Oι καταλήψεις μποϊκοτάρουν το Δημόσιο Πανεπιστήμιο
Οι προβληματισμοί για κάθε νέο νομοσχέδιο είναι δικαιολογημένοι, για αυτό άλλωστε τα νομοσχέδια τίθενται προς δημόσια διαβούλευση.
Ωστόσο οι καταλήψεις ως τρόπος αντίδρασης σε ένα νομοσχέδιο που δεν έχουμε ακόμη δει πλήττουν το δημόσιο πανεπιστημιο. Εξαιτίας της πόλωσης δεν πραγματοποιείται καμία ουσιαστική συζήτηση για το νέο νομοσχέδιο, τις προϋποθέσεις για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, την υποστήριξη και τον εκσυγχρονισμό της ανώτατης δημόσιας εκπαίδευσης.
Επιπλέον, οι καταλήψεις υποβαθμίζουν το δημόσιο πανεπιστήμιο σε όλες του τις λειτουργίες: ως χώρο διδασκαλίας, μάθησης, έρευνας, εργασίας, παραγωγής αξίας για την οικονομία, την κοινωνία και τη χώρα για μια σειρά από λόγους.
Πρώτον, εμποδίζεται η διδασκαλία και η μάθηση. Η εξ αποστάσεως διδασκαλία και αξιολόγηση αποτελεί εναλλακτική λύση. Ωστόσο είναι ευάλωτη σε ζητήματα διαφάνειας, αξιοπιστίας, ίσων ευκαιριών και ίσης μεταχείρισης. Η ανώτατη εκπαίδευση προσαρμόστηκε στην εξ αποστάσεως διδασκαλία και αξιολόγηση αναγκαστικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, προκειμένου να προστατευτεί η δημόσια υγεία και να συνεχίσουν οι φοιτήτριες και οι φοιτητές μας κανονικά τη σταδιοδρομία τους. Ωστόσο, το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν είναι σχεδιασμένο για εξ αποστάσεως διδασκαλία, μάθηση και αξιολόγηση.
Δεύτερον, οι καταλήψεις παρακωλύουν το ερευνητικό έργο των μελών ΔΕΠ, την εκπλήρωση υποχρεώσεων σε εθνικά και διεθνή ερευνητικά έργα, τη συγγραφή δημοσιεύσεων, τις συναντήσεις ερευνητικών ομάδων, τη συστηματική δουλειά υποψήφιων διδακτόρων. Η εξωστρέφεια, η αριστεία και οι συνεργασίες με διεθνείς ερευνητικές ομάδες είναι μονόδρομος και συγχρόνως άθλος για το ελληνικό πανεπιστήμιο. Για όλα αυτά κρίνεται και αξιολογείται το ελληνικό πανεπιστήμιο διεθνώς, ενώ ο ένας ή οι δύο μήνες μη ομαλής λειτουργίας του Πανεπιστημίου αποφέρουν ζημία.
Τρίτον, εμποδίζονται οι διοικητικές διαδικασίες που σημαίνει απώλεια πόρων και συνολική δυσλειτουργία των Ιδρυμάτων. Η τηλεργασία επιβαρύνει τους εργαζόμενους στη διοίκηση των ιδρυμάτων, καθώς είναι αναγκασμένοι να μεταφέρουν την εργασία στο σπίτι και να προσαρμόσουν την οικιακή ζωή και τις υποχρεώσεις τους ανάλογα.
Τέταρτον, έχει σημαντικό οικονομικό κόστος για τους φοιτητές που χάνουν τα μαθήματα τους. Πλήττονται ειδικά οι φοιτήτριες και οι φοιτητές που αναγκάζονται να δουλεύουν για να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για τις σπουδές τους και οι οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα. Η απώλεια της εξεταστικής ή του εξαμήνου μπορεί να έχει αντίκτυπο στις ζωές χιλιάδων φοιτητριών και φοιτητών που σχεδιάζουν το επόμενο βήμα στη σταδιοδρομία τους. Ακόμη και η μη απώλεια εξεταστικής μέσω εξ αποστάσεως αξιολόγησης διευρύνει τις ανισότητες, αφού δυσκολεύει όσους μπορει να μην διαθέτουν τον απαραίτητο τεχνολογικό εξοπλισμό.
Πέμπτον, οι καταλήψεις έχουν κοινωνικό κόστος, καθώς ένας χώρος παραγωγής αξίας για την κοινωνία και την οικονομία παραμένει κλειστός. Το Πανεπιστήμιο είναι πολλά περισσότερα από χώρος σπουδών. Παραγεί αξία ως χώρος προαγωγής της επιστήμης, του διαλόγου, της ελεύθερης έκφρασης, ως θεσμός στη δημόσια σφαίρα, και πυλώνας στην επιστημονική διπλωματία και τη δημόσια διπλωματία της χώρας. Ας αναλογιστούμε την εικόνα της Ελλάδας που παίρνουν μαζί τους οι φοιτητές erasmus χειμερινού εξαμήνου που φεύγουν αυτές τις μέρεες χωρίς να δώσουν τα μαθήματά τους κανονικά, ή την αγωνία που έχουν οι φοιτητές που θα έρθουν για το εαρινό εξάμηνο και κινδυνεύουν να βρουν τα Πανεπιστήμια υπό κατάληψη.
Έκτον, οι καταλήψεις αμαυρώνουν την εικόνα του δημόσιου πανεπιστημίου που ταυτίζεται με την ανομία, την παρακμή, τη δυσλειτουργία και μια οπισθοδρομική ιδεοληπτική Ελλάδα. Συγχρόνως ξεχνάμε ότι σε αρκετές χώρες που συνυπάρχουν δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια τα πρώτα υπερτερούν σε κύρος και αποτελέσματα των δεύτερων. Σε αυτές τις περιπτώσεις όμως, τα πανεπιστήμια δεν είναι όμηροι της επαναστατικότητας των καταληψιών και των εύκολων λύσεων.
Τελικά, το μόνο που καταφέρνουν οι καταληψίες είναι να μποϊκοτάρουν το δημόσιο πανεπιστήμιο.
Η Ρεβέκκα Παιδή είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας