Τριάντα χρόνια δράσης για την προστασία της χελώνας καρέτα-καρέτα στα Σεκάνια

Τι σημασία, όμως, έχουν τα Σεκάνια για το απειλούμενο αυτό είδος; Πώς η διατήρηση της καρέτα συνδέεται, μεταξύ άλλων, και με την προστασία της παραλίας αυτής;

Τα Σεκάνια αποτελούνται από ένα σύμπλεγμα τριών παραλιών μήκους μόλις 550 μέτρων και έχουν χαρακτηριστεί σε διεθνές επίπεδο ως μία από τις σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας στον κόσμο λόγω της υψηλής πυκνότητας φωλεοποίησης, αφού φιλοξενούν τουλάχιστον μία φωλιά σε κάθε μέτρο της! Συγκεκριμένα, κάθε χρόνο στην παραλία αυτή φιλοξενείται σχεδόν το 50% του συνόλου των φωλιών από τις έξι διαφορετικές παραλίες του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου (ΕΘΠΖ), ενώ τα τελευταία 30 χρόνια, στα Σεκάνια υπολογίζεται ότι έχουν φιλοξενηθεί περισσότερα από 2.160.000 αυγά.

Δύσκολο το έργο προστασίας στην συγκεκριμένη περιοχή

Η συγκεκριμένη παραλία έχει χαρακτηριστεί ως ζώνη Απολύτου Προστασίας του ΕΘΠΖ, όπου επιτρέπεται μόνο η επιστημονική έρευνα. Η ευρύτερη περιοχή, ο Κόλπος Λαγανά Ζακύνθου, είναι τουριστική περιοχή και προορισμός μαζικού τουρισμού. Ως αποτέλεσμα, το εγχείρημα της αποτελεσματικής διαχείρισης και προστασίας είναι δύσκολο και αποτελεί συνεχή πρόκληση, λόγω των συνεχών πιέσεων, της υποβάθμισης των οικοτόπων και της αλλαγής χρήσεων γης.

Η σχέση του WWF με τα Σεκάνια ξεκίνησε το 1994, οπότε στο πλαίσιο μιας πανευρωπαϊκής εκστρατείας καθώς και με την παράλληλη υποστήριξη μελών, πολιτών και άλλων ΜΚΟ, η οργάνωση αγοράζει την περιοχή πίσω από την παραλία. Η αγορά γης με αποκλειστικό σκοπό την προστασία ενός προστατευόμενου είδους και του οικοτόπου του δεν αποτελεί μία συνηθισμένη πρωτοβουλία. Οι δυσκολίες και οι προκλήσεις πολλές για να επιτευχθεί η ισορροπία των διαφορετικών περιβαλλοντικών παραμέτρων και για να θεσπιστεί ένα ισχυρό θεσμικό πλαίσιο που να θωρακίζει χωροχρονικά αυτή τη μοναδικά περιβαλλοντικά πολύτιμη περιοχή, τα Σεκάνια.

Παρά τις δυσκολίες, και με οδηγό τη δύναμη της συνεργασίας, από το 1994 έως και σήμερα το WWF υλοποιεί συνέργειες με όλες τις Αρμόδιες Υπηρεσίες και Φορείς, με Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα, με άλλες ΜΚΟ, με εθελοντικές ομάδες, καθώς και με τη συμβολή των μελών του, για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων διαχείρισης, παρακολούθησης και προστασίας της παραλίας αυτής.

Κίνδυνος για τη διαδικασία δημιουργίας φωλιών

Τα Σεκάνια, ως οικοσύστημα, είναι ευάλωτα σε πολλές και διαφορετικές παραμέτρους που μπορεί να επηρεάσουν την περιβαλλοντική ταυτότητα τους, αλλά και να διαταράξουν τη φωλεοποίηση της καρέτα.

Η διάβρωση της γύρω περιοχής που περιβάλλει την παραλία απειλεί το μοναδικό αυτό οικοσύστημα, ενώ οι πυρκαγιές είναι μια ακόμα σημαντική απειλή που θέτει σε κίνδυνο τόσο την παραλία, όσο και την καρέτα.

Δράσεις για την θωράκιση των Σεκανίων

Στο πλαίσιο αυτό, το WWF στα 30 χρόνια που δραστηριοποιείται στην περιοχή, σχεδιάζει και υλοποιεί δράσεις που ως άμεσο στόχο έχουν τη θωράκιση των Σεκανίων και ως απώτερο σκοπό την προστασία ενός από τους αρχαιότερους κατοίκους των ελληνικών θαλασσών.

Μεταξύ άλλων, έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 30.000 ώρες (πυρο)φύλαξης, ώστε η περιοχή να προστατεύεται αποτελεσματικά, ενώ σε συνεργασία με πολλούς φορείς και οργανώσεις τοπικά, συμμετέχει στην ετήσια εθελοντική δράση καθαρισμού στα Σεκάνια, έχοντας απομακρύνει όλα αυτά τα χρόνια περισσότερους από 12 τόνους πλαστικού από την παραλία.

Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια, το WWF έχει υιοθετήσει καινοτόμες πρακτικές και μεθοδολογίες για την καταγραφή πληθυσμών στα Σεκάνια, τη συμπεριφορά ειδών, καθώς και την αλληλεπίδραση μεταξύ τους, όπως η θήρευση, και πώς αυτή επηρεάζει τις χελώνες καρέτα. Για την επίτευξη της παρακολούθησης αυτής, εγκαταστάθηκε σύστημα αυτόνομων καμερών καταγραφής κατά την περίοδο εκκόλαψης και θήρευσης στην παραλία. Ειδικότερα, το πρόγραμμα επιστημονικής παρακολούθησης εστιάζει στην θήρευση νεοσσών καρέτα από γλάρους, αλλά και από ένα ιδιαίτερο είδος καβουριού που λέγεται «καβούρι- φάντασμα».

Μόνο 1 στα 1000 χελωνάκια καταφέρνει να επιβιώσει

Η αλλαγή οποιασδήποτε συνθήκης στη θήρευση μπορεί να είναι καθοριστική για την καρέτα, αφού μόνο 1 στα 1000 χελωνάκια θα καταφέρει να επιβιώσει και να ενηλικιωθεί, βάσει επιστημονικών μελετών, και να επιστρέψει στην ίδια παραλία όπου γεννήθηκε, για να αναπαραχθεί και γεννήσει.

Επτά είδη θαλάσσιων χελωνών συνεχίζουν να κολυμπάνε στις θάλασσες του πλανήτη μας για περισσότερα από 100 εκατομμύρια χρόνια. Ένα από αυτά είναι η χελώνα καρέτα που έχουμε την τύχη να φωλιάζει στις ελληνικές παραλίες.

Αν και κατάφερε να επιβιώσει για τόσα εκατομμύρια χρόνια, η χελώνα καρέτα βρίσκεται ακόμα σήμερα αντιμέτωπη με την εξαφάνιση, αν δεν δράσουμε άμεσα. Πρόκειται για ένα είδος- σύμβολο των μεσογειακών και ελληνικών θαλασσών που οφείλουμε να προστατεύσουμε, προκειμένου να συνεχίσει για πολλά χρόνια ακόμα να κολυμπά στις θάλασσές μας και να αναπαράγεται στις αμμουδιές της χώρας μας.

Η παρουσία του WWF εδώ και 30 χρόνια στα Σεκάνια αποτυπώνει στη διαδρομή της ευθύνη, δυναμική, αξιοπιστία, ολιστική προσέγγιση, συνέχεια, συνέπεια, αλλά και δέσμευση ώστε να εξασφαλίσουμε, ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές ότι η παραλία θα παραμείνει μία από τις σημαντικότερες παραλίες για την καρέτα στον κόσμο.

Άρθρο της Χαρίκλειας Μινώτου, υπεύθυνη προγράμματος Ζακύνθου, WWF Ελλάς.