Δολοφονίες σε μικρογραφία: Αναπαράσταση άλυτων εγκλημάτων σε κουκλόσπιτα

«Μάλλον θα διαμαρτυρόταν που τα ονομάζουμε κουκλόσπιτα, γιατί ήθελε απεγνωσμένα να θεωρούνται πραγματικά επιστημονικά αντικείμενα και ένα κουκλόσπιτο είναι απλά ένα παιδικό παιχνίδι», λέει η Nora Atkinson, επιμελήτρια της έκθεσης με τίτλο «Η δολοφονία είναι το χόμπι της: Η Frances Glessner Lee και οι μελέτες των ανεξήγητων θανάτων», η οποία επιχειρεί να φέρει το έργο της Lee στο προσκήνιο στο αμερικανικό μουσείο Τέχνης Smithsonian στην Ουάσιγκτον.

Εξοπλισμένοι με φακούς και μεγεθυντικούς φακούς, οι επισκέπτες είναι επιφορτισμένοι με την επιθεώρηση σκηνών εγκλημάτων σε μινιατούρες - τα "κελύφη" – που κατασκεύασε η Lee για να βοηθήσει τους ντετέκτιβ να εξασκήσουν την τέχνη της παρατήρησης. Με τους τοίχους γεμάτους αίματα, τις καμένες ξύλινες καμπίνες και την αποσύνθεση του δέρματος, τα διοράματα (μοντέλα) είναι όμορφα, απεικονίζοντας το χάος σε μικρή κλίμακα.

Πηγή: CNNi

Σπάζοντας τις συμβάσεις

Η Frances Glessner Lee γεννήθηκε σε μια πλούσια οικογένεια το 1878. Ως θυγατέρα του συνιδρυτή της Διεθνούς Εταιρείας Harvester, η ζωή της προοριζόταν να περιλαμβάνει αποκλειστικά ασχολίες όπως το κέντημα, το νοικοκυριό και τον γάμο.

Αλλά η καρδιά της «χτυπούσε» για την επιστημονική έρευνα ανθρωποκτονιών, η οποία, εκείνη την εποχή, ήταν ακόμη στα σπάργανα. Οι περίεργες κλίσεις της Lee προς τις ιατρικές εκθέσεις υποκινήθηκαν από τις ιστορίες του Sherlock Holmes.

Συγκεκριμένα, την τράβηξε η περίπτωση του H.H. Holmes, ενός από τους πρώτους κατά συρροή δολοφόνους της Αμερικής, ο οποίος συνήθιζε να παρασέρνει τα θύματά του σε ένα κτίριο-λαβύρινθο, το οποίο πήρε αργότερα το ψευδώνυμο «κάστρο δολοφονίας».

Χωρίς να αποτελεί έκπληξη για την εποχή, «ο πατέρας της θεώρησε ότι ... το να ασχολείται με την αστυνομία και τις ιατρικές έρευνες ήταν μια πολύ άγρια υπόθεση. Δεν ήθελε (ο πατέρας) κανείς στην οικογένεια Glessner να συμμετέχει σε κάτι τέτοιο. Έτσι ολόκληρη η ζωή της Frances "στοιχειωνόταν" από αυτή την ανεκπλήρωτη επιθυμία να μπορέσει να αποτελέσει μέρος αυτού του κόσμου», λέει η Atkinson.

Αλλά η Lee δεν ήταν ευχαριστημένη από το ρόλο που είχε. Στη δεκαετία του '70, δεν την ικανοποιούσε να χαρακτηρίζεται ως μια «πλούσια γυναίκα που δεν είχε αρκετά να κάνει». Ο γάμος της με έναν δικηγόρο έληξε το 1914, μετά από μόλις 16 χρόνια.

Μόνο μετά το θάνατο του αδελφού της το 1929, μπόρεσε τελικά να κυνηγήσει το όνειρό της. Ήδη στην ηλικία των 50, η Lee έβαλε τις συμβάσεις στην άκρη και έδωσε μέρος της περιουσίας της στο πρώτο τμήμα Νομικής Ιατρικής του Χάρβαρντ που δημιουργήθηκε εκείνο το έτος.

Πηγή: CNNi

«Οι μελέτες για τους ανεξήγητους θανάτους» - που ονομάστηκαν έτσι από το ρητό "Καταδικάστε τον ένοχο, απαλλάξτε τον αθώο και βρείτε την αλήθεια με λίγα λόγια" - ήρθαν στη δεκαετία του ‘40 ως έξυπνη λύση για να βοηθήσει στην εκπαίδευση των ντετέκτιβ. Πράγματι, η Lee μετέτρεψε τα κουκλόσπιτα, από παραμυθένια σπίτια σε καταστροφικές σκηνές εγκλήματος, που χτίστηκαν με κλίμακα από μία ίντσα έως ένα πόδι.

Οι σκηνές, βασισμένες σε πραγματικές ιστορίες εγκλημάτων, δημιουργήθηκαν για να βοηθήσουν τους φοιτητές του Τμήματος Νομικής Ιατρικής του Χάρβαρντ να μάθουν πώς να επεξεργάζονται με ακρίβεια τη σκηνή του εγκλήματος και εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση.

Οι αστυνομικοί αναλύουν προσεκτικά τις τρισδιάστατες σκηνές δολοφονίας, αναπτύσσουν μια επιστημονική μεθοδολογία και αποφασίζουν ποια αντικείμενα πρέπει να μελετήσουν στο εργαστήριο.

Πηγή: CNNi

Έχτισε... δολοφονίες

Οι καλλιτεχνικές λεπτομέρειες διακρίνονται και στα 20 μοντέλα δολοφονιών - 18 από τα οποία υπάρχουν ακόμα - παρόλο που η Lee δεν θεωρούσε τον εαυτό της καλλιτέχνη. Με τις περίπλοκες λεπτομέρειες τους, την ζωγραφική που αναπαριστά τον πόνο, τις λειτουργικές πόρτες και τα φώτα, οι «Κλασικές μελέτες ανεξήγητων θανάτων» είναι ένα μανιφέστο τόσο πάνω στη χρήσιμη τέχνη όσο και μια ερευνητική βοήθεια.

Ο κινηματογραφιστής John Waters είναι οπαδός. «Όταν είδα αυτές τις μικροσκοπικές σκηνές του εγκλήματος», είπε σε e-mail του στους The New York Times, «ένιωσα να μου κόβεται η ανάσα από την αφοσίωση που υπήρχε στη δημιουργία τους. Ακόμη και ο πιο διαταραγμένος συλλέκτης κούκλων Barbie δεν θα μπορούσε να το ξεπεράσει αυτό».

«Υπήρξε τέτοιο χάσμα στη χώρα μεταξύ των τεχνών και της επιστήμης στα σχολεία», δήλωσε η Atkinson. «Μιλάμε για μια γυναίκα που σκεφτόταν αυτά τα πράγματα ... ολιστικά και συνειδητοποιώντας την αξία που μπορούν να φέρουν οι τέχνες και οι βιοτεχνίες σε ένα επιστημονικό πεδίο».

«Η (Lee) χρησιμοποίησε τις χειροτεχνίες που ήταν διαθέσιμες σε εκείνη για να μπορέσει να εισχωρήσει σε έναν αντρικό κόσμο. Μπόρεσε να περάσει το όριο και να συνεισφέρει κάτι που οι άνδρες σε αυτό το πεδίο δεν θα είχαν σκεφτεί ποτέ, μέσα από κάτι που θεωρείτο παραδοσιακά ως γυναικεία δουλειά».

Είναι δύσκολο να δούμε αυτές τις μικροσκοπικές σκηνές δολοφονίας και να μην γίνουμε ντετέκτιβ προσπαθώντας να ξεδιπλώσουμε τις καταστάσεις. Αλλά η «ασημένια σφαίρα» είναι καλά κρυμμένη, έτσι ώστε άλλοι φιλόδοξοι ντετέκτιβ να μπορέσουν να δοκιμαστούν σε αυτό.

Miniature murders: Unsolved crimes recreated in dollhouses, Written by Ana Rosado, CNN