Από το Ελσίνκι με αγάπη

Αυτή τη φορά θα συναντηθούν στο Ελσίνκι που και στο παρελθόν είχε φιλοξενήσει αμερικανο-ρωσικές/σοβιετικές συναντήσεις κορυφής: Των Μπους-Γκορμπατσώφ το 1990, κι εκείνη των Κλίντον-Γέλτσιν το 1997. Εκεί, επίσης, οι ΗΠΑ, η Σοβιετική Ένωση και -εξαιρουμένης της Αλβανίας- όλες οι χώρες της Ευρώπης είχαν υπογράψει το 1975 μια πολύ σημαντική συνθήκη ειρηνικής συμπόρευσης, την Τελική Πράξη του Ελσίνκι.

Τραμπ και Πούτιν θα τα πουν κατ’ ιδίαν. Όπως ακριβώς είχαν κάνει και πριν από ένα χρόνο στους G-20 στο Αμβούργο -με τον Τραμπ, μάλιστα, να μην έχει καν δικό του διερμηνέα αλλά να εξυπηρετείται από τον μεταφραστή του Πούτιν.

Το ότι δεν θα παρίστανται οι σύμβουλοί τους με τις εξειδικευμένες γνώσεις στη συνάντησή τους δίνει «τρομερό αβαντάζ» στον έμπειρο Βλαντιμίρ Πούτιν, εκτιμά ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Ρωσία, Michael McFaul. Ίδια άποψη έχει και η αναλύτρια του Brookings, Alina Polyakova· ένα παραπάνω, διότι η αμερικανική πλευρά «δεν προσέρχεται με συγκεκριμένη ατζέντα», με αποτέλεσμα «στο τραπέζι να βρίσκονται ακόμη και μείζονες παραχωρήσεις προς τη Ρωσία». Τονίζει πως «ο Πούτιν έχει πολλά να κερδίσει και ουδέν να χάσει», αρχής γενομένης από το ότι θα βρεθεί δίπλα-δίπλα με τον Τραμπ, ως ίσος προς ίσο. «Από μόνη της η εικόνα δύο μεγάλων δυνάμεων που συναντώνται για ν’ αποφασίσουν για την τύχη του κόσμου συνιστά νίκη για τη ρωσική πλευρά».

Σπιρτόκουτα και μπάμπουσκες αφιερωμένα στο ραντεβού του Ελσίνκι έκαναν ήδη την εμφάνισή τους στην πρωτεύουσα της Φινλανδίας - πηγή: REUTERS/Leonhard Foeger

Ο ίδιος ο Τραμπ όλα αυτά τ’ ακούει βερεσέ. Έχει βαρεθεί ν’ ακούει -έλεγε τις προάλλες σε μια συγκέντρωση στη Μοντάνα- αν θα είναι ή δεν θα είναι προετοιμασμένος και πως ο Πούτιν είναι KGB: «Αν θα είμαι προετοιμασμένος; Απολύτως. Όλη μου τη ζωή προετοιμαζόμουν γι’ αυτό».

«Το ίδιο, βεβαίως, ισχύει και για τον Πούτιν», γράφει ο Seth Hettena στο Rolling Stone. Όπως του λέει ο πρώην συνεργάτης του Ομπάμα σε θέματα Ρωσίας, Michael Carpenter, ο Βλαντιμίρ Πούτιν ως βετεράνος των μυστικών υπηρεσιών είναι «μετρ της ψυχολογικής χειραγώγησης». Αντιλαμβάνεται αμέσως δυνατά σημεία και αδυναμίες εκείνων που έχει απέναντί του και αναλόγως ενεργεί. Το 2007, για παράδειγμα, στη συνάντησή του με την Μέρκελ -η οποία φοβάται τα σκυλιά- έφερε στο δωμάτιο την Κόνι, το μαύρο λαμπραντόρ του. Φλας και βιντεοκάμερες πήραν αμέσως ‘φωτιά’. «Δεν σ’ ενοχλεί το σκυλί -σωστά;» είπε στην Καγκελάριο παρατηρώντας την Κόνι να τη γυροφέρνει και να τη μυρίζει.

Στην περίπτωση του Τραμπ, θα μπορούσε, εκτιμά ο πρώην πρεσβευτής Michael McFaul, να ‘πατήσει’ στις αρκετές κοινές τους απόψεις και πεποιθήσεις για να σφυρηλατήσει δεσμό κι ενδεχομένως να επιτύχει συμμαχία. «Έχει πολύ υλικό για να παίξει», υπογραμμίζει.

Μπύρες αφιερωμένες στο ραντεβού του Ελσίνκι έκαναν την εμφάνισή τους στην πρωτεύουσα της Φινλανδίας - πηγή: LEHTIKUVA/Aku Hayrynen/via REUTERS

Εκείνο που προκαλεί έντονη ανησυχία εντός και εκτός Λευκού Οίκου είναι μια μυστική, προφορική συμφωνία των δυο τους. Κι άλλο τόσο οι επιπτώσεις της. Ήδη ο ρωσικός Τύπος -ο οποίος, όπως λέει η ειδική στα ΜΜΕ της Ρωσίας Julia Davis, πολύ πριν το γράψει ο αμερικανικός, είχε προεξοφλήσει πως η συνάντηση Τραμπ-Πούτιν θα ήταν κατ’ ιδίαν- υπαινίσσεται κάτι τέτοιο με επίκεντρο την Ουκρανία. Ότι, δηλαδή, ο Τραμπ θα κάνει τα στραβά μάτια αφήνοντας το πεδίο, εκεί, ελεύθερο στον Πούτιν.

Και το αντάλλαγμα;

Η συρρίκνωση της παρουσίας του Ιράν στη Συρία και εν γένει στη Μέση Ανατολή, πιθανολογεί η Alina Polyakova του Brookings. Έτσι, αφενός θα ικανοποιήσει Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, που επισταμένως του ζητούν ν’ ασκήσει την επιρροή του για να ‘μαζευτεί’ η Τεχεράνη, αφετέρου θα μπορέσει να αποσύρει τους εναπομείναντες Αμερικανούς στρατιώτες στη Συρία όπως είχε υποσχεθεί προεκλογικά ότι θα κάνει.

Από την πλευρά του ο επικεφαλής του έγκυρου Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής Fyodor Lukyanov, δεν θεωρεί ότι το Ελσίνκι θα φέρει τα πάνω-κάτω. Όπως λέει στην Washington Post, πέρα από το «αντισυμβατικό στιλ» του Τραμπ «πολλά είναι εκείνα που δεν παρεκκλίνουν από την παραδοσιακή γραμμή των Ρεπουμπλικάνων. Δεν έπεσε από τον Άρη στον Λευκό Οίκο. Φυσικό παράγωγο της αμερικανικής πολιτικής κουλτούρας είναι».