Ελληνική Οικονομία το 2023: Tο τέλος των εύκολων «νικών»

Εκ των υστέρων εύκολα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας βασίστηκε σχεδόν αποκλειστικά σε δύο άμεσα συνδεδεμένους παράγοντες: αυτούς της εσωτερικής και εξωτερικής ζήτησης.

Η ανάκαμψη της εσωτερικής ζήτησης οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανάγκη της ελληνικής οικονομίας να επανέλθει σε μια μορφή προ-κρίσης κανονικότητας, χρησιμοποιώντας το απόθεμα καταθέσεων που συσσωρεύτηκαν στην περίοδο της καραντίνας για τη χρηματοδότηση δαπανών που σχετίζονται άμεσα με την κοινωνική κινητικότητα, όπως διακοπές, διασκέδαση, εστίαση κλπ.

Αντίστοιχα και πολύ πιο έντονη ήταν η ανάκαμψη της διεθνούς κινητικότητας, η οποία οδήγησε σε σημαντική ανάκαμψη της παγκόσμιας και κατ’ επέκταση της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας. Αυτή η βελτίωση από μόνη της – χωρίς δηλαδή να υπολογίζουμε τις πολλαπλασιαστικές θετικές επιπτώσεις του τουρισμού σε ολόκληρη την οικονομία - έχει συνεισφέρει στο ελληνικό ΑΕΠ €8δισ. επιπλέον σε σχέση με το 2021.

Κάπου εδώ όμως οι λεγόμενες «εύκολες νίκες» για την ελληνική οικονομία τελειώνουν και αναλογιζόμενοι το 2023 καθίσταται προφανές ότι όλοι θα πρέπει να αναζητήσουμε πρόσθετους παράγοντες, οι οποίοι θα μπορέσουν να συντηρήσουν μια αναπτυξιακή τάση κοντά στα επίπεδα του 3%.

Η προφανής απάντηση σε αυτόν τον προβληματισμό δεν μπορεί να είναι άλλη από τις επενδύσεις. Ο συνδυασμός της 10ετούς ελληνικής κρίσης και της 2ετούς πανδημίας έχει οδηγήσει στη δημιουργία ενός σημαντικού επενδυτικού κενού, το οποίο πρέπει άμεσα να αντιμετωπισθεί προκειμένου να μπορέσει η ελληνική οικονομία να διατηρήσει το αναπτυξιακό δυναμικό της.

Σύμφωνα με τις δικές μας εκτιμήσεις, οι επενδυτικές ανάγκες της ελληνικής οικονομίας κατά την περίοδο 2022-2030, με βάση πολύ συντηρητικές υποθέσεις ανάπτυξης και σταδιακής επιστροφής της σχέσης επενδύσεων προς ΑΕΠ στα ευρωπαϊκά επίπεδα, ανέρχονται σε περίπου €370δισεκ (σε σταθερές τιμές 2015). Για την κάλυψη των επενδυτικών αυτών αναγκών θα χρειαστεί η συμβολή τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα καθώς οι επενδυτικές ανάγκες της ελληνικής οικονομίας καλύπτουν ένα τεράστιο φάσμα κλάδων και τομέων. Πιο συγκεκριμένα:

• Τα έργα που έχουν ενταχθεί ή πρόκειται να ενταχθούν στο Ταμείο Ανασυγκρότησης και Ανάκαμψης θα πρέπει να ξεκινήσουν την υλοποίηση τους άμεσα καθώς έχει αρχίσει να μετρά αντίστροφα ο χρόνος για την ολοκλήρωση του χρόνου ζωής του Ταμείου.
• Ταυτόχρονα και τα υπόλοιπα κονδύλια του ΕΣΠΑ 2021-2027 θα πρέπει να αξιοποιηθούν
• Ο δημόσιος τομέας έχει αναπτύξει μια τεράστια βεντάλια έργων και δράσεων ψηφιοποίησης και μετάβασης δεδομένων στο «υπολογιστικό νέφος»
• Καταγράφεται αναγέννηση σε κλάδους όπως η ναυπηγοεπισκευή και η εφοδιαστική αλυσίδα, οι οποίοι χρειάζονται σημαντικές επενδύσεις για να καταστούν λειτουργικοί και παραγωγικοί.
• Το ίδιο ισχύει για όλες τις ξένες επενδύσεις σε πρώην δημόσιες υποδομές οι οποίες παραχωρούνται στον ιδιωτικό τομέα έχοντας άμεση ανάγκη σημαντικών επενδύσεων αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού

Τέλος, σε μακροχρόνιο ορίζοντα, θα πρέπει τόσο η πολιτεία όσο και ο ιδιωτικός τομέας να αρχίσουν να διαμορφώνουν την πολιτική μεγιστοποίησης του οφέλους για την ελληνική οικονομία από την επερχόμενη επέκταση των ευρωπαϊκών πολιτικών ενίσχυσης των ευρωπαϊκών επενδύσεων και της ευρωπαϊκής οικονομίας. Σε δύο διαδοχικά νομοσχέδια η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοίνωσε επιδοτήσεις ρεκόρ για τη βιομηχανία ημιαγωγών και όλες τις πράσινες επενδύσεις και επενδύσεις αποθήκευσης ενέργειας.

Οι επιδοτήσεις αυτές υπονομεύουν σημαντικά την ικανότητα ων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων να ανταγωνιστούν τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ. Η άμεση αντίδραση της Γερμανίας και της Γαλλίας ήταν η έκκληση προς την Ευρωπαϊκή επιτροπή για αύξηση των ενισχύσεων προς τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

Πιέζοντας η χώρα μας προς την κατεύθυνση της οργανωμένης πανευρωπαϊκής αντίδρασης προς την πρωτοβουλία των ΗΠΑ σημαίνει ότι επιπλέον Ευρωπαϊκά κονδύλια θα προκύψουν, βελτιώνοντας σημαντικά τις αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνική οικονομίας.