H εξερεύνηση υδρογονανθράκων επιστρέφει στις ελληνικές θάλασσες
Οι καθυστερήσεις στην ανάπτυξη και εκμετάλλευση εγχώριων υδρογονανθράκων αποτελούν μια παλιά και γνωστή «πληγή» που στέρησε από τη χώρα μας τη δυνατότητα να παράγει πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
H Ελλάδα έως σήμερα συνεχίζει να εισάγει τη συντριπτική πλειοψηφία του πετρελαίου και όλο το αέριο που καταναλώνει, γεγονός που ασκεί πίεση στα δημοσιονομικά και πλήττει την ανάπτυξη.
Όμως, ακόμα και στη σημερινή εποχή, όπου το βασικό πρόσταγμα είναι η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, έχει νόημα να επενδύσουμε στους εγχώριους υδρογονάνθρακες παράλληλα με την ενεργειακή μετάβαση αν λάβουμε υπόψη την έντονη γεωπολιτική αβεβαιότητα που κυριαρχεί σήμερα ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία, τα τεράστια ποσά που δίνουμε ως χώρα στις εισαγωγές καυσίμων και την μεγάλη ενεργειακή εξάρτηση.
Η εξερεύνηση για πετρέλαιο και αέριο μας δίνει την ευκαιρία να γίνουμε όχι μόνο κόμβος ενέργειας, αλλά και παραγωγός, αναβαθμίζοντας έτσι περαιτέρω τη γεωπολιτική μας θέση εντός της Ε.Ε. και περιφερειακά.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα χώρας που έχει συνταιριάξει τους υδρογονάνθρακες με την πράσινη ανάπτυξη είναι η Νορβηγία, όπου τα υδροηλεκτρικά και οι ΑΠΕ παράγουν την πλειοψηφία του ηλεκτρισμού και το πετρέλαιο με το φυσικό αέριο εξάγονται για να γεμίσουν τα κρατικά ταμεία. Βεβαίως η Νορβηγία είναι μια ευλογημένη χώρα από την πλευρά των φυσικών πόρων, όμως θα μπορούσαμε και εδώ στην Ελλάδα να ακολουθήσουμε τον ίδιο δρόμο με πολλαπλά οφέλη για την εθνική οικονομία.
Για τους παραπάνω λόγους είναι πολύ σημαντική η ανακοίνωση που έκανε ξαφνικά ο πρωθυπουργός στις 7 Νοεμβρίου, με την οποία προανήγγειλε άμεσα νέες σεισμικές έρευνες νοτιοδυτικά της Κρήτης και της Πελοποννήσου από την ExxonMobil μαζί με την Helleniq Energy (ΕΛΠΕ).
Η απόφαση των δύο εταιρειών ελήφθη στα πλαίσια του σχεδιασμού της ελληνικής εταιρείας υδρογονανθράκων ΕΔΕΥΕΠ και προβλέπει σε αρχική φάση σεισμικές έρευνες το 2022-2023, στη συνέχεια τρισδιάστατες έρευνες το 2024 και εν τέλει ερευνητικές γεωτρήσεις το 2025-26 αν όλα βέβαια προχωρήσουν ομαλά.
Δεδομένης και της δυσκολίας που παρουσιάζει η συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή, ο στόχος είναι να εντοπιστεί εν τέλει ένα εμπορικά εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα. Το θετικό είναι ότι αν εντοπιστεί μια αξιοποιήσιμη ποσότητα, είναι πολύ εύκολη η μεταφορά της συγκριτικά με περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου που χρειάζονται εκτενείς υποδομές έναντι υψηλού κόστους.
Παράλληλα, οι υψηλές τιμές του πετρελαίου και του αερίου διεθνώς καθιστούν πολύ πιο συμφέρουσα την ερευνητική δραστηριότητα σε σύγκριση με το παρελθόν και ιδίως σε σχέση με τα χρόνια από το 2015 ως το 2020, όταν και οι σχετικές επενδύσεις υπέστησαν έντονη πτώση διεθνώς. Πλέον, η ίδια η ExxonMobil έχει αφιερώσει περισσότερα χρήματα στις παραγωγικές επενδύσεις, συγκεκριμένα 11,5 δισ. δολάρια για το πρώτο εννεάμηνο του 2022 σε σχέση με 8 δισ. δολάρια ένα χρόνο νωρίτερα, γεγονός που φανερώνει το συνολικό ενδιαφέρον της.
Αξίζει να τονίσουμε στα παραπάνω ότι είναι πρωταρχικό να τηρηθούν όλα τα αυστηρά περιβαλλοντικά πλαίσια που έχουν τεθεί από την Πολιτεία ώστε να χτιστεί μια σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στον πετρελαϊκό κλάδο και την κοινή γνώμη, όπως άλλωστε έχει συμβεί και στην περίπτωση του Πρίνου, όπου η λειτουργία προχώρησε επί δεκαετίες δίχως κανένα σοβαρό ατύχημα ή διαρροές.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η Ελλάδα ξανακερδίζει έστω και προς το παρόν το ενδιαφέρον των μεγάλων πετρελαϊκών. Το στοίχημα είναι να καταφέρει επιτέλους να το μετατρέψει σε απτά πλεονεκτήματα και παραγωγή, έστω και καθυστερημένα. Όμως, εάν το πράξει επιτυχώς σε ένα περιβάλλον υψηλών τιμών και περιορισμένης διεθνούς παραγωγής, τα οφέλη μπορούν να είναι δυσανάλογα υψηλά σε σύγκριση με άλλες εποχές και αυτό έχει τη δική του ξεχωριστή αξία.