H απόφαση του Αρείου Πάγου για τις Εταιρείες Διαχείρισης και οι συνέπειες για τους δανειολήπτες

Στην Ελλάδα οι μεγαλύτερες εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων είναι η Cepal, η doValue Greece, η Intrum, η Quant ενώ λειτουργούν και άλλες. Οι εταιρείες αυτές λειτουργούν υπό τη νομική σκέπη του νόμου 3156/2003 και του νόμου 4354/2015. Για τις περισσότερες εξ αυτών η ανάθεση της διαχείρισης έγινε με το νόμο 3156/2003 που δεν τους έδινε τη δυνατότητα να προχωρούν ως διάδικοι σε δικαστήρια και σε πράξεις εκτέλεσης. Πάνω σε αυτό βασίζονταν οι δικαστικές αποφάσεις που δικαίωναν δανειολήπτες στις ανακοπές.

Η απόφαση της Ολομέλειας με την οποία θα συνταχθούν και όλες οι αποφάσεις των κατώτερων δικαστηρίων πλέον, με πλειοψηφία όπως λέγεται 56-9 συντάχθηκε υπέρ της δυνατότητας των servicers να είναι διάδικοι και να κινούν πράξεις εκτέλεσης όπως όριζε ο νόμος 4354/2015. Να σημειωθεί ότι στη δίκη παρενέβη η ολομέλεια των δικηγορικών συλλόγων, έγινε παρέμβαση και ανάπτυξη νομικών ισχυρισμών από διαπρεπείς καθηγητές νομικής, δηλαδή δόθηκε νομικός αγώνας εν τούτοις πέρασαν οι θέσεις των εταιριών.

Να σημειωθεί επίσης ότι ο συνήθης χρόνος έκδοσης μιας δικαστικής απόφασης είναι 8 μήνες έως και ένα έτος κάποιες φορές, και η απόφαση αυτή προφανώς μελετήθηκε σε χρόνο ρεκόρ και αποφασίστηκε σε διάστημα μόλις 9 ημερών.

Μα πώς έγινε τόσο γρήγορα; Επίσης ενώ η διάσκεψη είναι μυστική αφού δεν έχει δημοσιοποιηθεί ακόμα η απόφαση, πώς έχει ήδη διαρρεύσει το περιεχόμενο; Σε υποθέσεις τόσο μεγάλης βαρύτητας πολλές φορές τα επιχειρήματα των εταιρειών αυτών είναι κάπως εκφοβιστικά, ότι δηλαδή αν ληφθεί κάποια απόφαση εις βάρος των εταιρειών αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχουν έμμεσες συνέπειες σε ολόκληρη την οικονομία της χώρας.

Για πολλούς νομικούς, συμπεριλαμβανομένης και της γράφουσας, η απόφαση ήταν αναμενόμενη, καθώς λόγω της ενασχόλησης με το αντικείμενο έχω καταλάβει ότι οι εταιρείες αυτές λειτουργούν σαν δρομολόγιο τρένου πάνω σε ράγες, η πορεία είναι συνεχόμενη, κανείς δεν πρέπει να τους εμποδίσει, από πλευράς κυβέρνησης, τίποτα δεν γίνεται να σταματήσει την πορεία τους και όποιο εμπόδιο αναφύεται και προσωρινά τους καθυστερεί πρέπει να καταρρίπτεται και εν τέλει καταρρίπτεται, καθώς η βάση της δικαιολογίας των ενεργειών τους είναι η ύπαρξη των αρχών της οικονομικής ελευθερίας και ότι αν δεν γίνουν τα πράγματα όπως τα έχουν προσχεδιάσει θα υπάρχει τρομερό και τραγικό αντίκτυπο μακροπρόθεσμα και επιπτώσεις σε όλη την οικονομία και ζωή της χώρας.

Κάποιος που δεν γνωρίζει τόσο καλά από οικονομικά και λογιστικά μεγέθη και δεν είναι το αντικείμενό του, και έχει θέσεις ευθύνης εύκολα εκφοβίζεται μέσα του και αναγκάζεται κι αυτός να λάβει θέση υπέρ τους, θεωρώντας ότι είναι το καλύτερο για όλους.

Τι συνέπειες έχει τώρα αυτή η απόφαση για τις τύχες και τις περιουσίες των δανειοληπτών. Ας το δούμε με απλά λόγια. Ένας δανειολήπτης που δέχεται μια έκθεση αναγκαστικής κατάσχεσης και ορίζεται πλειστηριασμός για την κατοικία του, ακόμα και για την πρώτη κατοικία του έχει ως νομικό τρόπο άμυνας την ανακοπή κατά της κατασχετήριας έκθεσης μέσα σε 45 μέρες από την επίδοσή της.

Για να υποστηρίξει την ανακοπή του πρέπει να διατυπώσει κάποιους νομικούς λόγους. Αν γίνει δεκτή η ανακοπή ο πλειστηριασμός δεν γίνεται. Πλέον ο βασικός νομικός λόγος δεν θα υπάρχει, καθώς η απόφαση του Αρείου Πάγου αυτό ακριβώς έκανε, διέρρηξε το βασικό λόγο που χρησιμοποιούσαμε στις ανακοπές. Άρα το πιθανότερο είναι οι ανακοπές να απορρίπτονται και να γίνονται κανονικά πλειστηριασμοί.

Βέβαια, για να δοθεί πλήρης και έντιμη εικόνα της πραγματικότητας πρέπει να σημειωθεί ότι σε πλειστηριασμό προχωρούν οι υποθέσεις δανείων που έχουν μείνει απλήρωτα για πολλά χρόνια και όχι οφειλετών που έχουν χάσει για παράδειγμα τρεις ή τέσσερις δόσεις του δανείου τους. Είναι αλήθεια επίσης ότι τα προηγούμενα έτη είχε δημιουργηθεί όχι σε όλους, αλλά σε μη σωστούς δανειολήπτες πεποίθηση δικαίου ως προς τη μη πληρωμή των υποχρεώσεών τους. Δηλαδή δεν πληρώνω τίποτα και δεν πρέπει να με ενοχλήσει κανείς. Αυτό επίσης δεν είναι ανεκτό από την έννομη τάξη.

Οι εναλλακτικές ενός οφειλέτη που θέλει τελευταία στιγμή να σώσει το σπίτι του είναι αρκετά, έως πολύ σκληρές, καθώς οι εταιρείες για να προχωρήσουν σε αναστολή του πλειστηριασμού ζητούν πολύ υψηλά ποσά, δηλαδή μπορεί και το 30% της οφειλής και συνήθως οι οφειλέτες δεν έχουν τόσο μεγάλη ρευστότητα και προστρέχουν σε συγγενικά τους πρόσωπα για να τους δώσουν χρήματα (δηλαδή οι άλλοι την πληρώνουν). Αν δεν έχουν άτομα να τους δώσουν τόσα πολλά χρήματα, αναγκάζονται να δεχτούν τη δυσάρεστη πραγματικότητα και ξεκινούν τη μετακόμιση και την εύρεση μισθωμένης οικίας, μένοντας ασφαλώς με το συναίσθημα της πικρίας, του θυμού και της εναντίωσης.

Να σημειωθεί εδώ ότι η απώλεια τόσων κατοικιών και η αναγκαστική στροφή τόσων ανθρώπων στη μισθωμένη κατοικία αυξάνει τη ζήτηση και ακολούθως τις τιμές των ενοικίων, αυτό διότι αναρωτιόμαστε συχνά γιατί τα ενοίκια ακριβαίνουν συνέχεια, αφού οι άνθρωποι δεν έχουν χρήματα. Βέβαια η αλήθεια είναι ότι κάποιοι δεν έχουν χρήματα και κάποιοι άλλοι όμως έχουν. Αυτό ως θεωρητική-φιλοσοφική σκέψη!

Στο σημείο αυτό θα μπορούσε από την πλευρά του Κράτους να γίνει μια παρέμβαση, έτσι ώστε οι απαιτήσεις των εταιρειών ως προς τη διαπραγμάτευση και την αντιμετώπιση οικονομικά των οφειλετών και τη λειτουργία γενικά των εταιρειών να μπει σε θεσμικά πλαίσια τέτοια ώστε να μην δρουν ανεξέλεγκτα και να υφίστανται και συνέπειες που τώρα δεν υφίστανται.

Δηλαδή οι managers των εταιρειών αυτών έχοντας τον αέρα και την έπαρση του νικητή, γνωρίζοντας ότι δεν τους σταματά στο τέλος κανείς και ότι δεν θα υποστούν συνέπειες και υποκρινόμενοι προς τα έξω ότι δήθεν εκτελούν και κοινωνικό ρόλο, καθοδηγούν τους υφισταμένους τους να μην φέρονται και εντελώς σωστά, ή και να εμπαίζουν τους δανειολήπτες, να μην σέβονται, να αδιαφορούν για κανόνες δικαίου στις συναλλαγές με οφειλέτες και δικηγόρους οφειλετών, θεωρώντας ότι βρίσκονται στο απυρόβλητο, ενώ ήδη έχουν υπάρξει διαμαρτυρίες και προσφυγές στη δικαιοσύνη για το θέμα αυτό.

Οι προτάσεις ρύθμισης ουσιαστικά είναι προειλημμένες αποφάσεις, χωρίς να χωρεί διαπραγμάτευση, ή αντίρρηση. Η επόπτρια Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ γνωρίζει τα κακώς κείμενα δεν επιβάλλει κυρώσεις στις εταιρείες αυτές, και θεωρώ ότι είναι αιτία να λογοδοτήσει στη Δικαιοσύνη για αυτήν την αμέλεια και αδιαφορία. Εφ’ όσον έχουν τέτοια δύναμη οι εταιρείες αυτές εκ του νόμου θα πρέπει να λειτουργούν εν νομιμότητα και όχι εν παρανομία, να τεθεί νέο πιο ελεγκτικό και λεπτομερές πλαίσιο στη λειτουργία και στις ενέργειές τους με επιβολή πραγματικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης τους. Το σίγουρο είναι ότι πολλά σπίτια θα αλλάξουν ιδιοκτήτες πλέον και ότι άλλοι χάνουν και άλλοι αγοράζουν και κερδίζουν.