Γιατί δεν πείθουν οι «μένουμε Ευρώπη»;

Ωστόσο, ενώ η κυβέρνηση απογοητεύει, η αντιπολίτευση (και δη αυτή του «μένουμε Ευρώπη») δεν ενθουσιάζει... Εν προκειμένω, οι δημοσκοπήσεις συμπίπτουν με την αίσθηση που απόκομίζει κανείς από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Τι φταίει λοιπόν και η αντιπολίτευση δεν εκμεταλλεύεται τη δυσπραγία της κυβέρνησης;

Η βασική (και προφανής) αιτία είναι ότι ελάχιστοι ανιχνεύουν σοβαρές διαφορές στα μεγάλα ζητήματα μεταξύ της κυβέρνησης και των δυνάμεων του «μένουμε Ευρώπη» (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι). Από τη στιγμή που και τα τρία κόμμα συμπίπτουν στη δέσμευση για την εφαρμογή του Μνημονίου (το οποία μάλιστα έχουν υπερψηφίσει), σε τι ακριβώς έγκεινται οι όποιες αποκλίσεις; Οι πολίτες γνωρίζουν καλά πλέον ότι το Μνημόνιο είναι ένα εξαιρετικά λεπτομερές πρόγραμμα που δεν αφήνει κενά και περιθώρια ερμηνειών. Γνωρίζουν επίσης ότι η εποπτεία της τρόικας είναι τόσο ασφυκτική που δεν επιτρέπει λειψή εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Αν λοιπόν ο βασικός κορμός της κυβερνητικής πολιτικής καθορίζεται από το Μνημόνιο, το οποίο αποδέχονται ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-Ποτάμι, πόσο πειστικά μπορούν να ακουστούν οι υποσχέσεις ότι «εμείς θα τα κάνουμε διαφορετικά»; Αν η πορεία της χώρας χαράσσεται από την τρόικα, πόσο σημαντικό είναι το ποιο κόμμα κυβερνά ή ποιο είναι το πρόσωπο του πρωθυπουργού; Και αν είναι να συνεχιστεί λίγο-πολύ η ίδια πολιτική, γιατί να αναληφθεί το κόστος που συνεπάγονται η ανατροπή της κυβέρνησης και οι πρόωρες εκλογές; Στην πραγματικότητα, η μνημονιακή σύγκλιση των βασικών «παικτών» του πολιτικού συστήματος ευνοεί τη διατήρηση του stautus quo και όποιον την επαγγέλλεται, ήτοι τον Τσίπρα.

Το δεύτερο μείζον πρόβλημα των «μένουμε Ευρώπη» είναι ότι η ρητορική τους είναι παρωχημένη. Από τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε τη μεγάλη μνημονιακή στροφή, έχοντας μάλιστα σα σημαία την παραμονή στην ευρωζώνη, δύσκολα μπορεί να σταθούν οι κριτικές περί «λαϊκισμού», «αντιευρωπαϊσμού» και «λογικών Τσάβες». Όταν η κυβέρνηση εφαρμόζει κατά γράμμα το Μνημόνιο, πώς μπορεί να την κατηγορείς ότι υπονομεύει την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας; Όταν εκτυλίσσεται ένα πρωτοφανές κύμα ιδιωτικοποιήσεων, ποιος μπορεί να πειστεί ότι οι κυβερνώντες διαπνέονται από «κρατικίστικα ιδεολογήματα; Και όταν ο πρωθυπουργός δηλώνει ευθαρσώς ότι για αυτόν αριστερό είναι ότι φέρνει ανάπτυξη και δημιουργεί θέσεις εργασίας, γιατί ο οποιοσδήποτε κεντρώος ή δεξιός ψηφοφόρος να εξεγερθεί της κατά Τσίπρα Αριστεράς; Εν ολίγοις, οι «μένουμε Ευρώπη» δείχνουν αδυναμία να προσαρμοστούν σε ένα πολιτικό σκηνικό που έχει αλλάξει άρδην.

Τρίτον, τόσο η ΝΔ όσο και το ΠΑΣΟΚ-Ποτάμι εμφανίζονται ως κόμματα της ελίτ και όχι των πλατιών λαϊκών μαζών. Από την υπεράσπιση των απολύσεων στο Δημόσιο έως τον υπέρ πάντων αγώνα υπέρ των ιδιωτικών σχολείων, και από την καλλιέργεια ηθικού πανικού για μια φασματική «ανομία» έως την ταύτιση με τους παλιούς καναλάρχες, οι «μένουμε Ευρώπη» ανοίγουν θέματα που αφορούν είτε την πιο εύπορη μειονότητα της κοινωνίας είτε τα πλέον συντηρητικά ακροατήρια –που έτσι κι αλλιώς τους υποστηρίζουν. Γενικά, η ρητορική του «αντιλαϊκισμού» μοιάζει να έχει εξελιχθεί σε απαξίωση των «πολλών» και περιφρόνηση της λαϊκότητας. Την ώρα που ο πολύς κόσμος μετράει το κάθε ευρώ μήπως φύγει κανένα Σαββατοκύριακο για μπάνιο, το να κάνεις σημαία τις καταλήψεις ή τα ιδιωτικά σχολεία δείχνει, αν μη τι άλλο, αποκοπή από το κοινωνικό γίγνεσθαι.

Καμιά προοπτική λοιπόν για μια μη πειστική αντιπολίτευση; Κάθε άλλο! Γιατί οι «μένουμε Ευρώπη» έχουν έναν πολύ ισχυρό σύμμαχο: την... κυβέρνηση. Είναι βέβαιο ότι αν οι κυβερνητικές επιδόσεις παραμείνουν τόσο χαμηλές, θα δούμε έναν δεύτερο Μητσοτάκη στον πρωθυπουργικό θώκο. Απλώς θα χρειαστεί χρόνο διότι όλα τα φρούτα αργούν να ωριμάσουν.

Ο Γιάννης Αλμπάνης είναι δημοσιογράφος