Ποιος σκότωσε τον Ντάβιντ Ντραγκίτσεβιτς; (vids&pics)

Ανάβουν κεριά κι αφήνουν λουλούδια γύρω από τη φωτογραφία ενός νεαρού αγοριού, το πρόσωπο του οποίου διακρίνεται και στα μπλουζάκια που φορούν αρκετοί αλλά και σε πανό με την επιγραφή ‘Αλήθεια για τον Ντάβιντ’. Αλλού τα μαλλιά του είναι κοντά, αλλού ράστα. Όταν από τα μεγάφωνα ακούγεται ένα συγκεκριμένο χιπ-χοπ τραγούδι -που σ’ ένα σημείο του λέει «μάλλον δεν θα τα καταφέρω, γιατί δεν είμαι παρά ακόμη ένα πιόνι σ’ αυτήν την ιστορία. Δεν θα φτάσω κάπου, είμαι λάθος, δεν είμαι παρά ακόμη ένα αγόρι απ’ το γκέτο»- οι συγκεντρωμένοι υψώνουν τη δεξιά τους γροθιά.

Η φιγούρα ενός αδύνατου μεσήλικα με κοντά ψαρά γένια, κουρασμένο πρόσωπο αλλά σκληρό κι αποφασιστικό βλέμμα που κάπου-κάπου σκύβει και φιλά τη φωτογραφία του αγοριού, κυριαρχεί, κάθε απόγευμα, στις συγκεντρώσεις.

Τι έχει συμβεί; Προς τι αυτές οι καθημερινές διαμαρτυρίες -με αποκορύφωμα αυτήν της 21ης Απριλίου στην οποία συμμετείχαν 10.000 άνθρωποι- σε μια πόλη που τα τελευταία χρόνια δεν είναι συνηθισμένη σε συγκεντρώσεις άλλες πέραν αυτών που διοργανώνονται από φορείς της κυβέρνησης; Και γιατί ολοένα και περισσότερες πανομοιότυπες διαμαρτυρίες, με το ίδιο κεντρικό σύνθημα, οργανώνονται και αλλού στη Βοσνία αλλά και στις υπόλοιπες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας;

Βίντεο με τις συγκεντρώσεις του κινήματος ‘Αλήθεια για τον Ντάβιντ’ στη Μπάνια Λούκα

Ο μυστηριώδης θάνατος του Ντάβιντ Ντραγκίτσεβιτς

Το αγόρι της φωτογραφίας, ο 21 ετών -φοιτητής, παθιασμένος με τη ρέγκε και το χιπ-χοπ που έγραψε το τραγούδι που ακούγεται από τα μεγάφωνα- Ντάβιντ Ντραγκίτσεβιτς από τη Μπάνια Λούκα, πέθανε μυστηριωδώς πριν από δύο μήνες. Εξαφανίστηκε από προσώπου γης τα ξημερώματα της 18ης Μαρτίου 2018 λίγο αφότου έφυγε από ένα μπαρ της πόλης. Η οικογένειά του άρχισε από το πρωί να τον αναζητά και μαζί της ολόκληρη η Μπάνια Λούκα, καθώς το νέο διαδόθηκε γρήγορα μέσω των σόσιαλ μίντια. Παρότι φήμες ήδη κυκλοφορούσαν για μια βίαιη συμπλοκή όπου 15 χτυπούσαν έναν εκείνο το βράδυ αλλά και για ένα μήνυμα που είχε στείλει σε φίλο του όπου υποδείκνυε συγκεκριμένο πρόσωπο σε περίπτωση που κάτι του συνέβαινε, συγγενείς και φίλοι ήλπιζαν ότι όλη αυτή η περιπέτεια θα είχε αίσιο τέλος. Δυστυχώς, είχε το χειρότερο δυνατό. Το άψυχο σώμα του Ντάβιντ εντοπίστηκε στις 24 Μαρτίου σ’ έναν παραπόταμο της περιοχής.

Δύο 24ωρα αργότερα, στις 26 Μαρτίου, η Αστυνομία δημοσιοποίησε τη δική της εκδοχή σε σχέση με το θάνατο τού νεαρού φοιτητή.

Εκείνη ακριβώς την ημέρα γεννήθηκε το κίνημα διαμαρτυρίας ‘Αλήθεια για τον Ντάβιντ’ -τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές η ομώνυμη δημόσια ομάδα στο facebook μετρούσε πάνω από 214.000 μέλη- και ο κόσμος, με επικεφαλής τον αδύνατο μεσήλικα με τα ψαρά γένια, δηλαδή τον πατέρα του Ντάβιντ, Ντάβορ Ντραγκίτσεβιτς, έναν βετεράνο του εμφυλίου στη Βοσνία τη δεκαετία του ’90, ξεχύθηκε στους δρόμους.

Ο Ντάβιντ Ντραγκίτσεβιτς με την αδελφή του - πηγή: facebook

Η εκδοχή της Αστυνομίας

Η Αστυνομία απέδωσε το θάνατό του σε πνιγμό λόγω ατυχήματος την ίδια ημέρα της εξαφάνισής του. Παρότι αναγνώρισε ότι στο σώμα του υπήρχαν πολλές εκχυμώσεις, εντούτοις τις χαρακτήρισε ήπιες και είπε πως δεν χρειάζεται περαιτέρω έρευνα. Επίσης, υποστήριξε ότι η νεκροτομή βρήκε ότι είχε κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ αλλά και πως είχε κλέψει κι ένα σπίτι καθώς, όπως υποστήριξε, στις τσέπες του βρέθηκαν κάποια από τα κλοπιμαία. Με δυο λόγια, οι Αρχές σκιαγράφησαν το προφίλ ενός νεαρού χρήστη με παραβατική συμπεριφορά.

Τι λέει ο πατέρας του Ντάβιντ

Ο Ντάβορ Ντραγκίτσεβιτς λέει ότι τίποτε απ’ όσα είπε η Αστυνομία ισχύει. Υποστηρίζει ότι ξέρει πως το παιδί του δολοφονήθηκε αφού προηγουμένως βασανίστηκε απάνθρωπα και καταγγέλλει θεσμούς της Σερβικής Δημοκρατίας και συγκεκριμένους επικεφαλής για ανάμιξη, κατασκευή στοιχείων και συγκάλυψη. Αναφέρει ως ημέρα της δολοφονίας του Ντάβιντ την 23η Μαρτίου μεταξύ 10 και 11 το βράδυ. Στη συνέχεια πέταξαν -λέει- το πτώμα του στον παραπόταμο όπου και εντοπίστηκε στις 24/3. Αρνήθηκε να τον θάψει έως ότου διενεργηθεί νέα ιατροδικαστική εξέταση από ανεξάρτητο ιατροδικαστή. Πολλοί συμπολίτες του βρέθηκαν σχεδόν από την πρώτη στιγμή στο πλευρό του, όπως και ο ανεξάρτητος ερευνητής, πρώην αστυνομικός, Μπόρισλαβ Ραντοβάνοβιτς, αλλά και ο γνωστός βετεράνος δημοσιογράφος Σλόμπονταν Βάσκοβιτς, η έρευνα του οποίου συνεχώς φέρνει στο φως νέα ντοκουμέντα.

Ο πατέρας του Ντάβιντ, Ντάβορ Ντραγκίτσεβιτς, με διαδηλωτές του κινήματος ‘Αλήθεια για τον Ντάβιντ’ - πηγή: Slobodan Vasković

Συνοπτικά, αυτό που υποστηρίζει η πλευρά του νεκρού -και για το οποίο η πλειοψηφία του κόσμου ουδεμία αμφιβολία μοιάζει να έχει- είναι ότι τον Ντάβιντ σκότωσε ένα συγκεκριμένο πανίσχυρο καρτέλ ναρκωτικών με πλοκάμια στην Αστυνομία και σε άλλους θεσμούς της Σερβικής Δημοκρατίας, διότι δεν τους φοβόταν, δεν ήθελε να συνεργαστεί μαζί τους, ενδεχομένως να τον θεωρούσαν επικίνδυνο σε περίπτωση που ήξερε πρόσωπα και καταστάσεις, αλλά και για να σπείρουν τον τρόμο στέλνοντας το μήνυμα μιας αντιμετώπισης δίχως έλεος. Υποστηρίζουν, επίσης, ότι οι του κυκλώματος είχαν οργανώσει με κάθε λεπτομέρεια το σχέδιο τους -στο οποίο θεωρούν ότι αστυνομικοί είχαν ενεργό συμμετοχή- ενάμιση με δύο μήνες πριν προχωρήσουν στην εφαρμογή του.

Το πόρισμα του δεύτερου ιατροδικαστή

Την άποψή τους για το τι ακριβώς συνέβη από τη στιγμή που εξαφανίστηκε ο Ντάβιντ μέχρι την ημέρα που βρέθηκε το πτώμα του, ενισχύει το πόρισμα του δεύτερου ιατροδικαστή -από τη Στρατιωτική Ιατρική Ακαδημία του Βελιγραδίου- τη συνδρομή του οποίου ζήτησαν, τελικώς, θέλοντας και μη, υπό την πίεση των διαρκώς διογκούμενων λαϊκών κινητοποιήσεων, οι Αρχές της Σερβικής Δημοκρατίας. Σε αντίθεση, λοιπόν, με τον πρώτο ιατροδικαστή που υποστήριξε ότι ο Ντάβιντ πνίγηκε την ημέρα της εξαφάνισής του, ο δεύτερος γνωμοδότησε ότι το άψυχο σώμα του νεαρού φοιτητή δεν βρισκόταν στον παραπόταμο πάνω από 2 με 4 ημέρες.

Όπως ενισχύει και την άποψή τους περί οργανωμένου σχεδίου, το βίντεο από κάμερα ασφαλείας που αποκάλυψε ο Βάσκοβιτς, με τον Ντάβιντ λίγο πριν εξαφανιστεί.

Βίντεο-ντοκουμέντο

Ο νεαρός φοιτητής εμφανίζεται στο πλάνο στις 2:24’:50’’ τα ξημερώματα της 18ης Μαρτίου. Χαιρετά θερμά δύο άνδρες που κάθονται σ’ ένα παγκάκι από μπετόν στην κεντρική πλατεία της Μπάνια Λούκα, ανταλλάσσουν μερικές κουβέντες και απομακρύνεται. Λίγο πιο κάτω, δευτερόλεπτα αργότερα, δύο άλλα άτομα του κόβουν το δρόμο. Εκείνος προσπαθεί να τους παρακάμψει αλλά τελικώς σταματά και παραμένει μαζί τους. Οι πρώτοι τους οποίους είχε χαιρετήσει, ως να αντιλαμβάνονται ότι κάτι συμβαίνει, σηκώνονται από το παγκάκι και προχωρούν προς το σημείο που βρίσκεται ο Ντάβιντ με τους άλλους δύο. Σταματούν απότομα λίγο πιο πριν, σαν κάποιος να μην τους επιτρέπει να πλησιάσουν άλλο. Ακόμη ένα άτομο προστίθεται στην παρέα τους στις 2:26’:05’’. Τότε ακριβώς οι υπόλοιποι με τον Ντάβιντ εξαφανίζονται από το πλάνο. Για τον Βάσκοβιτς, εκείνες οι στιγμές, σηματοδοτούν την αρχή του μαρτυρίου του νεαρού φοιτητή. Είναι πεπεισμένος πως με κάποιο τρόπο οι δύο τελευταίοι που συνάντησε τον παρέσυραν λίγο πιο πέρα, σε πιο απομονωμένο μέρος, όπου τους περίμεναν κι άλλοι. Καθώς ο νεαρός ήταν αθλητικός τύπος και γνώριζε πολεμικές τέχνες, χρειάζονταν πολλοί, υποστηρίζει ο δημοσιογράφος, για να τον κουμαντάρουν και να κάμψουν την αντίστασή του, πριν τον μεταφέρουν σε μυστική τοποθεσία όπου τον βασάνιζαν ανηλεώς -το δείχνουν, άλλωστε, οι φρικτές φωτογραφίες από τη νεκροτομή του- για τα επόμενα 24ωρα. Ένα επιπλέον στοιχείο που ενισχύει την πεποίθησή του ότι τότε ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για τον Ντάβιντ είναι το γεγονός ότι το κινητό του σταμάτησε να λειτουργεί στις 2:40 τα ξημερώματα. Ο ερευνητής, πρώην αστυνομικός Ραντοβάνοβιτς, εκτιμά από τις κινήσεις των δύο που του έκλεισαν το δρόμο ότι μάλλον ήταν αστυνομικοί με πολιτικά, μέλη του κυκλώματος, οι οποίοι εκτέλεσαν την πρώτη φάση του σχεδίου, συλλαμβάνοντάς τον. Θεωρεί βασικούς μάρτυρες -φτάνει, όπως λέει με νόημα, να βρεθούν- τους δύο πρώτους που ο Ντάβιντ συνάντησε δευτερόλεπτα πριν από τις 2 και 25 τα ξημερώματα.

Το κίνημα ‘Αλήθεια για τον Ντάβιντ’

Παρότι ο πατέρας του Ντάβιντ λέει ξανά και ξανά να μην τον ανακατεύουν με την πολιτική και πως ο αγώνας του γίνεται αποκλειστικώς «στο όνομα της αλήθειας και της δικαιοσύνης», είναι γεγονός ότι η σκοτεινή υπόθεση του θανάτου τού παιδιού του έχει ήδη -ενόψει και των γενικών εκλογών του Οκτωβρίου- συσσωρεύσει πολιτικό βάρος.

Έτσι, η μεν αντιπολίτευση προσπαθεί ν’ αγκαλιάσει το κίνημα ‘Αλήθεια για τον Ντάβιντ’, ενώ, την ίδια ώρα, φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ και αξιωματούχοι το βάζουν στο στόχαστρο, αφενός καταγγέλλοντας χειραγώγησή του από δυτικές μυστικές υπηρεσίες αφετέρου εμφανίζοντάς το ως άλλο Otpor -την οργάνωση, δηλαδή, που συνέβαλε στην ανατροπή, το 2000, του Μιλόσεβιτς.

Ο Ντάβιντ με τη μητέρα και τ' αδέλφια του - πηγή: facebook

Για την ώρα πάντως, το κίνημα όλο και ‘φουσκώνει’, ξεφεύγει -αδιαφορώντας για εθνοτικούς διαχωρισμούς και παλιά μίση-κατάλοιπα του εμφυλίου- από τη διοικητική επικράτεια της Ρεπούμπλικα Σέρπσκα και δανείζει τη φωνή του σε αντίστοιχες υποθέσεις με αυτήν του Ντάβιντ και στην υπόλοιπη Βοσνία. Πρόκειται για τις λεγόμενες ‘σιωπηλές υποθέσεις’ (zataškani slučajevi). Περιπτώσεις, δηλαδή, βίαιων θανάτων τις οποίες οι Αρχές και των δύο οντοτήτων καταγγέλλονται ότι τις ‘κουκουλώνουν’ για να καλύψουν δολοφόνους και κυκλώματα με διασυνδέσεις λογής-λογής.

Ουκ ολίγες τέτοιες, στοιχειώνουν, χρόνια τώρα, οικογένειες που θρηνούν τα παιδιά τους στη μεταπολεμική Βοσνία.

Μια από τις πιο γνωστές μετά απ’ αυτήν του Ντάβιντ, είναι του 22χρονου μουσουλμάνου Τζέναν Μέμιτς, ο οποίος έχασε τη ζωή του το 2016 στο Σαράγεβο. Οι Αρχές, πριν καλά-καλά αποφανθούν ότι δολοφονήθηκε, το πήραν πίσω αποδίδοντας το θάνατό του σε τροχαίο. Οι γονείς του ουδέποτε το αποδέχτηκαν.

Μέλη των δύο οικογενειών μιλούν στη συγκέντρωση στο Σαράγεβο - πηγή: REUTERS/Dado Ruvic

Την Τρίτη 16 Μαΐου 2018, ο πατέρας τού Τζέναν διαδήλωσε δίπλα-δίπλα με τον πατέρα τού Ντάβιντ, ο οποίος πήγε μόνο γι’ αυτόν τον σκοπό στο Σαράγεβο.

Στο πλευρό τους βρέθηκαν εκατοντάδες πολίτες, πολλοί από τους οποίους φορούσαν μπλουζάκια και κρατούσαν πλακάτ που έγραφαν «Δικαιοσύνη για τον Ντάβιντ», «Δικαιοσύνη για τον Τζέναν».

«Απαιτώ τα ονόματα των συνεργών, των δολοφόνων και όσων απέκρυψαν στοιχεία» είπε στο συγκεντρωμένο πλήθος ο πατέρας του Ντάβιντ. «Το παιδί μου σκοτώθηκε από ένα σύστημα που δημιουργήθηκε μετά τον πόλεμο. Ουδέποτε θα τους συγχωρήσω για τον Ντάβιντ, τον Τζέναν και όλα τα άλλα παιδιά. Οι εγκληματίες δεν έχουν θρησκεία, δεν έχουν υπηκοότητα παρά μόνο συμφέροντα».

Στιγμιότυπο από τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο Σαράγεβο - Διαδηλώτρια φορά μπλουζάκι με το πρόσωπο του Τζέναν Μέμιτς - πηγή: REUTERS/Dado Ruvic