Θεόδωρος Τρύφων: Και τώρα η ώρα της ανάπτυξης

Θεωρούμε ότι θα πρέπει να γίνει επιτέλους κατανοητό ότι οι πολιτικές φαρμάκου πρέπει να είναι και αναπτυξιακές, ιδιαίτερα σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, που διαθέτει ισχυρό και δραστήριο παραγωγικό ιστό.

Τα παραπάνω υπογραμμίζει με έμφαση στο CNN GREECE ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας Θεόδωρος Τρύφων, στηλιτεύοντας τα οριζόντια μέτρα των τελευταίων ετών όπως clawback, rebate καθώς και τους κλειστούς προϋπολογισμούς, τα όρια των οποίων χαρακτηρίζει παράλογα. Όπως παράλογη χαρακτηρίζει και την έμμεση φορολόγηση του κλάδου η οποία αγγίζει το 70%.

Μιλώντας για τα διδάγματα του Μνημονίου και τι θα μπορούσαμε να κρατήσουμε από την πολυετή αυτή και επονείδιστη εμπειρία, ο πρόεδρος της ΠΕΦ, γνωστός για την μαχητικότητά του, επισημαίνει:

«Αναμφίβολα, ιδιαίτερα κατά την δεκαετία 2000-2010, ο χώρος της υγείας και ειδικά του φαρμάκου χαρακτηριζόταν από πλήρη απουσία διαρθρωτικών μέτρων και ελέγχου των παροχών. Δυστυχώς τα μνημόνια εστίασαν μονομερώς στον περιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης με οριζόντια μέτρα άμεσου αλλά βραχυπρόθεσμου αποτελέσματος όπως οι μειώσεις τιμών και η επιβολή υποχρεωτικών εκπτώσεων και επιστροφών στη βιομηχανία.
Τα μέτρα αυτά έχουν πλέον οδηγήσει τη φαρμακοβιομηχανία αφενός να λειτουργεί σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο τιμών και αφετέρου να καταβάλει σχεδόν το 35% του τζίρου της σε πρόσθετες επιβαρύνσεις, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος δεν ξεπερνά το 15%. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες με τεράστια λειτουργικά έξοδα, με θέσεις εργασίας, με επενδυτικά -ερευνητικά προγράμματα σε εξέλιξη, να αντιμετωπίζουν μια έμμεση φορολόγηση που είναι δυνατό να φθάνει ακόμη και το 70%!

Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση: Η μόνη φωτεινή εξαίρεση…

Παράλληλα, και με φωτεινή εξαίρεση την υλοποίηση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, η εφαρμογή των απαραίτητων διαρθρωτικών μέτρων για τον εξορθολογισμό της συνταγογράφησης και της ασφαλιστικής αποζημίωσης σημείωσαν -και εξακολουθούν να σημειώνουν- σημαντική καθυστέρηση. Το αποτέλεσμα της προσέγγισης αυτής ήταν η δημιουργία μιας σειράς στρεβλώσεων που σήμερα έχουν φθάσει να απειλούν τη βιωσιμότητα όχι μόνο της φαρμακευτικής αγοράς και των επιχειρήσεων αλλά και του ίδιου του συστήματος φαρμακευτικής φροντίδας. Τα παράλογα χαμηλά όρια των κλειστών προϋπολογισμών για τη δημόσια και τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη, οι συνεχόμενες τεράστιες μειώσεις τιμών και τα δυσβάστακτα ποσά rebate και clawback συνθέτουν μια νέα, πολύ πιο επικίνδυνη υπερβολή.
Δυστυχώς, τα μνημόνια αφήνουν πίσω τους μια κατακερματισμένη φαρμακευτική αγορά, ως αποτέλεσμα της αποτυχίας διαμόρφωσης ενός συνεκτικού πλαισίου βιώσιμης φαρμακευτικής πολιτικής που εκτός από την συγκράτηση του κόστους μέσω της ορθολογικής χρήσης οικονομικών ποιοτικών θεραπειών, θα αξιοποιεί και τις σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας. Θεωρούμε ότι θα πρέπει να γίνει επιτέλους κατανοητό ότι η φαρμακευτική πολιτική οφείλει να είναι και αναπτυξιακή ιδιαίτερα σε μια χώρα σαν την Ελλάδα που διαθέτει ισχυρό και δραστήριο παραγωγικό ιστό. Στο πλαίσιο αυτό, η τόνωση της εθνικής οικονομίας περνά μέσα από την αναπτυξιακή προοπτική και τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας συγκεκριμένων κλάδων της οικονομικής δραστηριότητας όπως αυτού της ελληνικής παραγωγικής φαρμακοβιομηχανίας αλλά και την διαμόρφωση κουλτούρας κατανάλωσης των εγχωρίως παραγομένων αγαθών και απεξάρτησης από τις άσκοπες εισαγωγές. Ας χρησιμοποιούμε ό,τι παράγουμε».

Επενδύσεις 800 εκατ. ευρώ από την ελληνική φαρμακοβιομηχανία σε 10 σχεδόν χρόνια

Αναφερόμενος στη συμβολή της φαρμακοβιομηχανίας στο ΑΕΠ, στην οικονομία και στη δημιουργία θέσεων εργασίας, ο κ. Τρύφων επισημαίνει:
«Η συμβολή της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας στην ελληνική οικονομία και κοινωνία είναι ιδιαιτέρως σημαντική. Η ελληνική παραγωγή φαρμάκου τονώνει την εθνική οικονομία και το ΑΕΠ μέσω της ενίσχυσης της απασχόλησης, της αξιοποίησης του επιστημονικού προσωπικού της χώρας, της επένδυσης σε δραστηριότητες έρευνας, της ανάπτυξης και κατοχύρωσης τεχνογνωσίας, των εξαγωγών, των φορολογικών εσόδων και γενικότερα της παραγωγής προστιθέμενης αξίας που μένει στη χώρα και επανεπενδύεται. Η σύγχρονη ελληνική φαρμακοβιομηχανία διαθέτει 27 υπερσύγχρονες μονάδες παραγωγής με τη χρήση τεχνολογίας αιχμής και εξελιγμένων συστημάτων ποιοτικού ελέγχου και ειδικεύεται στην ανάπτυξη και παραγωγή επώνυμων γενοσήμων και προϊόντων φαρμακοτεχνικής καινοτομίας με υψηλή προστιθέμενη αξία. Έχει πραγματοποιήσει επενδύσεις περί των 800 εκατ. ευρώ σε πάγια και έρευνα την περίοδο 2004-2013 και κάθε χρόνο διαθέτει παραπάνω από 30 εκατ. ευρώ σε 80 προγράμματα Έρευνας και Ανάπτυξης. Απασχολεί 11.000 εργαζόμενους και 800 επιστήμονες υψηλής εξειδίκευσης ενώ επηρεάζει συνολικά 53.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας.
Όσο σημαντική είναι η συμβολή της στην εθνική οικονομία και κοινωνία, άλλο τόσο είναι και στο ελληνικό σύστημα υγείας εξασφαλίζοντας ολοκληρωμένη και προσιτή φαρμακευτική φροντίδα για τους ασθενείς ενώ παράλληλα, μέσω των εξοικονομήσεων, δημιουργεί ζωτικό χώρο για την αποζημίωση της πραγματικής καινοτομίας».

Κλινικές μελέτες με διαδικασίες fast track

Σε άλλο σημείο της συνέντευξής μας, ο πρόεδρος της ΠΕΦ αναφορικά με τη σημασία των κλινικών μελετών για την υγεία αλλά και την οικονομία, υπογραμμίζει:
«Η χώρα μας, δεδομένου του υψηλού επιπέδου επιστημονικού δυναμικού που διαθέτει θα μπορούσε να καταστεί κόμβος προσέλκυσης κλινικών μελετών, όπως άλλωστε γίνεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Ασφαλώς αυτό απαιτεί ένα σύγχρονο ευέλικτο κανονιστικό πλαίσιο, διαδικασίες fast-track, εγγυημένα χρονοδιαγράμματα και ευαισθητοποιημένες διοικήσεις και προσωπικό νοσοκομείων ως προς τα πολλαπλά οφέλη της κλινικής έρευνας.
Ως προς τη σχέση των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών με την κλινική έρευνα, πρέπει να τονιστεί ότι είναι εσφαλμένη η αντίληψη ότι οι κλινικές μελέτες αποτελούν αποκλειστικά αντικείμενο των φαρμακοβιομηχανιών που αναπτύσσουν νέες καινοτόμες θεραπείες. Οι μελέτες βιοϊσοδυναμίας -απαραίτητο στοιχείο του φακέλου για την έγκριση των γενοσήμων φαρμάκων της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας- σαφώς αποτελούν κλινικές μελέτες. Παράλληλα, η βελτίωση η/και ο συνδυασμός υφιστάμενων θεραπειών, οι νέες φαρμακοτεχνικές μορφές, τα νέα δοσολογικά σχήματα, οι νέες οδοί χορήγησης, η επαναστόχευση παλαιότερων φαρμάκων σε νέες ενδείξεις και γενικότερα κάθε διαφοροποίηση που βελτιώνει την εμπειρία του ασθενή από τη φαρμακοθεραπεία, εντάσσονται στην έννοια της αυξητικής / οριακής καινοτομίας, ένα πεδίο στο οποίο οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες δραστηριοποιούνται με επιτυχία. Η δραστηριότητα αυτή απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη καθώς και τη διενέργεια πρόσθετων κλινικών δοκιμών ως απαραίτητου στοιχείου του φακέλου του προϊόντος στο πλαίσιο της εγκριτικής διαδικασίας.

Η δύσκολη εξίσωση της πραγματικής καινοτομίας

Αναφερόμενος στο ρόλο της φαρμακοβιομηχανίας για την εξασφάλιση της πρόσβασης όλων των ασθενών σε υψηλής αξίας καινοτόμα φάρμακα, ο κ. Τρύφων τονίζει:
Αποτελεί δεδομένο για κάθε σύγχρονο σύστημα υγείας ότι οι ασθενείς θα πρέπει να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση στην πραγματική καινοτομία. Όμως η πραγματική καινοτομία θα πρέπει αφενός να προσδιορίζεται στην βάση της προστιθέμενης θεραπευτικής αξίας και αφετέρου να προσαρμόζεται στους περιορισμούς των διαθέσιμων πόρων. Αυτό είναι μια εξαιρετικά δύσκολη εξίσωση που ταλανίζει σήμερα τα συστήματα υγείας όλων των κρατών και βέβαια γίνεται ακόμη δυσκολότερη για χώρες σαν τη δική μας που διαθέτουν εξαιρετικά περιορισμένους πόρους για τη δημόσια φαρμακευτική περίθαλψη. Στο πλαίσιο αυτό, η χρήση των παλαιότερων καταξιωμένων και οικονομικότερων θεραπειών μπορεί να δημιουργήσει δημοσιονομικό χώρο για την αποζημίωση των νεότερων καινοτόμων φαρμάκων. Πρέπει ακόμη να τονιστεί ότι η πρόοδος της φαρμακευτικής τεχνολογίας των τελευταίων δεκαετιών οδηγεί τη σταδιακή μετάβαση από τη χημική στη βιολογική/βιοτεχνολογική εποχή των φαρμάκων. Η πολυπλοκότητα στην ανάπτυξη, σύνθεση και παραγωγή των νέων βιολογικών θεραπειών συνεπάγεται και ανάλογα υψηλό κόστος. Στο περιβάλλον αυτό, η ανάδειξη της πραγματικής αξίας μιας νέας θεραπείας ως μεγέθους που συχνά δεν μπορεί να αποτυπωθεί επαρκώς με την στενή έννοια της τιμής, αποτελεί προτεραιότητα της Πολιτείας αλλά και ευθύνη της φαρμακοβιομηχανίας.