Τα μπλιμπλίκια πάνε μουσείο... και από εκεί στο ψηφιακό μας μέλλον

Κλασικές διαφημιστικές υπερβολές, ήταν η πρώτη σκέψη του αντιδραστικού εαυτού μας. Περιμέναμε ότι θα βλέπαμε μια -ενδιαφέρουσα, σίγουρα- έκθεση που εξερευνά τα όρια ανάμεσα στην τέχνη και την τεχνολογία, το εικονικό και το πραγματικό, τον καλιτέχνη και τον θεατή. Εξάλλου η σφραγίδα του Κέντρου Τεχνών Barbican του Λονδίνου αρκεί για να κερδίσει την εμπιστοσύνη και του πιο δύσκολου φιλότεχνου. Όμως η έκθεση Digital Revolution είναι κάτι ακόμη περισσότερο από αυτό: είναι μια συναρπαστική εμπειρία που εμπλέκει το θεατή σωματικά, νοητικά και συναισθηματικά.

Η Ψηφιακή Αρχαιολογία

Αρχικά το ταξίδι στην ψηφιακή μας αρχαιολογία μάς γέμισε νοσταλγία. Πιάσαμε ξανά στα χέρια μας τα μπλιμπλίκια με τα οποία μεγαλώσαμε και αυτομάτως μεταφερθήκαμε πολλά χρόνια πίσω, τότε που παίζαμε tetris ατέλειωτες ώρες μπρούμυτα στο χαλί του σαλονιού και η μαμά μας δεν μπορούσε να μας ξεκολλήσει με τίποτα. Αντικρύσαμε ξανά τον τεράστιο υπολογιστή που κάποιοι θυμόμαστε από το γραφείο του πατέρα μας και μας ξανακόλλησαν τα μουσικά θέματα των βιντεοπαιχνιδιών που αποτέλεσαν το “μουσικό χαλί” της παιδικής μας ηλικίας. Πέρα από αυτό όμως, η ενότητα “Ψηφιακή Αρχαιολογία”, μέσα από μια αναδρομή από το 1970 μέχρι το 2010, μας θύμισε όλες εκείνες τις -ιστορικές πια- στιγμές που η ψηφιακή τεχνολογία επέδρασε καθοριστικά στην ποπ κουλτούρα, τη μουσική, τα βιντεοπαιχνίδια, την τηλεόραση, τον κινηματογράφο, το design και τελικά στην καθημερινότητά όλων μας.

Το δικό μας 3D

Στη συνέχεια της έκθεσης, η νοσταλγία έδωσε τη θέση της στη δράση, τη διάδραση, τη δημιουργικότητα, την έκπληξη. Από καταναλωτές περιεχομένου γίναμε παραγωγοί, συμμέτοχοι, συν-δημιουργοί. Αφήσαμε την ευχή μας να μεταμορφωθεί σε πεταλούδα και να πετάξει στον “Τοίχο των Ευχών”, σχεδιάσαμε το δικό μας έργο 3D, το οποίο -ποιος ξέρει- μπορεί και να εκτεθεί σε επόμενη στάση της έκθεσης. Πήραμε μια ιδέα του τι μπορεί να έβλεπε ο Αλφόνσο Κουαρόν στο στούντιο του Gravity και περιηγηθήκαμε στον ψηφιακό λαβύρινθο του Inception. Παίξαμε ανεξάρτητα βιντεοπαιχνίδια που δημιουργήθηκαν χωρίς την υποστήριξη κάποιας μεγάλης εταιρείας και πίσω από τα οποία συχνά κρύβεται ένας και μόνο άνθρωπος. Διασκεδάσαμε με τις νέες τεχνολογικές δυνατότητες της κάμερας και τον τρόπο που επεξεργάζεται τις κινήσεις, τις εκφράσεις και τις χειρονομίες μας. Αναλογιστήκαμε, με ανάμεικτα συναισθήματα, ότι ίσως να μην αργεί η εποχή όπου θα φορτίζουμε τις ηλεκτρονικές μας συσκευές πάνω στα ...ρούχα μας και το σώμα μας θα αποκτήσει ψηφιακές προεκτάσεις. Τέλος ζήσαμε την απερίγραπτη εμπειρία της συμμετοχής στο έργο «The Treachery of Sanctuary» του Chris Milk: μια αλληγορία για την πορεία από τη γέννηση στο θάνατο και την αναγέννηση, που μας οδήγησε με απόλυτη μαεστρία από την απώλεια στην εξύψωση.

Αναλογίζομαι ότι ίσως τελικά η πορεία προς την ψηφιακή εποχή να είναι μια πορεία προς την ενηλικίωση, όπου οι άβουλοι χρήστες ενός μέσου κλήθηκαν σταδιακά να το συνδιαμορφώσουν, να λάβουν μικρές και μεγάλες αποφάσεις, να το αναστοχαστούν και τελικά να το πάρουν ακόμη και στα ίδια τους τα χέρια, αν το επιθυμούν.

Η ψηφιακή επανάσταση

Στην εποχή μας μοιάζει αυτονόητη η δυνατότητα να παράγουμε, να συνθέτουμε και να καταγράφουμε ανά πάσα στιγμή πρωτότυπο οπτικοακουστικό υλικό, να το επεξεργαζόμαστε ψηφιακά και στη συνέχεια να το μοιραζόμαστε με τον κόσμο με ένα μόνο κλικ. Και όλα αυτά χρησιμοποιώντας μια συσκευή στο μέγεθος της παλάμης μας, προσιτή και εύχρηστη για τους περισσότερους ανθρώπους του δυτικού κόσμου. Η δημιουργική έκφραση και η δημοσιοποίησή της εκδημοκρατίζεται, παύει να είναι το προνόμιο μιας ελίτ, και ο καθένας μας, ανεξάρτητα από την καταγωγή, το φύλο ή την τάξη του, μπορεί -υποθετικά, τουλάχιστον- να δημιουργήσει το next big thing στην τέχνη ή στο design.

Μοιάζει πια αυτονοήτο, αλλά δεν ήταν πάντα έτσι. Και ίσως αυτή να είναι η πιο πραγματική επανάσταση του καιρού μας. Η ψηφιακή επανάσταση.