Προτεραιότητα η στήριξη των δανειοληπτών

Και να μην ανοίγεις πολλά μέτωπα, καθώς κινδυνεύεις να χάσεις σε όλα.

Έτσι, και στην υπόθεση της «κόντρας» ανάμεσα στις τράπεζες και την κυβέρνηση, η βεντάλια έχει ανοίξει πολύ, συμπεριλαμβάνοντας καταθέσεις, προμήθειες και επιτόκια δανείων, ενώ μόνο ένα πραγματικά μετράει: Η ουσιαστική στήριξη όσο των δυνατών περισσότερων δανειοληπτών.

Και εξηγούμαι:

Αναφορικά με τις καταθέσεις, αντικειμενικά η «ψαλίδα» ανάμεσα στα επιτόκια που δίνουν οι τράπεζες και αυτά που χρεώνουν είναι χαώδης. Και θα συνεχίζει να αυξάνεται, καθώς δεν υπάρχει περίπτωση να μετακυλήσουν το σύνολο των αυξήσεων των επιτοκίων υπέρ των καταθετών. Όμως, για τον μέσο καταθέτη, οι αποταμιεύσεις του οποίου δεν ξεπερνούν τα 10.000 ευρώ, το απόλυτο όφελος (δυστυχώς) δεν είναι μεγάλο. Ακόμα και αν από το 0% σήμερα τα επιτόκια στις καταθέσεις ταμιευτηρίου φτάσουν το 0,5%, συνολικά θα εισπράξει 50 ευρώ σε τόκους το χρόνο, χωρίς να υπολογίζουμε τους φόρους. Δηλαδή, λιγότερο από 4 ευρώ το μήνα καθαρά.

Αντίστοιχα, στο μέτωπο των προμηθειών είναι σίγουρα εκνευριστικό να πληρώνεις 2 ή και 3 ευρώ «καπέλο» όταν μεταφέρεις ηλεκτρονικά χρήματα σε άλλη τράπεζα ή όταν «σηκώνεις» μετρητά από τα ATM. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση, το συνολικό κόστος (ή και «χαράτσι» σε κάποιες περιπτώσεις) δεν είναι τέτοιο που θα αλλάξει τα δεδομένα σε έναν οικογενειακό προϋπολογισμό. Γιατί, ρεαλιστικά, αν δεν συντρέχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος, πόσες μεταφορές σε άλλη τράπεζα θα κάνει ένα νοικοκυριό σε ένα μήνα; Και αν συντρέχει, υπάρχουν πλέον εναλλακτικές, όπως ψηφιακά πορτοφόλια και άλλες καινοτόμες λύσεις που μειώνουν ή και εξαλείφουν τα σχετικά κόστη.

Έτσι, το πραγματικό διακύβευμα είναι η στήριξη των δανειοληπτών. Γιατί εδώ ο κίνδυνος είναι συστημικός, καθώς αφορά τα νοικοκυριά, τις τράπεζες αλλά και την κυβέρνηση. Σε μια εποχή πρωτοφανούς ακρίβειας, τα επιπλέον 100 ή και 150 ευρώ που μπορεί να φτάσει η αύξηση της δόσης σε ένα στεγαστικό δάνειο μπορεί να είναι ο καταλύτης που θα εκτροχιάσει τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Και ας μη γελιόμαστε, η συντριπτική πλειονότητα των δανειοληπτών δεν έχει (αντίστοιχες) καταθέσεις που μπορούν, εφόσον αυξηθούν τα επιτόκιά τους, να αντισταθμίσουν την άνοδο των δόσεων. Άρα, στην πράξη, είναι έρμαιο της ανόδου των επιτοκίων.

Και η μη στήριξη τους είναι καταστροφική. Μια νέα γενιά κόκκινων δανείων θα προκαλέσει κοινωνική αναταραχή, θα φέρει ντόμινο στο σύνολο των πληρωμών και θα εκτροχιάσει -εκ νέου- το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Άρα η στήριξη των δανειοληπτών σε αυτή τη φάση οφείλει να είναι το πρώτο και βασικό μέλημα κυβέρνησης και τραπεζών. Για να το πω πιο απλά, είναι πολύ πιο σημαντικό 50.000 ή 100.000 συμπολίτες μας να αποφύγουν τη χρεοκοπία από το να πάρουμε 4 ευρώ το μήνα παραπάνω σε τόκους, αν πρέπει αναγκαστικά να διαλέξουμε κάτι από τα δύο.

Και για να είμαστε σωστοί, όταν λέμε στήριξη, εννοούμε και προς τους ενήμερους. Γιατί σε αυτή τη χώρα, όποιος συνεπής αποδεικνύεται ταυτόχρονα και κορόιδο. Αλλιώς, και προκειμένου να τύχουν των ευεργετικών μέτρων, αρκετοί θα επιλέξουν συνειδητά να «κοκκινήσουν» τα χρέη τους. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κουλτούρα των πληρωμών που με τόσο κόπο ξαναχτίστηκε τα τελευταία χρόνια.