολωνία, τη χώρα όπου οι Γερμανοί έφτιαξαν το «φονικότερο» στρατόπεδο συγκέντρωσης, το Άουσβιτς, το 80% επέμεινε στο πόσο σημαντικό είναι να μην χαθούν αυτές οι, οδυνηρές μεν, αλλά πολύτιμες μνήμες.

Εξάλλου, οι μισοί Ευρωπαίοι πιστεύουν πως η μνήμη του Ολοκαυτώματος συμβάλλει στην σύγχρονη «μάχη» κατά του αντισημιτισμού. Βέβαια, την ίδια ώρα, το ένα τρίτο των ερωτηθέντων θεωρεί πως οι Εβραίοι χρησιμοποιούν τα δεινά του λαού τους, για να μπορέσουν να προωθήσουν την ατζέντα τους.

Περίπλοκες σχέσεις

Οι τοποθετήσεις αποκτούν μία πολυπλοκότητα όταν τίθενται ερωτήματα σχετικά με τη σχέση μεταξύ Ολοκαυτώματος, Ισραήλ, Εβραίων και αντισημιτισμού

Μία ισχνή πλειοψηφία, συγκεκριμένα το 54%, δήλωσε πως το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να υπάρχει ως κράτος Εβραίων. Το εν λόγω ποσοστό, μάλιστα, ήταν σημαντικά αυξημένο στην Πολωνία.

Το ένα τρίτο πιστεύει πως η κριτική που ασκείται στο Ισραήλ παρακινείται από τον αντισημιτισμό, ενώ, μόλις ένας στους πέντε θεωρεί πως δεν ισχύει κάτι τέτοιο.

Παράλληλα, όμως, είναι πολλοί – το ένα τρίτο – όσοι πιστεύουν πως το Ισραήλ χρησιμοποιεί τις οδυνηρές μνήμες του παρελθόντος για να δικαιολογήσει τις πράξεις του.

Ακόμη, σύμφωνα με το ένα τρίτο των ερωτηθέντων, οι υποστηρικτές του Ισραήλ κατηγορούν τους επικριτές της χώρας για αντισημιτισμό, μονό και μόνο για να αντικρούσουν τα επιχειρήματά τους, ενώ μόλις ένας στους δέκα υποστήριξε πως αυτό δεν ισχύει.

Επιπλέον το ένα τρίτο θεωρεί πως η συνεχής υπενθύμιση του Ολοκαυτώματος αποσπά την προσοχή από τις φρικαλεότητες που συντελούνται σήμερα, με τα υψηλότερα ποσοστά της κατηγορίας να εμφανίζονται στη Γερμανία, την Αυστρία, την Πολωνία και την Ουγγαρία.

Και παρότι είναι πολλοί όσοι θεωρούν πως ο αντισημιτισμός είναι ένα κλιμακούμενο πρόβλημα στις χώρες τους – το 40% δήλωσε πως οι Εβραίοι κινδυνεύουν από ρατσιστικές επιθέσεις, ενώ το 50% ζήτησε από τις κυβερνήσεις τους να κάνουν περισσότερα στη «μάχη» κατά του αντισημιτισμού – ορισμένοι κατηγόρησαν τους ίδιους του Εβραίους ή το Ισραήλ ότι ευθύνονται για τον αντισημιτισμό.

Ειδικότερα, το 28% των ερωτηθέντων δήλωσε πως πράγματι υπάρχει αντισημιτισμός στις χώρες τους, όμως, αυτό είναι αποτέλεσμα των πράξεων του Ισραήλ. Ακόμη, σχεδόν ένας στους πέντε (18%) κατηγόρησε για το ίδιο τους Εβραίους.

Πανηγυρισμοί για την απελευθέρωση από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του ΆουσβιτςAFP/ΑΠΕ-ΜΠΕ

«Δεν είμαι αντισημίτης, αλλά…»

Ήταν λίγοι εκείνοι που παραδέχθηκαν πως έχουν αρνητική στάση απέναντι στους Εβραίους. Μόλις 10 άτομα το παραδέχθηκαν και στις επτά χώρες. Σχεδόν σε όλες τις χώρες, οι περισσότεροι ερωτηθέντες εξέφρασαν θετική γνώμη για τους Εβραίους. Μόνο στην Ουγγαρία εμφανίστηκαν διχασμένοι σχετικά με τα «αισθήματα» που τρέφουν – το 21% είναι θετικό, το 19% αρνητικό.

Παρότι η πλειονότητα των Ευρωπαίων δεν εκφράζει – ανοιχτά τουλάχιστον – αρνητική στάση απέναντι στους Εβραίους, το CNNi, ρώτησε κατά πόσο τα αντισημιτικά στερεότυπα του παρελθόντος αντηχούν και στο σήμερα. Όπως αποδείχθηκε, παραμένουν ακόμη «ζωντανά».

Στην Πολωνία και την Ουγγαρία, οι τέσσερις στους δέκα θεωρούν υπερβολική την επιρροή που ασκούν οι Εβραίοι στις επιχειρηματικές δραστηριότητες και τον οικονομικό τομέα, ενώ σχεδόν ένας στους τέσσερις εξ αυτών δήλωσε πως οι Εβραίοι επηρεάζουν (αρνητικά) τις συγκρούσεις και τους πολέμους παγκοσμίως.

Τα νούμερα

Μεγάλη είναι η άγνοια που υπάρχει σχετικά με το ποσοστό των Εβραίων που ζουν ανά τον κόσμο. Σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων έδωσαν πολύ υψηλότερα ποσοστά από τα σωστά. Συγκεκριμένα, ένα τρίτο των Ούγγρων δήλωσε πως ο παγκόσμιος πληθυσμός των Εβραίων είναι 20%, επί του συνολικού. Ίδια απάντηση έδωσε το ένα πέμπτο των Βρετανών και των Πολωνών.

Στην πραγματικότητα, οι Εβραίοι αποτελούν το 0,2% του παγκόσμιου πληθυσμού, σύμφωνα με το Pew Research Center’s Global Religious Landscape.

Οι τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες, μάλιστα, δήλωσαν πως ένα ποσοστό Εβραίων μεταξύ 3% και 10% διαμένει στη χώρα τους. Ωστόσο, η μόνη χώρα στον κόσμο όπου το ποσοστό τους είναι άνω το 2% είναι το Ισραήλ.

Και παρότι τόσο υπερβολική ως προς τα ποσοστά που έδωσε, η πλειονότητα δήλωσε πως δεν έχει γνωρίζει ποτέ κανέναν Εβραίο.

Anti-Semitism is alive and well in Europe, by Richard Allen Greene