Η ελπίδα και το ρίσκο της... δημιουργικής ασάφειας στο προσφυγικό

Βλέποντας κανείς από εκείνο το σημείο και εντεύθεν τις διαδοχικές συνόδους κορυφής για το μεταναστευτικό στις Βρυξέλλες σε αντιπαραβολή μάλιστα με τις ορδές των ανθρώπων που αφήνουν τη μαρτυρική γη τους όχι απλά για μια καλύτερη ζωή, αλλά για την ίδια τη ζωή, δεν μπορεί παρά να μείνει συγκλονισμένος.

Συγκλονισμένος προσωπικά από την εικόνα ανθρώπων να πνίγονται μεσοπέλαγα επειδή απλά δεν ήθελαν να πεθάνουν αβοήθητοι στο ίδιο τους το σπίτι, στην αιμματοβαμμένη έκδοση μιας ζωής που άλλοι τους επέβαλαν και άλλο τόσο από την κυνικότητα των συνεδριάσεων και την αβάσταχτα προβλεπόμενη απόσταση που παίρνει κάθε χώρα από το σημείο που κάθε φορά κρίνει ότι δεν την εξυπηρετεί.

Και το ερώτημα είναι η νέα ελληνική κυβέρνηση που πατάει σε αυτή τη συγκυρία; Ποια στρατηγική ακολουθεί; Επί μήνες στις συζητήσεις με τους Ευρωπαίους πετούσε -και σωστά- το μπαλάκι της ευθύνης στην Τουρκία θέλοντας να της επιβάλλει να κάνει αυστηρότερους ελέγχους στο έδαφός της και προωθώντας την συντριπτική πλειοψηφία των προσφύγων προς τις βόρειες ευρωπαϊκές χώρες, επικαλούμενη την δική τους επιθυμία να μετακινηθούν εκεί που η οικονομική κρίση δεν είναι τόσο βαθιά.

Τα δεδομένα όμως μεταβλήθηκαν και αυτό γιατί η βόρεια Ευρώπη άλλαξε ρότα προς την κατεύθυνση του κλεισίματος των συνόρων.

Αυτό έχει συμβεί στην Ουγγαρία αλλά και στην Κροατία. Αν κάνει το ίδιο και η Γερμανία τότε το "φαινόμενο ντόμινο" θα "εγκλωβίσει" πολλούς από αυτούς τους ανθρώπους στα ελληνικά σύνορα. Και τότε οι πρόσφυγες δεν θα λιάζονται. Θα πίνουν το μαρτύριο της σταγόνας ξανά και διαρκώς και η ελπίδα τους θα ξεθωριάζει.

Μετά θα επιχειρούν να γίνουν δικαιούχοι του επιδόματος ενοικίου που αποφασίστηκε στη σύνοδο κορυφής. Ποιο ενοίκιο όμως, ποιου σπιτιού; Θεωρούν οι κυβερνώντες δεδομένο ότι οι τοπικές κοινωνίες δεν θα ξεσηκωθούν;

Από τη στιγμή που δεν θα μεταφερθούν όλοι οι άνθρωποι αυτοί μαζικά κάπου θα διαχυθούν σε όλη την πόλη. Αλλά μέχρι να οριστούν τα κριτήρια, μέχρι να αποφασιστεί ποιος θα ελέγχει και ποιος θα αξιολογεί την κατάσταση αυτών των σπιτιών αλλά και ποιος θα λογοδοτεί για τυχόν ζημιές σε αυτά, το πιθανότερο είναι ότι μια άλλη σύνοδος κορυφής θα έχει λάβει διαφορετική απόφαση προσαρμοσμένη σε άλλα δεδομένα.

Πίσω από τα μακροσκελή κείμενα τα συνόδων κρύβονται ασάφειες που συνήθως ευνοούν τον αδύναμο και στη μίνι σύνοδο των Βρυξελλών η Ελλάδα ήταν η μόνη που ανέλαβε δεσμεύσεις που παράγουν πολιτικές.

Και μπορεί να απετράπη όπως λέει η κυβέρνηση η δημιουργία "κωμόπολης" εντός Αττικής αλλά η υποχρεώση για φιλοξενία 50.000 προσφύγων δύσκολα δεν θα δημιουργήσει δεδικασμένο. Εάν εξ' αυτού η Αθήνα κέρδιζε ευνοϊκότερη μεταχείριση στα δημοσιονομικά θα μπορούσε κανείς να πει ότι θα έβγαινε κερδισμένη, αλλά τώρα το τοπίο είναι θολό.

Μακάρι η θέση της κυβέρνησης για ανάληψη δεσμεύσεων δίχως σαφή ανταλλάγματα αλλά και οι εκτιμήσεις του διπλωματικού της επιτελείου να ευωδοθούν. Μέχρι τότε όμως ο προβληματισμός θα είναι έντονος για το εάν οι κινήσεις του τελευταίου διαστήματος βάζουν τις βάσεις για να γίνει η Ελλάδα "αποθήκη ψυχών" δίχως προοπτική.