Προσιτή στέγη: Δύσκολη εξίσωση, αναγκαία λύση

Στόχος ευγενής, ιδιαίτερα σημαντικός για πάρα πολύ κόσμο, αλλά ταυτόχρονα και δύσκολος.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή: Η στέγη, ειδικά στην Αθήνα αλλά και σε μια σειρά από άλλες πόλεις της χώρας τα τελευταία χρόνια έχει γίνει όντως απρόσιτη, κυρίως για τους νέους. Και ο λόγος είναι ότι τιμές των ακινήτων, τόσο για αγορά, όσο και για ενοικίαση έχουν εκτιναχθεί.

Αυτή τη στιγμή, ειδικά στην Αθήνα, το να βρεις κάτι υποτυπωδώς αξιοπρεπές με κόστος κάτω από 400 ευρώ το μήνα είναι αντίστοιχο με το να κερδίζεις το Τζόκερ.

Ποσό που αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 50% του μισθού για ένα πολύ μεγάλο ποσοστό νέων εργαζομένων. Αντίστοιχα, οι τιμές πώλησης των ακινήτων έχουν «τρέξει» με διψήφιους ρυθμούς ανόδου τα τελευταία χρόνια και, σε συνδυασμό με την αύξηση των επιτοκίων καθιστούν το όνειρο της αγοράς στέγης άπιαστο.

Θα μου πείτε, είναι κακό να ανεβαίνει η κτηματαγορά; Προφανώς και όχι. Τα έσοδα από τα ενοίκια αλλά κυρίως αυτά από το AirBnB στήριξαν ένα σημαντικό κομμάτι της οικονομίας τα χρόνια της κρίσης. Και τώρα, τα εκατομμύρια των τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα όλο το χρόνο -ενισχύοντας με 20 δισ. ευρώ ετησίως το ΑΕΠ- ανεβάζουν τη ζήτηση για διαμονή και άρα τις τιμές των ακινήτων. Δίνοντας έτσι «ανάσα» σε όσους έχουν ένα ακίνητο και αποζητούν να ενισχύσουν το εισόδημά τους, ειδικά στην εποχή της ακρίβειας.

Αντίστοιχα, η διατήρηση των τιμών των ακινήτων σε υψηλά επίπεδα, κυρίως λόγω της ξενόφερτης ζήτησης, λειτουργεί ευεργετικά ευρύτερα για την οικονομία. Το κράτος εισπράττει φόρους, η οικοδομή ανεβαίνει, συντηρώντας παραπάνω από 100 επαγγέλματα, ενώ και το χρηματοπιστωτικό σύστημα επωφελείται.

Πού θέλω να καταλήξω; Ότι οι υψηλές τιμές των ενοικίων και των ακινήτων είναι καλές για την οικονομία. Άρα το επιχείρημα «ρίξτε τις τιμές για να αποκτήσει ο κόσμος σπίτι» είναι δίκοπο μαχαίρι. Και το τελευταίο που θέλουμε είναι μια νέα «βουτιά» της κτηματαγοράς.

Άρα; Αφήνουμε το πράγμα στην τύχη του και ας μείνει ο κόσμος στο δρόμο; Προφανώς και όχι. Χρειάζονται όμως έξυπνες και καινοτόμες λύσεις ώστε να εξασφαλιστεί προσιτή αλλά και αξιοπρεπής στέγη για όσο το δυνατόν περισσότερους.

Σίγουρα, οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ και τίθενται σε εφαρμογή είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Απαιτούνται όμως ακόμη πιο ρηξικέλευθες πολιτικές, καθώς το πρόβλημα είναι μείζον και η λύση του απαραίτητη.

Για παράδειγμα, «ανάσα» θα μπορούσε να αποτελέσει η αξιοποίηση του μεγάλου αριθμού ακινήτων που ανήκουν στο κράτος αλλά και σε φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, τα οποία και «ρημάζουν» εδώ και δεκαετίες. Ενδεχομένως και σε συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες, τα ακίνητα αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια μορφή κοινωνικής αντιπαροχής. Ή αντίστοιχα, η συντονισμένη αναβάθμιση συγκεκριμένων περιοχών, σε συνδυασμό με προγράμματα κινητροδότησης για εκείνους που θα επιλέξουν να μετεγκατασταθούν εκεί.

Εξάλλου, το πρόβλημα της προσιτής στέγης δεν είναι μόνο ελληνική υπόθεση. Γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχου ήδη λύσεις και προτάσεις από το εξωτερικό που μπορούν να εφαρμοστούν στην Ελλάδα.

Το μεγάλο ζητούμενο είναι αφενός να υπάρξει βούληση -που όπως φαίνεται ισχύει- και κυρίως η προσιτή στέγη να αντιμετωπιστεί με τη δέουσα σοβαρότητα και όχι ως αντικείμενο προεκλογικής αντιπαράθεσης. Γιατί η εξασφάλισή της είναι θέμα που απασχολεί μια ολόκληρη γενιά.