Το «άβατο» του Μενιδίου μπορεί και πρέπει να καταργηθεί

Συγκεκριμένες γειτονιές στο Μενίδι έχουν τόσο υψηλή εγκληματικότητα που δεν είναι προσβάσιμες από τις αστυνομικές δυνάμεις.

Έχω την άποψη ότι το «άβατο» του Μενιδίου και πρέπει και μπορεί να αντιμετωπισθεί, και θα επιχειρήσω να το αποδείξω στη συνέχεια.

Δεν είμαι ειδικός στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας, αλλά μπορώ να διαβάζω, μπορώ να μαθαίνω τι έχει γίνει σε άλλες μεγάλες πόλεις και μπορώ να θέτω ερωτήματα και να αναπτύσσω επιχειρήματα.

Αυτό ισχύει για όλους τους πολίτες.

Οι δε πολιτικοί έχουν την υποχρέωση τουλάχιστον να ακούν και να επιχειρούν να απαντήσουν επι του συγκεκριμένου όμως, και όχι με αοριστολογίες που το μόνο που καταφέρνουν είναι να ενισχύουν την τρομολαγνεία και τα ένστικτα αυτοδικίας.

Αρχικά θα αναφερθώ στο τραγικό γεγονός και στη συνέχεια θα αναπτύξω και τεκμηριώσω την άποψη μου.

Ο θάνατος του Μάριου

Ο 11χρονος Μάριος κατέρρευσε το βράδυ της Πέμπτης 8ης Ιουνίου 2017 καθώς μετείχε σε γιορτή στο δημοτικό σχολείο όπου φοιτούσε στο Μενίδι. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Παίδων όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.

Την Παρασκευή το μεσημέρι ο ιατροδικαστής ανακοίνωσε ότι ο θάνατος του Μάριου οφείλεται σε αδέσποτη σφαίρα που δέχτηκε στο κεφάλι.

Η αδέσποτη σφαίρα που σκότωσε τον Μάριο ερρίφθη από πιστόλι 9 χιλιοστών.

Οι αστυνομικοί συνέλαβαν ένα νεαρό Ρομά που ομολόγησε ότι είχε πυροβολήσει με καραμπίνα το βράδυ της Πέμπτης, σε μια γιορτή της οικογένειας του. Ο νεαρός δικάστηκε για ρίψη άσκοπων πυροβολισμών, καταδικάστηκε, και αφέθηκε ελεύθερος με αναστολή. Η κοινή γνώμη σκανδαλίστηκε από το γεγονός ότι η γιορτή έγινε επειδή την ίδια μέρα αφέθηκαν ελεύθεροι δύο συγγενείς που είχαν συλληφθεί με κατηγορίες για ναρκωτικά.

Ο θάνατος του Μάρκου λειτούργησε σαν καταλύτης στην περιοχή του Μενιδίου, και απελευθέρωσε μια καταιγίδα κατηγοριών και επιθέσεων αυτοδικίας στους Ρομά της περιοχής. Μικτές ομάδες κατοίκων και μασκοφόρων έριξαν βόμβες μολότωφ σε σπίτια Ρομά, έχοντας απέναντι τους δυνάμεις των ΜΑΤ που έκαναν χρήση χημικών ουσιών. Μετά τις επιθέσεις αυτές κάποιοι Ρομά δήλωσαν ότι είναι οπλισμένοι και τους περιμένουν.

EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ

Το κοινό αφήγημα που προβάλλεται είναι ότι η αιτία για τον θάνατο του Μάριου είναι η εγκληματικότητα που καλπάζει στους καταυλισμούς των Ρομά και έχει επεκταθεί και στην περιοχή. Οι κάτοικοι λένε ότι δεν πάει άλλο. Κάτι πρέπει να γίνει, και κατηγόρησαν τον Δήμαρχο και τον Υπουργό ότι δεν έχουν αντιμετωπίσει την παραβατικότητα στους καταυλισμούς των Ρομά.

Ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Χρυσόγονος σε δηλώσεις του αναρωτήθηκε τι έχει κάνει ο κ. Τόσκας, που είναι υπουργός εδώ και 20 μήνες, για να αντιμετωπίσει τα φαινόμενα της παραβατικότητας στο Μενίδι.

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Τόσκας στις πρώτες δηλώσεις του μετά το συμβάν κάλεσε τον κ. Χρυσόγονο να κάνει προτάσεις για το Δενδροχώρι Θεσσαλονίκης που είναι η περιοχή του. Αναφέρθηκε επίσης στο άβατο του Μενιδίου λέγοντας ότι αυτά τα προβλήματα δεν λύνονται σε 24 ώρες και ότι τώρα τα περιπολικά μπαίνουν εκεί που δεν έμπαιναν πριν επειδή τα πυροβολούσαν κα τα πετροβολούσαν.

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Μπαλάφας μιλώντας σε τηλεοπτικό σταθμό αποκάλεσε το περιστατικό «μία στραβή».

Στις 17 Φεβρουαρίου 2017 ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκος Μητσοτάκης με επίκαιρη ερώτηση που συζητήθηκε στην ώρα του πρωθυπουργού, αναφέρθηκε στο πρόβλημα εγκληματικότητας στο Ζεφύρι, στις Αχαρνές και στον Ασπρόπυργο. Ο κ. Πρωθυπουργός απάντησε ότι το θέμα αυτό δεν είναι επίκαιρο.

Τι πρέπει να γίνει και γιατί

Αναφέρθηκα στα κύρια γεγονότα και τις δηλώσεις των πολιτικών παραγόντων, και θα ήθελα τώρα να αναπτύξω το τι πρέπει να γίνει για να καταργηθεί το «άβατο». Πριν το πράξω όμως, θέλω να αναφερθώ στον κ. Πρωθυπουργό και τον κ. Αναπληρωτή Υπουργό Προστασίας του Πολίτη.

Αρχίζω με τον κ. Πρωθυπουργό κ. Τσίπρα. Η εγκληματικότητα είναι επίκαιρη κ. Πρωθυπουργέ, και αυτό επειδή όχι μόνον γίνονται εγκλήματα, αλλά και επειδή υπάρχουν «άβατα» παραβατικότητας και εγκληματικότητας, ένα εκ των οποίων είναι το Μενίδι.

Συνεχίζω με τον Αναπληρωτή Υπουργό Προστασίας του Πολίτη κ. Τόσκα. Όταν την επομένη ενός θανάτου δημόσια παραδέχεται ότι το Μενίδι είναι άβατο δεν θα πρέπει να παραιτηθεί επειδή απέτυχε στην βασική αποστολή του που είναι η προστασία του πολίτη;

Αν πάλι πιστεύει – όπως όντως το πιστεύει και το πράττει – ότι δεν πρέπει να παραιτηθεί, δεν θα πρέπει ο κ. Τόσκας να μας πει με ποιον τρόπο προστάτευσε τον Μάριο; Στην πολιτική και την άσκηση της εξουσίας δεν έχουν σημασία οι προθέσεις αλλά τα αποτελέσματα.

Η συμπεριφορά του κ. Τόσκα είναι βαθύτατα προβληματική, όχι μόνο επειδή δεν κάνει σωστά τη δουλειά του, αλλά επειδή δίνει άλλοθι στους πάντες προκειμένου ποτέ να μην κάνει ποτέ κανείς σωστά τη δουλειά που πρέπει να γίνει στην Ελληνική Αστυνομία. Ο κ. Τόσκας προωθεί και ακολουθεί την πολιτική μιας άνευρης μαλθακής και αναποτελεσματικής αστυνομίας που προσπαθεί μεν, αλλά οι αναρχικοί είναι δικά μας παιδιά, ενώ οι εγκληματίες είναι τόσο επικίνδυνοι που καλύτερα να αφήνουμε κάποια απόσταση. Ο κ. Τόσκας είναι οπαδός της πρακτικής των «θυλάκων», που τα αναφέρει με τον γλαφυρό όρο «άβατον».

Το πρώτο συμπέρασμα είναι λοιπόν ότι ο κ. Τόσκας και οι όμοιοι του – όσοι δηλαδή απλά βρίσκουν δικαιολογίες για τα κακώς κείμενα αντί να τα θεραπεύουν – πρέπει να πάνε σπίτι τους γιατί είναι ανίκανοι ή τεμπέληδες ή και τα δύο. Αυτό είναι στην αρμοδιότητα του Πρωθυπουργού της χώρας και θα έπρεπε να το έχει κάνει εδώ και πολύ καιρό. Ο θάνατος του Μάριου του δίνει την ευκαιρία να το κάνει, αν και αμφιβάλω αν θα το κάνει ποτέ πριν αποχωρήσει από το αξίωμα του. Εξάλλου η εγκληματικότητα κατά τον κ. Τσίπρα δεν είναι επίκαιρη.

Το βασικό ζητούμενο όμως δεν είναι η παραίτηση ενός πρακτικά ανύπαρκτου υπουργού, το ζητούμενο είναι να λυθεί το πρόβλημα της εγκληματικότητας στο Μενίδι. Η απομάκρυνση του άχρηστου υπουργού είναι μια προϋπόθεση της επίλυσης.

EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ

Ο αντίλογος στην άποψη μου αφορά την εφικτότητα και όχι την δεοντολογία. Λέγει ο αντίλογος ότι η εγκληματικότητα στο Μενίδι είναι τόσο σοβαρή που δεν αντιμετωπίζεται, και ότι αντί να χάνουν οι αστυνομικοί πολύτιμες ώρες με αμφίβολα – στην καλύτερη περίπτωση - αποτελέσματα στο Μενίδι, θα πρέπει να φροντίσουν τις γειτονιές που είναι σε οριακή κατάσταση, για να μην χαθούν κι αυτές. Εξάλλου το Μενίδι δεν έγινε άβατο σε μια μέρα, η σημερινή κατάσταση είναι αποτέλεσμα πολιτικών και πρακτικών δεκαετιών, και ως εκ τούτου η πολιτική ευθύνη ανήκει εκτός από τον ΣΥΡΙΖΑ και στο ΠΑΣΟΚ και στη Νέα Δημοκρατία.

Αυτή ήταν η προσέγγιση της Αστυνομίας στη Νέα Υόρκη μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Αφήστε τις «χαμένες» γειτονιές, εκεί δηλαδή που υπάρχει σημαντική εγκληματικότητα, όπως ήτανε τότε το Χάρλεμ, και φροντίστε εκείνες τις γειτονιές που γίνονται μικρο-εγκλήματα, για να μην κυλήσουνε στα χειρότερα.

Το 1988 σκοτώθηκαν 1896 άνθρωποι από εγκληματικές ενέργειες στη Νέα Υόρκη.
Το 2014 ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 328.

Σήμερα η Νέα Υόρκη είναι από τις ασφαλέστερες πόλεις στις ΗΠΑ.
Πώς τα κατάφερε η Νέα Υόρκη;

Το 1994 ο τότε Δήμαρχος Rudolf Giuliani προσέλαβε τον William Bratton ως Επίτροπο (Διοικητή) της Αστυνομίας της Νέας Υόρκης. Ο Bratton όρισε σαν αναπληρωτή του τον Jack Maple. Μαζί ακολούθησαν μια διαφορετική πολιτική και πρακτική στη δίωξη του εγκλήματος. Στόχευσαν τους μεγάλους εγκληματίες, που πραγματοποιούν ένα ποσοστιαία δυσανάλογα μεγάλο αριθμό εγκλημάτων. Ο καθηγητής Franklin Zimring, που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνια, μελέτησε τις μεθόδους και τακτικές των δύο αστυνομικών και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι στόχευσαν τα όπλα, ενώ χαλάρωσαν το κυνήγι των χρηστών ναρκωτικών.

Για την καλύτερη στόχευση των εγκληματιών, ο Jack Maple ανέπτυξε ένα πληροφοριακό σύστημα με το όνομα CompStat που συνέβαλε αποφασιστικά στην επίτευξη του στόχου της ουσιαστικής μείωσης των εγκλημάτων στη Νέα Υόρκη.

Ρόλο έπαιξε και η ενέργεια του προηγούμενου Δημάρχου Νέας Υόρκης, David Dinkins, που το 1993 προσέλαβε 6,000 περίπου αστυνομικούς, ανεβάζοντας την συνολική δύναμη του σώματος σε 41,000.

Στην περίοδο 1993 – 1995 τα σοβαρά εγκλήματα στην Νέα Υόρκη μειώθηκαν κατά 40%.

Ανέφερα το παράδειγμα της Νέας Υόρκης επειδή είναι μια απόδειξη ότι πολλά μπορεί να γίνουν στην καταδίωξη του εγκλήματος, χωρίς να χρειάζεται να ξοδευτούν τεράστια ποσά, και ότι εκείνο που χρειάζεται πρωταρχικά είναι πολιτική αποφασιστικότητα και κατάλληλη ηγεσία.

Επομένως το «άβατο» του Μενιδίου όχι μόνο πρέπει αλλά και μπορεί να καταργηθεί.

Μέσα στην παραζάλη των γεγονότων, πολλοί σπεύδουν να κατηγορούν την Ελληνική Αστυνομία για τα όσα συμβαίνουν. Εκείνο που όμως δείχνει η εμπειρία είναι ότι αν δεν γίνει ορθή στόχευση και δεν αναλάβει τα ηνία η κατάλληλη ηγεσία, ένας οργανισμός τόσο μεγάλος και τόσο περίπλοκος όσο η ΕΛ.ΑΣ. δεν θα μπορέσει να ανακάμψει, όσο και αν προσπαθούν οι γυναίκες και άνδρες της.

Κλείνοντας, θα ήθελα να σχολιάσω το θέμα των Ρομά. Οι Ρομά παρουσιάζονται από κάποιους σα να είναι όλοι εγκληματίες και συνεργοί. Κάτι τέτοιο είναι ανακριβές και απλά ενισχύει τον φόβο και το μίσος των κατοίκων προς τους Ρομά, χωρίς να επιλύει το πρόβλημα της εγκληματικότητας. Το γεγονός είναι ότι σαν κοινωνική ομάδα οι Ρομά είναι πιο ευάλωτοι στα θέλγητρα της εγκληματικότητας. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι Ρομά είναι εγκληματίες, ούτε ότι όλοι αυτοί που έχουν εμπλακεί είναι μεγάλοι εγκληματίες.

Η ΕΛ.ΑΣ. πρέπει να εντοπίσει, συλλάβει και εξουδετερώσει τους μεγάλους εγκληματίες, όποιοι και αν είναι αυτοί. Και σίγουρα δεν είναι μόνον Ρομά.

Αφού γίνει αυτό, που είναι εφικτό όπως μας δείχνει η εμπειρία της Νέας Υόρκης, η όλη κατάσταση θα αλλάξει προς το καλύτερο και για τους κατοίκους του Μενιδίου, αλλά και για όλο το λεκανοπέδιο. Είναι καιρός να καταργηθεί το «άβατο» του Μενιδίου.

Ομολογώ ότι δεν περιμένω από τον κ. Τσίπρα να πράξει κάτι τέτοιο. Ελπίζω όμως να το πράξει ο κ. Μητσοτάκης.

*Ο Νίκος Μορόπουλος είναι Σύμβουλος Εταιρικών Μετασχηματισμών (MSc)