H καθυστέρηση στη συμφωνία φέρνει και εθνικούς κινδύνους

Όμως, η εκλογική αντιπαράθεση στην Ολλανδία, όπως και εκείνες που θα ακολουθήσουν στην Γαλλία και τη Γερμανία διεξήχθη πλέον σε διαφορετικό διεθνές, οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Οι σκληρές οικονομικές πολιτικές και οι πολιτισμικές διαφορές που υπάρχουν μεταξύ της Ευρώπης και των χωρών του αραβικού και μουσουλμανικού κόσμου επιτρέπουν την ανάδυση ενός λαϊκιστικού λόγου και πολιτικής που σκεπάζουν τις φωνές της λογικής και της πολυπολιτισμικότητας.

Μέσα σε αυτή την αναταραχή, η Αθήνα οφείλει να σπεύσει να κλείσει την διαπαραγμάτευση καθώς δεν είναι βέβαιο ότι η πίεση που θα ασκήσουν οι ακραίες λαϊκιστικές δυνάμεις με την πολιτική ενδυνάμωση τους θα επιφέρει χαλάρωση των οικονομικών πολιτικών. Το πιο πιθανό είναι ο συντηρητισμός να γίνει πιο σκληρός.

Η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη εκτός από τα οικονομικά ζητήματα και με την τουρκική αντίδραση καθώς η Άγκυρα φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει αποδεκτή στα ευρωπαϊκά σαλόνια. Οι Ευρωπαίοι τώρα φαίνεται ότι αντιλαμβάνονται πως οι υποσχέσεις προς την Τουρκία δεν μπορούν να εκπληρωθούν ακόμη και αν η Άγκυρα γίνει "τύπος και υπογραμμός" και εφαρμόσει όσα ζητούνται.

Ο Ερντογάν μπορεί να παρέμβει στα εσωτερικά πολιτικά πράγματα κάθε ευρωπαϊκής χώρας όπως δείχνει η σύγκρουση με την Ολλανδία και μετά το δημοψήφισμα του Απριλίου ως πιο ισχυρός θα μπορεί όποτε το επιθυμεί να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική ατζέντα.

Άλλωστε, εξακολουθεί να κρατά το χαρτί του προσφυγικού και να κραδαίνει το "άνοιγμα" των ροών ως απειλή ανά πάσα στιγμή. Και εάν δεν τελειώσει ο πόλεμος στη Συρία, ο Ερντογάν θα έχει μονίμως στα χέρια του ακόμη ένα χαρτί για να κερδίζει ανατολίτικα παζάρια.

Και όλα αυτά πρέπει, πέραν των οικονομικών επιπτώσεων που έχει επιφέρει η καθυστέρηση κλεισίματος της αξιολόγησης να συνυπολογιστούν στην ανάλυση των κυβερνώντων.