Η πτώση της Evergrande, η απειλή για την Country Garden και τα σκοτεινά βάθη της οικονομίας
Ο τομέας των ακινήτων της Κίνας, ο οποίος κάποτε κινούσε την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, τώρα βρίσκεται σε καθεστώς ασφυκτικής πίεσης, καθώς δαιδαλώδη χρέη προοικονομούν δριμύτατη οικονομική επιβράδυνση.
Το τελευταίο θύμα της συνεχιζόμενης κρίσης είναι η Evergrande Group, η οποία κατέθεσε αίτηση για προστασία από την πτώχευση (Chapter 15) στις ΗΠΑ.
Η πτώση της Evergrande
Ούσα κάποτε η δεύτερη μεγαλύτερη κατασκευάστρια εταιρεία ακινήτων στην Κίνα, η πτώση της Evergrande ξεκίνησε το 2021 με έναν συνδυασμό βαρύ δανεισμού ακολουθούμενου από την αδυναμία αποπληρωμής των σχετικών χρεών, πυροδοτώντας μια τεράστια κρίση στον τομέα των ακινήτων. Η εταιρεία, η οποία διαθέτει ένα εκτεταμένο χαρτοφυλάκιο ακινήτων με περισσότερα από 1.300 έργα σε 280 πόλεις, επιχείρησε επίσης να δραστηριοποιηθεί σε επιχειρήσεις εκτός ακινήτων, όπως στους τομείς των ηλεκτρικών οχημάτων, υγειονομικής περίθαλψης και θεματικών πάρκων.
Παρά τις συνεχόμενες προσπάθειες αναδιάρθρωσης των χρεών της, τα οικονομικά προβλήματα της Evergrande συνέχισαν να εντείνονται. Το χρέος της εταιρείας έφθασε το ασύλληπτο ποσό των 2,437 τρισεκατομμυρίων γουάν (340 δισεκατομμυρίων δολαρίων) μέχρι το τέλος του περασμένου έτους, που ισοδυναμεί με περίπου το 2% του συνολικού ΑΕΠ της Κίνας. Η Evergrande αποκάλυψε μάλιστα συνδυασμένες ζημίες ύψους 581,9 δισεκατομμυρίων γουάν (80 δισεκατομμυρίων δολαρίων) τα τελευταία δύο χρόνια.
Υποβολή αίτησης προστασίας
Η πρόσφατη κατάθεση αίτησης για προστασία σύμφωνα με το κεφάλαιο 15 του Πτωχευτικού Κώδικα των ΗΠΑ, σκοπεί στην προστασία των περιουσιακών στοιχείων της Evergrande στις ΗΠΑ. Ειδικότερα, το κεφάλαιο 15 του Πτωχευτικού Κώδικα των ΗΠΑ αποτελεί ένα νομικό πλαίσιο για το χειρισμό πτωχευτικών υποθέσεων που αφορούν περιουσιακά στοιχεία, οφειλέτες, πιστωτές ή άλλα ενδιαφερόμενα μέρη σε πολλές χώρες. Αποσκοπεί στη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ αμερικανικών και ξένων δικαστηρίων σε διασυνοριακές διαδικασίες αφερεγγυότητας.
Σε μια υπόθεση του Κεφαλαίου 15, ένας εκπρόσωπος από μια αλλοδαπή διαδικασία αφερεγγυότητας μπορεί να ζητήσει από ένα αμερικανικό πτωχευτικό δικαστήριο να αναγνωρίσει και να συνδράμει την αλλοδαπή διαδικασία. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει ενέργειες όπως η προστασία των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη στις ΗΠΑ από τους πιστωτές ή ο συντονισμός με το αλλοδαπό δικαστήριο. Το κεφάλαιο 15 συμβάλλει στη διασφάλιση της δίκαιης μεταχείρισης των πιστωτών και της αποτελεσματικής διαχείρισης των διεθνών πτωχεύσεων. Παράλληλα με την υποβολή της σχετικής αίτησης, η Evergrande βρίσκεται σε διαδικασία πυρετωδών διαπραγματεύσεων για να πραγματοποιήσει μια συμφωνία αναδιάρθρωσης ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων με τους πιστωτές, δυνάμενη να περιορίσει τις ζημίες της.
Αντανακλαστικές συνέπειες στην αγορά ακινήτων της Κίνας
Η χρεοκοπία της Evergrande αποσταθεροποίησε την αγορά ακινήτων της Κίνας, επηρεάζοντας δριμύτατα τους ιδιοκτήτες ακινήτων και το ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η κρίση αυτή θα μπορούσε να είναι ένδειξη ευρύτερων προβλημάτων στον κινεζικό τομέα των ακινήτων, ο οποίος παραδοσιακά αποτελεί κινητήριος δύναμη και μοχλός ανάπτυξης της χώρας. Η χρεοκοπία συνιστά μια κλήση αφύπνισης για το Πεκίνο, το οποίο έχει αρχίσει να περιορίζει τον υπερβολικό δανεισμό των κατασκευαστών σε μια προσπάθεια μετριασμού της αλματώδους αύξησης των τιμών των ακινήτων. Μετά την κατάρρευση της Evergrande, άλλοι μεγάλοι κατασκευαστές, συμπεριλαμβανομένων των Kaisa, Fantasia και Shimao Group, αθέτησαν επίσης τα χρέη τους.
Country Garden: Το επόμενο ντόμινο;
Μία από τις σημαντικότερες ανησυχίες που προκύπτουν από την πτώση της Evergrande είναι η πιθανή απειλή για την Country Garden, έναν άλλο κινεζικό κολοσσό ακινήτων. Η εταιρεία προειδοποίησε πρόσφατα ότι ενδέχεται να υιοθετήσει "διάφορα μέτρα διαχείρισης χρέους", πυροδοτώντας εικασίες για πιθανή αναδιάρθρωση χρέους εν μέσω αγώνων για την άντληση μετρητών. Η προειδοποίηση είναι ένα σημάδι ότι η Country Garden μπορεί να αντιμετωπίσει παρόμοιες προκλήσεις ρευστότητας με την Evergrande.
Η κατάσταση της Country Garden είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων στην Κίνα. Μια οικονομική κρίση που θα συμπεριλάμβανε την Country Garden θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην αγορά ακινήτων της Κίνας και να επιδεινώσει την ήδη επισφαλή κατάσταση. Οι προσπάθειες αυτοπροστασίας της Country Garden υπογραμμίζουν ότι ακόμη και οι μεγαλύτεροι παίκτες στην κινεζική αγορά ακινήτων δεν είναι απρόσβλητοι από τις πιέσεις που προκαλούνται από τον υπερβολικό δανεισμό, τα αυστηρότερα ρυθμιστικά μέτρα και την ψυχρή αγορά ακινήτων.
Η ευρύτερη εικόνα
Η αναταραχή στην αγορά ακινήτων της Κίνας αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης οικονομικής επιβράδυνσης στη χώρα. Τα επίσημα στοιχεία έδειξαν ότι οι εισαγωγές και οι εξαγωγές της χώρας μειώθηκαν απότομα τον περασμένο μήνα. Η αδύναμη ανάπτυξη εδράζεται στο ότι η Κίνα δεν αντιμετωπίζει ικανοποιητικά την άνοδο των τιμών που επηρέασε πολλές άλλες χώρες.
Παρά ταύτα, η κεντρική τράπεζα της Κίνας μείωσε απροσδόκητα τα βασικά επιτόκια για δεύτερη φορά μέσα σε τρεις μήνες για να δώσει ώθηση στην οικονομία. Ωστόσο, εμπειρογνώμονες όπως ο Steven Cochrane της Moody's Analytics υποστηρίζουν ότι το κλειδί για την επίλυση του προβλήματος είναι η ολοκλήρωση των ημιτελών έργων ακινήτων για να συνεχίσει να ρέει απρόσκοπτα η χρηματοδότηση.
Αντίκτυπο στην Παγκόσμια Αγορά
Η κρίση των ακινήτων στην Κίνα έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Καθώς η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, μια σημαντική επιβράδυνση ή κρίση ευλόγως θα μπορούσε να επηρεάσει τις οικονομίες παγκοσμίως. Πολλοί παγκόσμιοι επενδυτές κατέχουν κινεζικά περιουσιακά στοιχεία ακίνητης περιουσίας ή έχουν έκθεση σε κινεζικές τράπεζες, οι οποίες έχουν δανείσει εκτενώς κατασκευαστές ακινήτων.
Η κρίση εγείρει επίσης ανησυχίες σχετικά με τη διασύνδεση των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών αγορών. Όταν μια εταιρεία τόσο μεγάλη όσο η Evergrande χρεοκοπεί, μπορεί να δημιουργήσει ένα φαινόμενο «ντόμινο», προκαλώντας προβλήματα ρευστότητας για τις τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που κατέχουν το χρέος της. Αυτό, με τη σειρά του, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυστηρότερες πιστωτικές συνθήκες, επηρεάζοντας αρνητικά τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές παγκοσμίως.
Επιπλέον, η απότομη αύξηση των επιτοκίων των ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ σε μεγέθη που δεν έχουν αναδειχθεί από το 2002 (7.4%), η οποία προκλήθηκε από τις επιθετικές αυξήσεις των επιτοκίων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, υπογραμμίζει περαιτέρω το παγκόσμιο βεληνεκές των δυσχερειών που ταλανίζουν τις αγορές των ακινήτων. Ακριβώς όπως η κατάρρευση της Evergrande θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στην κινεζική οικονομία, η ραγδαία άνοδος των αμερικανικών επιτοκίων ενυπόθηκων δανείων, στο υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2002, μπορεί να οδηγήσει σε επιβράδυνση της αμερικανικής αγοράς κατοικίας, επηρεάζοντας όχι μόνο τους καταναλωτές και τις τράπεζες στις ΗΠΑ, αλλά και τους διεθνείς επενδυτές που κατέχουν αμερικανικούς τίτλους που εξασφαλίζονται με ενυπόθηκα δάνεια.
Από κοινού, οι εξελίξεις αυτές υποδηλώνουν ευρύτερες προκλήσεις εντός του παγκόσμιου τραπεζικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η διασύνδεση των παγκόσμιων αγορών σημαίνει ότι η χρηματοπιστωτική πίεση σε μια περιοχή μπορεί ταχύτατα να επηρεάσει άλλες. Αυτό εντείνει τη σημασία της συνετής ρυθμιστικής εποπτείας και των υγιών τραπεζικών πρακτικών, όχι μόνο στην Κίνα ή τις ΗΠΑ, αλλά παγκοσμίως.
Αδιαφάνεια του τραπεζικού συστήματος
Η συνεχιζόμενη κρίση ακινήτων στην Κίνα έφερε στο φως την αδιαφάνεια του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα παγκοσμίως είναι γνωστό ότι έχουν πολύπλοκες και διασυνδεδεμένες σχέσεις, γεγονός που συχνά δυσχεραίνει την ακριβή εκτίμηση του κινδύνου. Στην περίπτωση της Evergrande, πολλές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένων διεθνών, έχουν έκθεση στο χρέος της, αυξάνοντας την αβεβαιότητα των συνολικών επιπτώσεων. Ο πολύπλοκος ιστός των χρηματοοικονομικών σχέσεων υπογραμμίζει την ανάγκη για περισσότερη διαφάνεια στο τραπεζικό σύστημα.
Με τη διασυνδεδεμένη φύση της παγκόσμιας οικονομίας, είναι ζωτικής σημασίας η σαφής κατανόηση της έκθεσης σε κινδύνους για την πρόληψη ή τον μετριασμό της εξάπλωσης των χρηματοπιστωτικών κρίσεων.
Ρυθμιστικός έλεγχοςΩς απάντηση στην κρίση των ακινήτων, οι ρυθμιστικές αρχές παγκοσμίως ενδεχομένως θα αυξήσουν τον έλεγχο των τραπεζών και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Ενδέχεται να ζητηθεί να γίνουν πιο ισχυρές δοκιμές αντοχής των τραπεζών, ώστε να διασφαλιστεί ότι μπορούν να αντέξουν κλονισμούς, όπως μια τόσο μεγάλη χρεοκοπία. Επιπλέον, οι ρυθμιστικές αρχές ενδέχεται να πιέσουν για μεγαλύτερη διαφάνεια στον χρηματοπιστωτικό τομέα ώστε να αποτραπούν οι συστημικοί κίνδυνοι.
Συμπέρασμα
Η κρίση των ακινήτων στην Κίνα χρησιμεύει ως υπενθύμιση των περιπλοκών και των τρωτών σημείων του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Καθώς οι παγκόσμιες οικονομίες διασυνδέονται όλο και περισσότερο, είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί ένα διαφανές και ισχυρό τραπεζικό σύστημα για να αντέχει σε ενδεχόμενους κλυδωνισμούς. Οι φορείς χάραξης πολιτικής και οι ρυθμιστικές αρχές παγκοσμίως θα πρέπει να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν την ασάφεια του τραπεζικού συστήματος και να αποτρέψουν μελλοντικές χρηματοπιστωτικές κρίσεις.
* O Σέργιος Λαμνίδης είναι δικηγόρος στη Lamnidis Law