Ψήφος 17χρονη: Το γίνωμα των συνθηκών
Στα 17 του ένας Έλληνας -σωρευτικά ή έστω κατά κύριο λόγο- έχει ήδη κληθεί να επιλέξει ποια κατεύθυνση θα πάρει στις σπουδές του, ώστε να συμμετάσχει στις Πανελλαδικές, έχει ήδη εργασθεί (καλοκαίρι) εξασφαλίζοντας χρήματα είτε για λόγους επιβίωσης είτε για λόγους επιπρόσθετης ενίσχυσης προσωπικών αναγκών «πολυτελείας», έχει ήδη εδραιώσει φιλίες δεκαετίας τις οποίες συχνά διατηρεί σε όλη την ενήλικη ζωή του, κάποιες φορές έχει ήδη συναντήσει τον άνθρωπο με τον οποίο θα δημιουργήσει οικογένεια, έχει ταξιδέψει στο εξωτερικό και συναναστραφεί πολίτες της λοιπής Ευρώπης, έχει δαπανήσει ατελείωτες ώρες στο διαδίκτυο, έχει διασταυρωθεί με τον Καβάφη και το Σεφέρη -έστω και επιδερμικά- έχει ακουμπήσει ανώτερα μαθηματικά και σύγχρονη ιστορία, έχει δει κινηματογράφο, έχει πάει θέατρο, έχει γίνει μέλος μιας ομάδας ανθρώπων με κοινό σκοπό (είτε αθλητικής, είτε καλλιτεχνικής, είτε επιστημονικής) και έχει ψηφίσει για το πενταμελές και το δεκαπενταμελές του με ό, τι αυτό συνεπάγεται.
Όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου αποφάσιζε το 1981 να κατεβάσει κατά τρία ολόκληρα έτη (από τα 21 στα 18) το ηλικιακό όριο στο δικαίωμα του εκλέγειν, είχε προφανώς εντοπίσει την αναγκαιότητα ανάδειξης αυτού του έως τότε εν τοις πράγμασι σιωπηλού ενεργού μέρους της κοινωνίας, είχε διαπιστώσει πως οι περίφημες αυτές εν δυνάμει ώριμες συνθήκες είχαν πια παύσει να 'ναι και τόσο άγουρες και είχε συνειδητοποιήσει πως η μόνη κερδισμένη από τη διεύρυνση του πλήθους των μετεχόντων σε αυτήν είναι η Δημοκρατία.
Με διαδραμόντα χρόνο 35ετίας πλέον από την τελευταία εκείνη μείωση, με τις τεχνολογικές εξελίξεις να έχουν τρέξει με ρυθμούς φρενήρεις και το μέσο άνθρωπο να απέχει παρασάγγας από τον αντίστοιχο πρόσφατο πρόγονό του σε εμπειρίες και γνώση, φρονώ πως μόνο κέρδος μπορεί αποκομισθεί για όλους μας από τον εμπλουτισμό του εκλογικού σώματος με φρέσκα μυαλά 17ρηδων, προσώπων αυτάρκων -φυσικά εν εξελίξει- μα με πλήρεις εχεγγύων φαρέτρες για αποφάσεις ζωής, για αποφάσεις διαχείρισης.
Αν δεν ερωτάται για το παρόν του το μέλλον του Κράτους αυτού, ποιος άραγε δικαιούται να απαντά αντ' αυτού; Πόσο πιο ορθολογική φαντάζει η ψήφος ενός 78χρονου, ενός ανθρώπου εκ των πραγμάτων πια συνήθως αποσυρμένου από την παραγωγή, τη δημιουργία, την ενεργή συμμετοχή στα κοινά και την αγορά, ο οποίος έχει κάνει έναν κύκλο ζωής και, ως είναι λογικό, επαναπαύεται σε αυτόν απ' ό, τι της εγγονής του, η οποία στο κατώφλι ενός Πανεπιστημιακού Ιδρύματος ή στην έναρξη της εργασιακής της σταδιοδρομίας οφείλει να συναποφασίσει το με τί θα βρεθεί αντιμέτωπη για όλη της την υπόλοιπη πορεία; Η απάντηση προβάλλει ως μονόδρομος.
Ας τολμήσουμε να εμπιστευτούμε το νέο.
Ας τολμήσουμε να εμπιστευτούμε τη συνέχεια.
*H Μαργαρίτα Δημ. Θάνου είναι δικηγόρος παρ’ εφέταις, LLM