Περί «Συστημάτων»

Το «Σύστημα» είναι παντού, και ελέγχει τα πάντα. Το «Σύστημα» είναι πανίσχυρο, τα κάνει όλα, και σε τελική ανάλυση φταίει για όλα.

Περνάει όμως και αυτό τις δύσκολες μέρες του. Αμφισβητείται σφόδρα, και μάλιστα κάποιοι θέλουνε να πιστεύουνε ότι με την ψήφο τους στον ΣΥΡΙΖΑ (και τους ΑΝΕΛ;) καταδίκασαν το παλιό «Σύστημα» και προήγαγαν ένα νέο.

Με ένα ιδιαίτερα απλοϊκό αλλά και βολικό τρόπο, κάποιοι είναι μέσα στο «Σύστημα», και ως εκ τούτου ονομάζονται «συστημικοί», και κάποιοι άλλοι είναι εκτός, οπότε και ονομάζονται «αντι-συστημικοί».

Οι λέξεις όμως ίσως μας ξεγελάνε, αφού και οι «αντι-συστημικοί» εντάσσονται σε ένα «Σύστημα», το «αντι-Σύστημα», που εξ ορισμού αποτελεί και αυτό ένα «Σύστημα».

Όπως έλεγε και ο Απόστολος Παύλος «πάσσαλος πασσάλω εκκρούεται» (ο πάσσαλος με τον πάσσαλο χτυπιέται).

Άρα λοιπόν δεν έχουμε ένα μόνο «Σύστημα», έχουμε τουλάχιστον δύο. Στην περίπτωση των δύο, το ένα κατά τεκμήριο είναι κακό, και το άλλο είναι καλό. Είναι κατά κάποιον τρόπο ο δυϊσμός του τρόμου.

Το «Σύστημα» είναι σαν μια μεγάλη κολυμβήθρα.

Δεν έχει σημασία ποιο και τι είσαι, αρκεί να είσαι μέσα στο «καλό» σύστημα.

Έτσι λοιπόν, άμα είσαι μέσα στο «καλό» σύστημα, είσαι κι εσύ «καλός».

Άμα είσαι μέσα στο «κακό» σύστημα, είσαι κι εσύ «κακός».

Μπορείς βέβαια να πηδήξεις από την μια συστημική κολυμβήθρα και να μπεις στην άλλη.

Απόδειξη οι εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ που μετεπήδησαν στο ΣΥΡΙΖΑ.

Θα μου πείτε βέβαια, κολυμβήθρα το ΠΑΣΟΚ; Και θα σας απαντήσω, «ναι, και δη μεγάλη!». Αναφέρομαι φυσικά σε εκείνη την εποχή της δόξας.

Κάποιοι όμως είναι καταδικασμένοι να μένουν στην ίδια κολυμβήθρα, έως την τελική κρίση, και καταδίκη τους. Παράδειγμα αποτελεί ένα πάλαι ποτέ μεγάλο εκδοτικό συγκρότημα που προσφάτως σχεδόν έκλεισε, αφού οι σοφοί τραπεζίτες μεγάλης τραπέζης της Ελλάδος είπανε περήφανο «όχι» στην περαιτέρω χρηματοδότηση του συγκροτήματος, με την οποία θα πληρωνόντουσαν εν μέρει τα οφειλόμενα στους εργαζόμενους εκεί.

Το συγκρότημα αυτό είναι «κακό», και πρέπει να εξαφανιστεί.

Αντιθέτως, κρατικά συγκροτήματα όπως η ΕΡΤ/ΝΕΤ είναι «καλά» και πρέπει να διατηρηθούν.

Δεν έχει σημασία που η ΕΡΤ/ΝΕΤ είναι υπερχρεωμένη και με ιδιωτικά κριτήρια θα έπρεπε να έχει χρεωκοπήσει. Αυτά τα κριτήρια εφαρμόζονται μόνο σε όσους ευρίσκονται εντός του «κακού» συστήματος, άρα είναι «κακοί», άρα πρέπει να εξαφανιστούν.

Η ολοκληρωτική λογική του δυϊσμού οδηγεί στην λυτρωτική εξαφάνιση. Κάπως έτσι σκεφτότανε και ο Στάλιν και λυπούμενος τα εκατομμύρια των «κακών» που ανήκαν στο «αντι-Σύστημα» απλά τους εξαφάνισε.

Το «κακό» «συστημικό» συγκρότημα μέσων μαζικής ενημέρωσης (ΜΜΕ) πρέπει να κλείσει, γιατί είναι «κακό», όχι επειδή χρωστάει. Η ΕΡΤ/ΝΕΤ πρέπει να είναι ανοιχτή, γιατί είναι «καλή», κι ας είναι υπερχρεωμένη και χρεoκοπημένη.

Επομένως το αίτιο μιας κυβερνητικής πράξης ανάγεται στην ηθική διάσταση των ανθρώπινων πραγμάτων και υποθέσεων.

Κάνει η Κυβέρνηση αυτό που προωθεί και ενισχύει το «καλό» σύστημα, ενώ αποφεύγει ο,τιδήποτε έχει να κάνει με το «κακό» σύστημα, το οποίο εξ ορισμού αντιπαλεύει και αντιμάχεται. Εκπορευομένη του «καλού» συστήματος, η Κυβέρνηση διαθέτει αυτομάτως και το «ηθικό πλεονέκτημα», ενώ αντιθέτως, οι ενταχθέντες στο «κακό» σύστημα είναι από ηθικής απόψεως κατακριτέοι, χρεoκοπημένοι, σχεδόν θλιβερά ρεμάλια.

Το «καλό» σύστημα είναι διεθνούς εμβελείας. Αυτό επιτρέπει στον σχηματισμό ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να εξάγει και να προάγει το «ηθικό πλεονέκτημα» στον διεθνή χώρο, και να θεωρεί ότι ως εκ τούτου το «Σύστημα» των δανειστών έχει ηθικό μειονέκτημα, οπότε πρέπει να μας φερθεί τόσο καλά, ώστε να εξισορροπήσει η ηθική πλάστιγγα. Το γεγονός ότι ο κ. Σόιμπλε δεν τα καταλαβαίνει αυτά οφείλεται στο γεγονός – ίσως λέω – ότι ο Γερμανός πολιτικός ανήκει στο «κακό» σύστημα.

Βέβαια στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρω ότι ο κ. Σόιμπλε αποτελεί συμπατριώτη του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου του 19ου αιώνα, Γκέοργκ Βίλχελμ Φρήντριχ Χέγκελ, που ήτανε αναφανδόν οπαδός και προαγωγός της «συστημικής φιλοσοφίας». Όλα τα σημαντικά στον κόσμο των Ιδεών για τον Χέγκελ εντάσσονται σε ένα «Σύστημα». Επικρίνοντας τον Αθηναίο φιλόσοφο Σωκράτη, ο Χέγκελ αναφέρει. «Πράγματι, μπορεί κανείς να πει ότι ο Σωκράτης δεν ήξερε τίποτε επειδή δεν δόμησε με επιστημονική μέθοδο μια συστηματική φιλοσοφία. Είχε επίγνωση αυτού και δεν είχε σκοπό να διαμορφώσει μια επιστήμη.»

Εδώ έχουμε συνδυασμό του «συστήματος» με την επιστήμη και τα πράγματα γίνονται πολύ ζόρικα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Κάρολος Μαρξ περηφανευότανε ότι η συμβολή του στην φιλοσοφία ήτανε ότι πήρε το σύστημα του Χέγκελ που πατούσε στο έδαφος με το κεφάλι, δηλαδή ήτανε ιδεαλιστικό, και το γύρισε ανάποδα, το έκανε δηλαδή υλιστικό. Κατά τα λοιπά, το σύστημα παρέμεινε σύστημα.

Επειδή η παράκαμψη στη Γερμανία των κ.κ. Σόιμπλε και Χέγκελ μου προκάλεσε ζάλη, επιστρέφω στην Μεσόγειο, όπου το φως και η θάλασσα με βοηθάει να σκέφτομαι πιο καθαρά.

Όμως το «Σύστημα» έχει την μεγάλη ικανότητα να προκαλεί σύγχυση και εντός της μεσογειακής μας χώρας, με το υπέροχο κλίμα. Ας πάρουμε παράδειγμα την σημερινή Κυβέρνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ μας λέει ότι είναι αντι-συστημική δύναμη. Άρα σύμφωνα με την λογική αυτή, ο ΣΥΡΙΖΑ κυβερνά την Ελλάδα προάγοντας το «αντι-Σύστημα». Παλιά χρησιμοποιούσαμε τους όρους αριστερά – δεξιά, σήμερα όμως αυτοί οι όροι δεν βοηθούν. Οι ΑΝΕΛ είναι δεξιοί, και όμως συγκυβερνούν την Ελλάδα με τον αριστερό ΣΥΡΙΖΑ.

Άλλες φορές πάλι μιλάγαμε για «κρατικιστές» και «αντι-κρατικιστές», αλλά και πάλι τα πράγματα μπερδεύονται, αφού είναι γνωστό ότι η λαϊκή Δεξιά είναι άκρως κρατικιστική.

Νομίζω ότι το βρήκα! Έλυσα τον γρίφο! Από την μεριά των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ τα δύο συστήματα ορίζονται ως εξής: «το δικό μας σύστημα» είναι το «καλό», εκείνο με το ηθικό πλεονέκτημα, εκείνο που κυβερνάει, εκεί που πρέπει να ανήκει κάθε καλός πολίτης. Το «δικό μας» σύστημα είναι νέο, ανόθευτο, αμόλυντο, άσπιλο, και θα παραμείνει έτσι.

Στον αντίποδα, υπάρχει «το δικό τους σύστημα», εκείνο που έχει χρεωκοπήσει ηθικά, που είναι σάπιο, εκείνο που έχασε την εξουσία, εκείνο που λυσσομανάει και αντιμάχεται το «δικό μας» σύστημα. Εκεί ανήκουν οι διαπλεκόμενοι, αυτοί που καταδίκασε ο λαός που ψήφισε εμάς. Εκεί ανήκουν οι Γερμανοτσολιάδες, αυτοί που υπέγραψαν τα μνημόνια, αυτοί που προσκύνησαν.

Με κάποιες μικρές προσαρμογές η μέθοδος μπορεί να εφαρμοσθεί και στη μεριά της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ). Το κακό με αυτούς όμως είναι ότι κάποιοι εκεί μέσα δεν έχουν «συστημική» σκέψη, είναι πιο πολύ Σωκρατικοί και όχι Χεγκελικοί. Με δύο λόγια πάνε να χαλάσουνε το αρμονικό δίπολο των αντιμαχομένων συστημάτων. Αισιοδοξώ ότι θα αποτύχουν και θα επανέλθει και η ΝΔ στο μαντρί των κομμάτων και ανθρώπων που σκέφτονται και δρουν πάνω στη βάση μιας συστηματικής επιστημονικής φιλοσοφικής πολιτικής προσέγγισης, όπως αυτή που ανέπτυξα στο παρόν πόνημα.

*Ο Νίκος Μορόπουλος είναι Σύμβουλος Εταιρικών Μετασχηματισμών (MSc)