Ετοιμαστείτε για τα μυθιστορήματα της γαλλικής λογοτεχνικής σεζόν 2016

Η γαλλική λογοτεχνική σεζόν είναι ένα από τα πολυαναμενόμενα γεγονότα της χρονιάς για τους λάτρεις των γραμμάτων. Μεταξύ γαλλικών μυθιστορημάτων, ξένων βιβλίων ή δοκιμίων και κόμικς, ακόμη και οι ειδικοί χάνονται. Πολλά έργα πιθανότατα θα γίνουν μπεστ σέλερ, δύσκολη και η επιλογή και η απόφαση για αγορά.

Ας επιχειρήσουμε να περιηγηθούμε ενδεικτικά σε μερικά μυθιστορήματα που έχουν ήδη ξεχωρίσει γιατί ο γαλλικός Σεπτέμβρης μας υπόσχεται ωραίες αναγνώσεις.

Μεταφρασμένη λογοτεχνία

Τρία είναι τα πιο προβεβλημένα ονόματα. Ο Σαλμάν Ρούσντι, ο Άμος Οζ και ο Τζιμ Χάρισον.

O βρετανός Σαλμάν Ρούσντι επιστρέφει με το πυκνό του έργο « Δύο χρόνια, οκτώ μήνες και είκοσι οκτώ νύχτες », κινούμενο ανάμεσα στο πολιτικό παραμύθι και τον μαγικό ρεαλισμό. Με χιούμορ, διηγείται τις σχέσεις μεταξύ των κακών υπερφυσικών πλασμάτων της Ανατολής, τα τζίνι και των ανθρώπων.

Ο Άμος Οζ, το αληθινό όνομα του οποίου είναι Άμος Κλάουσνερ, διαπραγματεύεται τα μεγάλα πολιτικά και θρησκευτικά ζητήματα σε μια συνομιλία ανάμεσα σε ένα νεαρό φοιτητή και ένα γέρο. Αυτή η μεγάλη φυσιογνωμία της σύγχρονης λογοτεχνίας προσπαθεί να βάλει σε τάξη τον κόσμο, όχι διά μαγείας, αλλά με μια ιστορία που θέτει διάφορα ερωτήματα για την Ιερουσαλήμ και τα μεγάλα ζητήματα του σιωνισμού.

Επίσης, οι εκδόσεις Flammarion δημοσιεύουν το τελευταίο βιβλίο-διαθήκη του εκλιπόντος αμερικανού συγγραφέα και ποιητή Τζιμ Χάρισον « Le vieux Saltimbanque ». Σε τριτοπρόσωπη αφήγηση, ο συγγραφέας επιστρέφει στις στιγμές εκείνες που σημάδεψαν τη ζωή του: αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας, γάμος, έρωτες και φιλίες, σεξουαλικές ορμές, καλό φαγητό, αλκοόλ και ναρκωτικά.

Γαλλόφωνη λογοτεχνία

« Ο κόσμος είναι η γλώσσα μου » - κυκλοφόρησε στις 31 Αυγούστου από τις εκδόσεις Grasset- είναι η περιήγηση στον κόσμο της σκέψης και των συναισθημάτων του Αλέν Μαμπανκού, έτσι όπως διαμορφώθηκαν από τη γαλλική γλώσσα, με τους πιο διαφορετικούς ανθρώπους, διάσημους ή άγνωστους, νέους ή ηλικιωμένους. Δεν πρόκειται για μυθιστόρημα, αλλά περισσότερο για αυτοβιογραφία. « Ο κόσμος είναι η γλώσσα μου » είναι μια οδύσσεια, ένα υπέροχο ταξίδι μέσα από τις αναγνώσεις του Αλέν Μαμπανκού, εκείνα τα αναγνώσματα που καλλιέργησαν και επηρέασαν τη φαντασία του, διαμόρφωσαν την εμπειρία του ως συγγραφέα, άνθρωπο των γραμμάτων και καθηγητή της γαλλόφωνης λογοτεχνίας στο Λος Άντζελες.

Επέλεξα εδώ και καιρό να μην απομονώνομαι, να μην βλέπω τα πράγματα με τρόπο στατικό, αλλά να ακούω κυρίως με προσοχή τις φωνές του κόσμου.

To 25ο μυθιστόρημα της βελγίδας συγγραφέας Αμελί Νοτόμπ, η οποία δεν απουσιάζει ποτέ από τις λογοτεχνικές σεζόν του Σεπτεμβρίου, συγκαταλέγεται ήδη στα καλύτερα είκοσι μυθιστορήματα ετούτης της σεζόν, σύμφωνα με την εβδομαδιαία κατάταξη του GfK/Livres Hebdo. Είναι η δεύτερη φορά που η Αμελί Νοτόμπ δανείζεται ένα χαρακτήρα των παραμυθιών του Σαρλ Περρώ μετά το μυθιστόρημά της Barbe Bleue το 2012. Ο σύγχρονος Ρικέ που ζει στο Παρίσι, ξαναζωντανεύει, προς μεγάλη ευχαρίστηση των αναγνωστών, το παραμύθι Η Πεντάμορφη και το Τέρας.

Από την περιοχή της Καραϊβικής, διακρίνεται το καινούριο μυθιστόρημα του Πατρίκ Σαμουαζό που κυκλοφόρησε την 1η Σεπτεμβρίου, από τις εκδόσεις Seuil: Η ύλη της απουσίας. Για άλλη μια φορά, μετά από το μυθιστόρημά του Παιδική κρεολική ηλικία, ο συγγραφέας από τη Μαρτινίκα ασχολείται με τη μητρική φιγούρα. Ο θάνατος της μητέρας του προκαλεί διαλογισμούς για την απουσία, η οποία παραμένει η μήτρα της μοίρας των Αντιλλών, οι οποίες έχουν στιγματιστεί από το δουλεμπόριο. Ένα μεγάλο βιβλίο γήινου πένθους.

O ρώσος γαλλόφωνος συγγραφέας Aντρέϊ Μακίν, ο οποίος εξελέγη στη Γαλλική Ακαδημία στις 3 Μαρτίου 2016, στη θέση της αλγερινής εκλιπόντος Ασιά Ντζεμπάρ, γνωστός για το αυτοβιογραφικό μυθιστορήμα Η κληρονομιά (Le testament français), διεισδύει στην ΕΣΣΔ της δεκαετίας του '50. Στο έργο του Το Αρχιπέλαγος μιας άλλης ζωής, μια μικρή ομάδα στρατιωτών καταδιώκουν έναν μυστηριώδη εγκληματία. Όσο και αν φαίνεται ότι πρόκειται για μια απλή αποστολή, στην πορεία, η πλοκή του έργου περιπλέκεται. Το ανθρωποκυνηγητό μετατρέπεται σε πνευματική αναζήτηση για έναν από αυτούς τους στρατιώτες, μέχρι ότου αποκαλυφθεί η ταυτότητα του άνδρα που κυνηγούσαν.

Ο αλγερινός Γιασμίνα Χάντρα δεν απουσιάζει από την φετινή λογοτεχνική σεζόν με το τελευταίο του μυθιστόρημα: Ο Θεός δεν κατοικεί στην Αβάνα (εκδ. Julliard), το οποίο θα κυκλοφορήσει ταυτόχρονα και στην Αλγερία. Οι οπαδοί του Χάντρα θα ενθουσιαστούν με τη μυθοπλασία του αλγερινού συγγραφέα, την γεμάτη χιούμορ πέννα και τον αυτοσαρκασμό του, με την μουσική αφήγηση του ήρωα Juan Del Monte Jonava, αλλιώς « Don Fuego », τραγουδιστή ρούμπα στην Αβάνα. O Xάντρα μνημονεύει τους μεγάλους μουσικούς της Κούβας, όπως τους Benny Moré, Celia Cruz, Buena Vista Social Club ... εν ολίγοις, μια ολόκληρη εποχή:

Δεν είναι πραγματικά μια μουσική, είναι ένα συναίσθημα. Όταν ακούμε τους Κουβανούς να τραγουδούν, όταν βλέπουμε πόσο όμορφα αγκαλιάζουν τα μουσικά τους όργανα, διεισδύουμε στον πυρήνα του συναισθήματος.

Ο Gaël Faye με το πρώτο του μυθιστόρημα Petit pays, σκιαγραφεί με τρυφερότητα, ποιητικότητα και χιούμορ, την αμέριμνη παιδική του ηλικία με τους φίλους του στο Μπουρούντι.

Γάλλοι συγγραφείς

Ο Λωράν Γκοντέ (βραβείο Γκονκούρ 2004) επιστρέφει με το μυθιστόρημα Ecoutez nos défaites (εκδ. Actes Sud). Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα για τον χρόνο, την Ιστορία και την σύγχρονη τρέλα. Ένα ανήσυχο και μελαγχολικό μυθιστόρημα που καταδεικνύει τη ματαιότητα κάθε κατάκτησης και διακηρύσσει ότι αξίζει να πεθάνουμε μόνο για την ανθρωπότητα και την ομορφιά.

Ο Joann Sfar, καταξιωμένος σκιτσογράφος και καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού, μας εκπλήσσει με το πρώτο του συγκινητικό και απλό μυθιστόρημα Comment tu parles de ton père (εκδ. Albin Michel) στο οποίο αποτίει φόρο τιμής στον πατέρα του και στη μητέρα του.

Ο γνωστός και πολυγραφότατος θεατρικός συγγραφέας Ερίκ Εμμανουέλ Σμιτ επανέρχεται στο λογοτεχνικό προσκήνιο με το μυθιστόρημα Ο άνθρωπος που έβλεπε μέσα από τα πρόσωπα (εκδ. Albin Michel). Για μία ακόμη φορά, ο συγγραφέας συνεχίζει την εξερεύνηση των πνευματικών μυστηρίων σε ένα μυθιστόρημα που κινείται μεταξύ σασπένς και φιλοσοφίας.

Τρία χρόνια μετά το έργο La grâce des brigands, η συγγραφέας Βερονίκ Οβαλντέ – στα ελληνικά έχει μεταφραστεί το έργο της Όσα ξέρω για τη Βέρα Κάντιντα (εκδ. Τζέμα) - επιστρέφει με το μυθιστόρημα Soyez imprudents les enfants (εκδ. Flammarion), που αφηγείται την περιπέτεια της νεαρής Atanasia Bartolome, 13 ετών. Η κοπέλα έχει μια αποκάλυψη μπροστά σε ένα εικαστικό έργο και ανακαλύπτει ότι ο ζωγράφος είναι εξάδελφος του πατέρα της. Θέλει να μάθει περισσότερα για αυτόν τον άνθρωπο που εξαφανίστηκε, όπως και όλες οι πρόγονοί της Bartolome και αποφασίζει να φύγει και να εξερευνήσει τον ευρύτερο κόσμο.

Κλείνοντας τη συνοπτική και επιλεκτική αυτή παρουσίαση, ας τονιστεί ότι, στη φετινή λογοτεχνική σεζόν, όπως και στην περσινή συναγωνίζονται δύο είδη μυθιστορημάτων. Εκείνα που ταλαντεύονται μεταξύ της « autofiction », όπου οι συγγραφείς διηγούνται τη ζωή τους με διάφορα στοιχεία μυθοπλασίας, και εκείνα που κινούνται στην « exofiction », όπου οι συγγραφείς διηγούνται τις ζωές άλλων σημαντικών προσωπικοτήτων και απελευθερώνει, σύμφωνα με το γαλλικό λογοτεχνικό περιοδικό magazine littéraire τη φαντασία στο ταξίδι μέσα στον χρόνο.