Τα κρυφά μηνύματα πίσω από δέκα πασίγνωστα λογότυπα εταιριών!
Υπάρχει ένα βέλος στο λόγκο της FedEx. Μην αισθανθείτε άσχημα αν δεν το έχετε προσέξει ποτέ ή δεν μπορείτε να το παρατηρήσετε και τώρα με την πρώτη ματιά. Υπολογίζεται πως μόλις ένας στους πέντε το έχει δει χωρίς βοήθεια. Και το βέλος δεν είναι το μόνο κρυφό μήνυμα που περιλαμβάνεται στα λογότυπα εταιριών που κατακλύζουν την καθημερινότητά μας.
Το βέλος είναι αποτέλεσμα ατυχήματος. Ο γκουρού του σχεδίου, όπως αποκαλεί το CNNi τον Stephen Bayley, περιέλαβε το λόγκο στη λίστα με τα 20 σχέδια που σημάδεψαν τον σύγχρονο κόσμο, αποκαλώντας το «ένα από τα πιο ευτυχή ατυχήματα στην ιστορία της γραφιστικής».
«Η ιδέα του βέλους δεν υπήρχε στο μυαλό μας», είπε ο Lindon Leader, ο άνθρωπος που δημιούργησε το λόγκο το 1994. «Με συνεπήρε η ιδέα της δημιουργίας ενός λόγκο στο οποίο τα γράμματα θα ήταν πολύ κοντά μεταξύ τους», λέει αναφορικά με τη σκέψη πίσω από τη δημιουργία.
Ο Leader και η ομάδα του, έφτιαξαν περισσότερες από 400 διαφορετικές εκδοχές του σήματος, πριν καταλάβουν πως μεταξύ του «Ε» και του «Χ» σχηματιζόταν το βέλος.
«Ύστερα από μερικές μέρες, κατάλαβα πως αν ένα αληθινό βέλος υπήρχε μέσα στα σχέδια, μπορούσε να υπονοήσει διακριτικώς πως η μεταφορά από το σημείο α στο σημείο β θα γίνεται υπεύθυνα, με ταχύτητα και ακρίβεια», είπε ο δημιουργός.
Η δύναμη του βέλους, σύμφωνα με τον Leader, προκύπτει από το ότι είναι κρυφό. Το ότι δεν το βλέπεις, δεν μειώνει τη σημασία του λόγκο. Αλλά πόσοι είναι αυτοί που βλέπουν με την πρώτη ματιά το κρυμμένο μήνυμα;
«Η επικρατέστερη άποψη είναι, όπως έχω ακούσει, πως ίσως λιγότεροι από ένας στους πέντε βλέπει το βέλος χωρίς κάποια βοήθεια. Αλλά, δεν μπορώ να πω πόσοι άνθρωποι μου έχουν πει πόσο καλά περνούν ρωτώντας άλλους αν βλέπουν κάτι στο λόγκο».
Κάτι περισσότερο από ένα βέλος
Η ίδια εταιρία που ανέλαβε τη σχεδίαση του λόγκο της FedEx, έχει φτιάξει και άλλα, πολύ επιτυχημένα, λογότυπα. Παράδειγμα είναι το εξαιρετικό λόγκο της αεροπορικής εταιρίας NorthWest (βορειοδυτικά) Airlines, που χρησιμοποιούνταν από το 1989 έως το 2003. Ο κύκλος και το βέλος που περιλαμβάνονται στο λογότυπο δημιουργούν μία πυξίδα που δείχνει, επιδεξίως, προς τα βορειοδυτικά.
«Η πρακτική του να κρύβεις αντικείμενα σε κοινή θέα είναι κοινή σε όλους τους τομείς των οπτικών επικοινωνιών, όχι μόνο στα λογότυπα. Είναι τόσο παλιά όσο η δημιουργία των λόγκο, άλλα έφτασε στο ανώτερο σημείο της τη δεκαετία του 1970, όταν έξυπνες οπτικές και λεκτικές αναλογίες έγιναν κεντρικό μέρος της γραφιστικής». Η δεκαετία έχει μείνει στην ιστορία ως «η εποχή της μεγάλης ιδέας», σύμφωνα με τον Paul McNeil σχεδιαστή και λέκτορα στο Κολλέγιο Επικοινωνίας του Λονδίνου.
Κρυφά μηνύματα και σε άλλα διάσημα λόγκο
Οι αρχές της οπτικής ψευδαίσθησης που χρησιμοποιούνται σε αυτά τα σχέδια, όπως είπε, βασίζονται στην ψυχολογία της όρασης και τη θεωρία Gestalt, η οποία διερευνά την ικανότητα του νου να δημιουργήσει γραμμές, σχήματα και καμπύλες.
Ορισμένες φορές τα κρυφά στοιχεία ενσωματώνονται τόσο καλά μέσα στα λόγκο που μπορούν να ιδωθούν μόνο αν κάποιος δείξει ότι είναι εκεί. Παράδειγμα αυτού, το λόγκο της σοκολάτας Toblerone.
Η σοκολάτα έχει καταγωγή από τη Βέρνη της Ελβετίας, που είναι κοντά στο όρος Μάτερχορν, το οποίο παρουσιάζεται στο λόγκο. Αλλά, αν παρατηρήσει κανείς καλά θα δει μία αρκούδα κρυμμένη στο βουνό. Η αρκούδα είναι σύμβολο της Βέρνης.
Ακόμη μία απόδειξη είναι το λόγκο της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας BMW. Για πολύ καιρό θεωρούνταν ότι έδειχνε έναν έλικα να κινείται στον γαλάζιο ουρανό. Ο έλικας, για πολλούς, ήταν μία αναφορά στο ότι η επιχείρηση στο παρελθόν κατασκεύαζε κινητήρες αεροπλάνων. Όμως, πρόσφατα η εταιρία αποκάλυψε πως το στρογγυλό κομμάτι αντιπροσωπεύει τη σημαία της Βαυαρίας, απ’ όπου και προέρχεται.
Το λόγκο της Amazon, που χρησιμοποιείται έως και σήμερα, παρουσιάστηκε το 2000. Το βέλος έχει σχεδιαστεί επίτηδες καμπυλωτό έτσι ώστε να σχηματίζει ένα χαμόγελο. Σημασία έχει επίσης πως ξεκινά από το πρώτο γράμμα της αγγλικής αλφαβήτου (Α) και καταλήγει στο τελευταίο (Ζ), καθώς η επιχείρηση θέλει να στείλει το μήνυμα ότι προσφέρει τα πάντα.
Το λογότυπο του Tour de France περιέχει την εικόνα ενός ποδηλάτη. Προσπαθείστε να το βρείτε χωρίς βοήθεια. Αν δεν τα καταφέρετε, θα σας το αποκαλύψουμε. Το σώμα του είναι το γράμμα «R» ενώ το «Ο» και ο κίτρινος ήλιος φτιάχνουν τις ρόδες του ποδηλάτου του.
Το στρογγυλό μέρος του λογοτύπου της νοτιοκορεάτικης εταιρίας LG, περιλαμβάνει τα γράμματα «L» και «G», που όμως μοιάζουν και με ένα ανθρώπινο πρόσωπο να κλείνει το μάτι. Αν κάποιος το γυρίσει λίγο προς τα δεξιά τότε το λόγκο μοιάζει με το… πάκμαν.
Η γαλλική αλυσίδα σούπερ-μάρκετ Carrefour έχει στο λογότυπό της δύο βέλη που κοιτάζουν προς αντίθετες κατευθύνσεις. Το Carrefour στα γαλλικά σημαίνει σταυροδρόμι (crossroads) και στη μέση των βελών σχηματίζεται ένα «C».
Πριν αλλάξει το λόγκο της το 2017, η Formula 1 είχε το ίδιο επί 23 συναπτά έτη. Το γράμμα «F» και τα κόκκινα ίχνη από τα λάστιχα έφτιαχναν περίτεχνα το γράμμα 1. Πολλοί δεν μπορούσαν να καταλάβουν το σχέδιο και έτσι αποφασίστηκε η αλλαγή του λογοτύπου.
Οι υπολογιστές Vaio έχουν επίσης ένα πολύ ενδιαφέρον λόγκο. Αντιπροσωπεύει την αναλογική και την ψηφιακή πλευρά ενός υπολογιστή. Τα γράμματα «VA» φτιάχνουν ένα αναλογικό κύμα, ενώ τα «IO» αντιπροσωπεύουν το «1» και το «0» του δυαδικού κώδικα.
Το πιο πρόσφατο λόγκο των Starbucks δημιουργήθηκε το 2011 και είναι σχετικά ασύμμετρο. Αν παρατηρήσετε, η μύτη της γοργόνας που αποτυπώνεται δεν είναι συμμετρική και αυτό γιατί οι δημιουργοί θεώρησαν πως αυτό θα την έκανε να μοιάζει περισσότερη ανθρώπινη.
Τι πιστεύουν οι ειδικοί για τα κρυφά μηνύματα όμως;
Είναι όμως αυτή καλή στρατηγική για τον σχεδιασμό λόγκο; «Από τη μία ναι, γιατί αυτά τα λογότυπα θέλουν να προσδιορίσουν ένα προϊόν ή υπηρεσία με έναν πολύ οικονομικό και άμεσο τρόπο», είπε ο McNeil στο CNNi. Όμως, σήμερα, όπως παρατήρησε, υπάρχει μία ροπή προς απλούστερα σχέδια. Παράδειγμα τα λογότυπα του twitter και του facebook.
Το αγαπημένο λογότυπο του McNeil είναι αυτό της ιταλικής εταιρίας ηλεκτρικών Elettro Domestici, που έφτιαξε ο Gianni Bortolotti. Τα γράμματα «Ε» και «D» χρησιμοποιούνται έτσι ώστε να δημιουργήσουν μία… πρίζα.
Ακόμη, «το λόγκο του Paul Rand για την IBM είναι αξιοσημείωτο», είπε, όμως συμπέρανε πως «το αρχαίο σύμβολο του Γινγκ Γιανγκ θα ξεπερνά πάντα κάθε οπτικό μήνυμα».
Follow the arrow: Hidden designs in famous logos, by Jacopo Prisco, CNN