Ο υψηλός πληθωρισμός αυξάνει τις κοινωνικές ανισότητες και την φτώχεια

Ο πληθωρισμός - δηλαδή ο ρυθμός αύξησης των τιμών - αναμένεται να μειωθεί το 2023, παραμένοντας όμως σχετικά υψηλός, στο 7% στην Ε.Ε. και στο 6.1% στην Ευρωζώνη, πριν μετριαστεί το 2024 στο 3% και 2.6% αντίστοιχα.

Εστιάζοντας στην Ευρωζώνη, κανένα κράτος-μέλος της δεν έχει μείνει ανεπηρέαστο από τις πληθωριστικές πιέσεις. Σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρωζώνης παρατηρούμε αύξηση των τιμών, με ρυθμούς που είχαμε να δούμε εδώ και 40 χρόνια. Όπως όμως βλέπουμε στο παρακάτω γράφημα, οι αποκλίσεις μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης είναι μεγάλες και προκαλούν ερωτηματικά, αφού βλέπουμε χώρες με το ίδιο νόμισμα να έχουν τόσο σημαντικές διαφορές στον πληθωρισμό.

Οι χώρες με τον υψηλότερο ετήσιο πληθωρισμό (τον Σεπτέμβριο του 2022 σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2021) είναι η Λιθουανία με 24.1%, η Εσθονία με 23.7% και η Λετονία με 22.2%.

Στις χώρες με την μεγαλύτερη σταθερότητα στις τιμές, συγκαταλέγονται η Γαλλία με 5.6%, το Λουξεμβούργο με 6.9% και η Μάλτα με 7.4%.

Η Ελλάδα αναδεικνύεται η έκτη χώρα με τον υψηλότερο ετήσιο πληθωρισμό από τις δεκαεννιά της Ευρωζώνης με 12%.

Οι πολίτες που δεν γνωρίζουν χρηματοοικονομικά και δεν κατανοούν την έννοια της ψευδαίσθησης του χρήματος (money illusion), θα καταγράψουν σημαντικές ετήσιες απώλειες αφού σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ε.Ε. οι τράπεζες προσφέρουν μηδενικά σχεδόν επιτόκια καταθέσεων, ανεξαρτήτως του ύψους του πληθωρισμού!

Δεν θα επηρεασθούν όμως μόνο οι καταθέτες, αλλά και όλοι οι πολίτες οι οποίοι δεν μπορούν να προσαρμόσουν τα εισοδήματά τους στις αυξήσεις των τιμών.
Ο υψηλός πληθωρισμός μαζί με την ανεργία, αποτελούν τα δύο σημαντικότερα οικονομικά προβλήματα που επηρεάζουν ιδιαίτερα τους πολίτες, αφού προκαλούν μεταφορά πλούτου εις βάρος των πιο κοινωνικά ευάλωτων ομάδων και επιτείνουν τις υπάρχουσες εισοδηματικές ανισότητες.

Μια πρόσφατη μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας (2020) σε 38 χώρες έδειξε ότι ο υψηλός πληθωρισμός μειώνει τους πραγματικούς μισθούς των εργαζομένων και αυξάνει την φτώχεια. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης λοιπόν, όταν ο πληθωρισμός διπλασιάζεται οι πραγματικοί μισθοί μειώνονται κατά 14%!!

Σύμφωνα με τον Καθηγητή και Νομπελίστα Οικονομικών Επιστημών Μίλτον Φρίντμαν, ο πληθωρισμός είναι μία μορφή φορολογίας χωρίς νομοθέτηση (Inflation is taxation without legislation) και είναι ένα αποτέλεσμα της υπερβολικής εκτύπωσης χρήματος, μιας στρατηγικής που ακολουθούσαν οι Κεντρικές Τράπεζες σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο.

Φυσικά, σημαντικό ρόλο στην αύξηση των τιμών διαδραμάτισαν και οι αναταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα από την περίοδο της έναρξης της πανδημίας του κορωνοϊού, καθώς και ο πόλεμος στην Ουκρανία εξαιτίας του οποίου οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου εκτοξεύθηκαν.

Τα προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί τις τελευταίες δεκαετίες σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο, με πρώτο από όλα την υπερχρέωση, καθιστούν την χρηματοοικονομική γνώση απαραίτητη δεξιότητα για τον 21ο αιώνα.