ΣΥΡΙΖΑ: Το ρόδο της μετάλλαξης και τα αγκάθια του

Το δεύτερο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ πιστοποίησε με τον πιο εμφατικό τρόπο αυτή την «ωρίμανση». Αν και πολλά έμοιαζαν με τα προηγούμενα Συνέδρια, η φράση της Ρένας Δούρου «αυτό είναι το ιδρυτικό μας Συνέδριο» μοιάζει πιο κοντά στην πραγματικότητα από τις τοποθετήσεις που υποστήριζαν ότι το δεύτερο Συνέδριο είναι η συνέχεια «μιας μακράς πορείας της Αριστεράς».

Αρχικά, πιστοποιήθηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον ένα ξεκάθαρα αρχηγικό κόμμα. Τόσο το «τσαουσεσκικό» ποσοστό του Αλέξη Τσίπρα όσο και η απουσία, για πρώτη φορά, τόσο εναλλακτικών κειμένων απόφασης όσο και άλλων ψηφοδελτίων πιστοποιεί ότι ο πρωθυπουργός και η κομματική ηγεσία είναι οι απόλυτοι κυρίαρχοι της Κουμουνδούρου. Κι αν είχε κάποιος την παραμικρή αμφιβολία για αυτό, ο Αλέξης Τσίπρας φρόντισε το βράδυ του Σαββάτου να την σκορπίσει. «Διέταξε» να ξαναψηφίσει το σώμα όταν αυτό «τόλμησε» να καταψηφίσει μια πρότασή του. Και το σώμα του Συνεδρίου υπάκουσε! Αξίζει, βέβαια, να σημειωθεί ότι η «πραξικοπηματική» απόφαση του Αλέξη Τσίπρα προκάλεσε και αντιδράσεις. Για πρώτη φορά από την πλατεία των συνέδρων ακούστηκαν λιγοστά γιουχαϊσματα ενώ στην ψηφοφορία για τα μέλη της ΚΕ αποτυπώθηκε άνοδος της τάσης των 53 (περίπου 25%).

Πολλοί αναλυτές σημειώνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον ένα παραδοσιακό, αστικό κόμμα εξουσίας. Σίγουρα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι το κόμμα που ήταν. Ολοένα και περισσότερο μοιάζει με τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας. Εδώ όμως θα πρέπει να μπει ένα «αλλά». Αν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα εξουσίας μένει να αποδειχθεί. Και θα αποδειχθεί από το πώς θα αντιδράσει όταν χάσει την πρώτη εκλογική του μάχη, όταν, δηλαδή, βρεθεί στην αντιπολίτευση. Καθώς η εκλογική άνοδος του κόμματος της Αριστεράς ήταν αιφνίδια και ακαριαία και είχε συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι ψηφοφόροι που σήμερα επιλέγουν ΣΥΡΙΖΑ θα παραμείνουν σε αυτόν όταν η εξουσία ή η προοπτική της θα είναι απούσες.

Ορισμένες παρατηρήσεις από το τριήμερο:

α) Το περίφημο «άνοιγμα στην κοινωνία» απέτυχε. Σύμφωνα με την Εφορευτική Επιτροπή στο 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ψήφισαν 2.758 σύνεδροι. Στο 1ο Συνέδριο είχαν ψηφίσει 3.412. Όπως γίνεται κατανοητό, η διάσπαση του καλοκαιριού του 2015 επηρέασε οργανωτικά τον ΣΥΡΙΖΑ ενώ ο στόχος της εισροής νέων μελών απέτυχε.

β) Στην πρώτη εικοσάδα των εκλεγμένων στην Κεντρική Επιτροπή βρίσκει κανείς μόλις τέσσερα στελέχη που δεν είναι υπουργοί ή αυτοδιοικητικοί παράγοντες. Ο Πάνος Ρήγας είναι ο Γραμματέας του κόμματος, η Ράνια Σβίγκου η εκπρόσωπος Τύπου, ο Νάσος Ηλιόπουλος ο πρώην γραμματέας της Νεολαίας και ο Νίκος Σκορίνης το πρόσωπο που ο Αλέξης Τσίπρας σκέφτεται για τη θέση του Γραμματέα. Όπως γίνεται κατανοητό η θέση όσων υποστηρίζουν ότι το κόμμα θα πρέπει να διαχωρίζεται από την κυβέρνηση προκειμένου να μπορεί να ελέγχει την ασκούμενη πολιτική υπέστη πανωλεθρία. Πρόκειται, δηλαδή, για μια ακόμα νίκη του Α. Τσίπρα ο οποίος επιθυμεί στα υψηλόβαθμα όργανα του κόμματος να τοποθετηθούν πρωτοκλασάτα κυβερνητικά στελέχη.

γ) Η τάση των 53 δεν μπορεί να κάνει εσωκομματική αντιπολίτευση. Αν και όλο το προηγούμενο διάστημα οι 53 είχαν σηκώσει ψηλά την παντιέρα της εσωκομματικής αντιπολίτευσης είναι πλέον φανερό ότι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να «μπουν στα παπούτσια» της Αριστερής Πλατφόρμας. Πρώτον, ο επικεφαλής τους είναι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο βασικός εφαρμοστής, δηλαδή, της οικονομική πολιτική που επιτάσσει το Μνημόνιο. Δεύτερον, επέλεξαν να μην βάλουν σε ψηφοφορία καμία από τις τροπολογίες που κατέθεσαν. Καμία τάση εσωκομματικής αντιπολίτευσης δεν φτιάχτηκε ποτέ χωρίς αντιπαραθετικά κείμενα εντός των διαδικασιών. Τρίτον και σημαντικότερο, σε κανένα επίδικο εντός του Συνεδρίου δεν είχαν ενιαία στάση.

δ) Τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας είναι πιθανό να επηρεάσουν τον ανασχηματισμό. Ορισμένοι υπουργοί εμφανίζονται ιδιαίτερα ενισχυμένοι. Ο Νίκος Φίλης δεν κουνιέται πλέον από το υπουργείο Παιδείας, εκτός κι αν ο ίδιος το ζητήσει. Το δίδυμο του υπουργείου Υγείας δύσκολα θα σπάσει καθώς τόσο ο Ανδρέας Ξανθός όσο και ο Παύλος Πολάκης πήγαν απρόσμενα καλά στην ψηφοφορία. Το ίδιο ισχύει και για τον Σταύρο Κοντονή.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα του πρωθυπουργού όμως ακούει στο όνομα Πάνος Σκουρλέτης. Ο υπουργός Ενέργειας κατετάγη έκτος και πλέον ο πρωθυπουργός δύσκολα θα πάρει το ρίσκο της μετακίνησής του από το υπουργείο Ενέργειας. Στους χαμένους της ψηφοφορίας συγκαταλέγονται οι Γιάννης Δραγασάκης και Αριστείδης Μπαλτάς η θέση του οποίου στο νέο υπουργικό συμβούλιο θεωρείται, πλέον, κάτι περισσότερο από αβέβαιη.