Μέση Ανατολή, Τουρκία, Ελλάδα: Μια επίκαιρη συζήτηση με την πρέσβη του Ισραήλ (vid)

-Χύθηκε πολύ αίμα πρόσφατα καθώς οι ΗΠΑ μετέφεραν την πρεσβεία τους στην Ιερουσαλήμ. Αναρωτιέμαι: Πώς, μ’ όλα αυτά θα επιστρέψουν οι Παλαιστίνιοι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων; Γενικά, νομίζετε ότι υπάρχει ακόμα περιθώριο για ειρήνη;

"Σίγουρα ναι. Διαφορετικά, τι θα έχει απομείνει για εμάς, τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστινίους, να κάνουμε σ’ αυτό το μέρος του κόσμου αν δεν τα καταφέρουμε να ζήσουμε μαζί ειρηνικά και με φιλικές σχέσεις; Πρέπει λοιπόν να προσπαθήσουμε παντοιοτρόπως να επιλύσουμε αυτή την κρίση, αυτή τη σύγκρουση των τελευταίων 51 ετών. Όλοι περιμένουμε την ειρηνευτική συμφωνία του Προέδρου Τραμπ. Καλώς εχόντων των πραγμάτων θα μας την παρουσιάσουν πολύ σύντομα, όπως υποσχέθηκε η Ουάσιγκτον, και τότε θα δούμε περί τίνος πρόκειται. Αλλά η ιδέα είναι να βρεθεί πραγματικά τελική λύση σ’ αυτή την πολυετή σύγκρουση μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων. Μπορώ να σας πω ένα πράγμα: Η πλειοψηφία των Ισραηλινών εξακολουθεί να είναι υπέρ της λύσης των δύο κρατών. Από την παλαιστινιακή πλευρά, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις που βλέπουμε, οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι εξακολουθούν να βλέπουν τη λύση των δύο κρατών ως τη μόνη λύση. Ωστόσο και στις δύο πλευρές υπάρχουν φωνές λογής-λογής που υποστηρίζουν ότι η μόνη λύση είναι του ενός κράτους. Κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που πρέπει να προχωρήσουμε άμεσα. Η άποψη ότι το ένα κράτος -κάτι που δεν θεωρώ εφικτό- θα δώσει λύση στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση δεν πρέπει να επικρατήσει εκείνης που είναι υπέρ των δύο κρατών."

Οι αναπτυσσόμενες σχέσεις του Ισραήλ με τα γειτονικά αραβικά κράτη αλλά και η προσέγγιση -αδιανόητη μέχρι πρόσφατα- με τη Σαουδική Αραβία, ευνοούν, εκτιμά η κυρία Μπεν-Άμπα, την επίτευξη προόδου στο Παλαιστινιακό.

"Η γεωστρατηγική κατάσταση στη Μέση Ανατολή έχει αλλάξει λόγω της αυξανόμενης δύναμης του Ιράν και των παρόμοιων ιδεών που -εξαιτίας της ιρανικής επιρροής- μοιράζεται το Ισραήλ με ορισμένες χώρες της περιοχής. Κι αυτό μας φέρνει κοντά και οδηγεί σε πιθανές συνεργασίες, που πρώτη φορά παρατηρούνται, του Ισραήλ με γειτονικές χώρες, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό και για την επίτευξη κάποιου είδους συμφιλίωσης με τους Παλαιστινίους."

Η ιρανική προβολή ισχύος μια ανάσα από τα σύνορα του Ισραήλ με τη Συρία οδήγησε προ εβδομάδων σε σφοδρή στρατιωτική αναμέτρηση. Ενεργοποίησε, όμως, ταυτοχρόνως κι άλλα αντανακλαστικά.

"Οι Ρώσοι είπαν ότι δεν θέλουν τις ιρανικές δυνάμεις στη νότια Συρία πολύ κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ και την Ιορδανία. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη στη μάχη κατά της συσσώρευσης στρατιωτικών δυνάμεων του Ιράν στη Συρία αλλά και το Λίβανο. Η συσσώρευση αυτή έχει σκοπό να στηρίξει και τη Χεζμπολά στο Λίβανο, να διευκολύνει την πρόσβαση στα λιμάνια της ανατολικής Μεσογείου καθώς και να υπάρξει ένα είδος σύνδεσης του Ιράν με την ανατολική Μεσόγειο. Είδαμε, όμως, ότι, προσώρας, οι Ρώσοι είναι κατά. Πιθανότατα και ο Πρόεδρος Assad είναι πολύ ικανοποιημένος με αυτήν την απόφαση, διότι θα του δώσει μεγαλύτερο έλεγχο στη Συρία."

-Ας πάμε λίγο πιο πέρα στη δύσκολη γειτονιά μας. Τι, θεωρείτε, ότι πρέπει να περιμένουμε μετά τις εκλογές στην Τουρκία;

"Τείνω να πιστεύω -αφού βεβαίως δούμε τα αποτελέσματα των εκλογών όπως και το αν υπάρξει δεύτερος γύρος- ότι η κατάσταση θα ηρεμήσει λίγο. Εννοώ ότι θα σταματήσει η ρητορική που βλέπουμε τώρα. Αυτή είναι προεκλογική ρητορική. Το βλέπουμε ξεκάθαρα και σε σχέση με το Ισραήλ. Η ρητορική που έρχεται από την Άγκυρα, από τον Ερντογάν, είναι τρομακτική έναντι του Ισραήλ. Η απόφαση να ανακαλέσουν τον πρεσβευτή τους από το Τελ Αβίβ και να ζητήσουν από τον πρεσβευτή μας και τον γενικό μας πρόξενο να εγκαταλείψουν την Τουρκία είναι μια πολύ άσχημη κατάσταση μεταξύ χωρών που έχουν κατά κάποιο τρόπο συνήθεις διπλωματικές σχέσεις. Επομένως, τείνουμε να πιστεύουμε ότι μετά τις εκλογές τα πράγματα θα ηρεμήσουν λίγο. Δεν λέω ότι ολόκληρη η ιδεολογία θ’ αλλάξει, αλλά θα περιοριστούν οι κραυγές από την Άγκυρα κάτι που θα οδηγήσει στο να πέσουν οι τόνοι σε όλη την ανατολική Μεσόγειο. Τείνουμε να το πιστεύουμε, αλλά η Τουρκία είναι μια χώρα άλλη απ’ αυτή που θυμόμαστε. Σίγουρα οδεύει προς μια πολύ άλλη κατεύθυνση από ό,τι, ίσως, πιστεύαμε μια ή δύο δεκαετίες πριν, όταν αναλύαμε τις προοπτικές των σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας. Τώρα συνειδητοποιούμε ότι η Τουρκία βρίσκεται σε πολύ διαφορετική κατεύθυνση από ό,τι πριν από 20 χρόνια. Ωστόσο, η Τουρκία είναι μια πολύ σημαντική χώρα στην περιοχή και όλοι θα πρέπει να βρούμε τρόπους, κάπως να έχουμε καλές σχέσεις μαζί της. Καλώς εχόντων των πραγμάτων θα ομαλοποιήσουμε πλήρως τις σχέσεις μας με την Τουρκία -το Ισραήλ εννοώ- στο μέλλον, μετά τις εκλογές, και οι πρέσβεις μας θα επιστρέψουν στο Τελ Αβίβ και την Άγκυρα. Νομίζω ότι αυτό είναι απαραίτητο στο στρατηγικό περιβάλλον της ανατολικής Μεσογείου."

-Τι, κατά τη γνώμη σας, να περιμένουμε σε ό,τι αφορά τους δύο Έλληνες αξιωματικούς που κρατούνται στην Τουρκία;

"Αυτό είναι πολύ τραγικό περιστατικό. Είναι πολύ λυπηρό το ότι αυτοί οι δύο στρατιώτες τελούν υπό κράτηση στην Τουρκία. Νομίζω όμως ότι πρόκειται για διμερές ζήτημα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και πρέπει να επιλυθεί διμερώς. Ελπίζω να επιλυθεί συντομότατα."

-Σχέσεις της Ελλάδας με το Ισραήλ: Αλήθεια, πώς θα τις περιγράφατε;

"Οι σχέσεις Ισραήλ - Ελλάδας είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο, πολύ θερμές, πολύ φιλικές, στρατηγικής σημασίας. Κάτι που οι δύο χώρες το κατάφεραν τα τελευταία χρόνια. Είμαστε πολύ κοντά στο χάρτη. Δυστυχώς, όμως, για πολλά χρόνια ήμασταν κάπως μακριά η μία από την άλλη. Αλλά ευτυχήσαμε να συνειδητοποιήσουμε μετά από τόσα χρόνια ότι είμαστε και οι δύο δημοκρατίες. Είναι πολύ λίγες οι δημοκρατίες σ’ αυτό το μέρος του κόσμου. Μοιραζόμαστε κοινές αξίες. Έχουμε αρχαίους πολιτισμούς. Έχουμε κοινές παραδόσεις, κοινή ιστορία κατά κάποιο τρόπο. Ουδείς λόγος υπάρχει να μην έχουμε πολύ καλές διμερείς σχέσεις. Και είμαι πολύ ικανοποιημένη που καταφέραμε να βρούμε έναν τρόπο να παραμερίσουμε τις διαφωνίες μας, άλλως να αντιληφθούμε ότι υπάρχουν θέματα στα οποία μπορούμε να διαφωνούμε. Από την άλλη όμως, να δίνουμε έμφαση στα θέματα που μπορούμε σίγουρα να συμφωνήσουμε και τα οποία είναι πολύ περισσότερα ή πιο πλούσια σε περιεχόμενο από εκείνα που δεν συμφωνούμε. Και καταφέραμε να βρούμε έναν τρόπο να έχουμε πολιτικό διάλογο σε πολύ υψηλό επίπεδο, πολύ ευρύ, πολύ ζεστό, καλές προσωπικές σχέσεις μεταξύ των ηγετών μας. Είναι πολύ σημαντικό για καλές διμερείς σχέσεις."

-Στο θέμα της ενέργειας, θα μας δώσετε μια γενική εικόνα του πρότζεκτ East Med και των προοπτικών του; Πού ακριβώς είμαστε;

"Είμαστε στο σημείο που οι υπουργοί μας συναντήθηκαν μόλις στη Λευκωσία, πριν από δύο εβδομάδες. Οι τρεις υπουργοί. Ο τέταρτος, δηλαδή της Ιταλίας, εξαρτάται από τη νέα ιταλική κυβέρνηση που ακόμη δεν ξέρουμε ποια θα είναι. Αλλά είμαι σίγουρη ότι όταν θα σχηματιστεί θα συνεχίσουμε σε τετραμερές και όχι τριμερές επίπεδο. Οι τρεις υπουργοί επανέλαβαν την απόφασή τους του Δεκεμβρίου, δηλαδή την ολοκλήρωση της διακυβερνητικής συμφωνίας μέχρι το τέλος του 2018. Πάνω σ’ αυτό δουλεύουμε τώρα. Σίγουρα είναι ένα φιλόδοξο έργο, αλλά είναι εφικτό και από οικονομικής και από τεχνικής άποψης όπως δείχνει η μελέτη εξειδικευμένης εταιρείας. Τώρα έχει έρθει η ώρα ν’ απευθυνθούμε στον ιδιωτικό τομέα. Ποιοι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν σε αυτό το πολύ σημαντικό έργο."

-Υπάρχουν Ισραηλινοί επιχειρηματίες που απευθύνονται σ’ εσάς και σας ζητούν να τους υποδείξετε ευκαιρίες στην Ελλάδα; Με άλλα λόγια υπάρχει ενδιαφέρον για ισραηλινές επενδύσεις στην Ελλάδα;

"Υπάρχει ενδιαφέρον. Νομίζω ότι πρέπει να γνωστοποιήσουμε τις ευκαιρίες εδώ στην Ελλάδα σε εν δυνάμει επενδυτές από το Ισραήλ. Και αυτό είναι κάτι που το δουλεύουμε πολύ με διάφορες ελληνικές Αρχές. Το να μπορέσουμε δηλαδή να γνωστοποιήσουμε στους εν δυνάμει επενδυτές από το Ισραήλ τις μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες που υπάρχουν στην Ελλάδα. Όχι μόνο στον τουρισμό αλλά και σε άλλους τομείς. Ακόμη και στα τρόφιμα, τη γεωργία, τα φάρμακα. Είμαι απολύτως σίγουρη ότι εάν οι ευκαιρίες παρουσιαστούν με τον κατάλληλο τρόπο στον ισραηλινό επιχειρηματικό κόσμο, θα υπάρξει ενδιαφέρον. Όπως είπα πριν, είμαστε πολύ κοντά στο χάρτη, κάτι που διευκολύνει τη μετάβαση των Ισραηλινών επιχειρηματιών στην Ελλάδα. Είναι πολύ σημαντικός παράγοντας αυτός. Οι Ισραηλινοί επιχειρηματίες αναζητούν επενδύσεις διεθνώς. Είναι γρήγοροι στις αποφάσεις. Γι' αυτό πιστεύω στη μεγάλη πιθανότητα προσέλκυσης ισραηλινών επενδύσεων εδώ στην Ελλάδα. Και τώρα είναι η ώρα."