Απάντηση του πρέσβη του Αζερμπαϊτζάν: «Η Αρμενία απειλεί με νέους πολέμους για κατάληψη νέων εδαφών»

Δεν θέλω να εμβαθύνω στη ρητορική της στρατιωτικοπολιτικής ηγεσίας της Αρμενίας, η οποία από το 2018, σε αντίθεση με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, κηρύσσει ανοιχτά την περιοχή Καραμπάχ του Αζερμπαϊτζάν ως μέρος της Αρμενίας και απειλεί με νέους πολέμους για χάρη της κατάληψης νέων εδαφών. Το 2020 το Αζερμπαϊτζάν αποκατέστησε την εδαφική του ακεραιότητα και στις 9 Νοεμβρίου υπογράφηκε αντίστοιχη δήλωση από τους Αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων του Αζερμπαϊτζάν, της Αρμενίας και της Ρωσίας. Στη συνέχεια υπήρξαν συναντήσεις και πρόσθετες συμφωνίες τόσο στο πλαίσιο των προαναφερομένων χωρών όσο και με τη συμμετοχή της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες στόχευαν κυρίως στην εφαρμογή των σημείων της Δήλωσης του Νοεμβρίου του 2020, τα οποία εξυπηρετούν τον σκοπό της εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας.

Δυστυχώς, κατά τη διάρκεια αυτών των δύο ετών, η Αρμενία, παρά τις συμφωνίες, προσπάθησε με κάθε δυνατό τρόπο να αντισταθεί στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών της. Η αιτία είναι μία - η διατήρηση των εδαφικών διεκδικήσεων κατά του Αζερμπαϊτζάν. Με άλλα λόγια, το Ερεβάν προσπαθεί από μόνο του ή κατόπιν εντολής των προστατών του να διατηρήσει το status quo στην περιοχή με την ελπίδα των καλύτερων εποχών για τον εαυτό του. Προκειμένου να πείσει τη Δύση για το «δίκαιο» της, η Αρμενία επαναλαμβάνει τις θέσεις της, όπως την αδυναμία συμβίωσης μεταξύ των Αζερμπαϊτζάνων και Αρμενίων, τονίζοντας τις θρησκευτικές διαφορές και την ξενοφοβία, την αναπόφευκτη εθνοκάθαρση των Αρμενίων του Καραμπάχ, την επιθυμία του Μπακού να καταλάβει όλα τα προηγούμενα ιστορικά εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Ερεβάν,την απειλή ενός συνασπισμού Αζερμπαϊτζάν-Τουρκίας με ευρεία διαπεριφερειακή έννοια, και ούτω καθεξής. Φυσικά, αυτές οι θέσεις δεν λειτουργούν για τα εξειδικευμένα στρώματα του πληθυσμού, τα οποία γνωρίζουν καλά την κατάσταση στο Αζερμπαϊτζάν και τη γεωπολιτική ολόκληρης της περιοχής. Για κάθε μία από τις θέσεις αυτές, σε περίπτωση που υπάρχει ενδιαφέρον, μπορώ να παρουσιάσω ξεχωριστό άρθρο.

Προκειμένου να διαλύσει τους φόβους της Αρμενίας και της Δύσης για τα σχέδια του Αζερμπαϊτζάν, το Μπακού τον Μάιο του τρέχοντος έτους πρότεινε στο Ερεβάν τις ακόλουθες 5 βασικές αρχές για την εξομάλυνση των σχέσεων:

• την αμοιβαία αναγνώριση του σεβασμού της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας, του απαραβίαστου των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων και της πολιτικής ανεξαρτησίας των δύο χωρών·
• την αμοιβαία επιβεβαίωση της απουσίας εδαφικών διεκδικήσεων μεταξύ των δύο χωρών και την υιοθέτηση νομικά δεσμευτικών υποχρεώσεων για μη υποβολή τέτοιων αξιώσεων στο μέλλον·
• την υποχρέωση να απέχουν στις διακρατικές τους σχέσεις από την υπονόμευση της ασφάλειας του άλλου, από την απειλή ή τη χρήση βίας τόσο κατά της πολιτικής ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας, όσο και από οποιονδήποτε άλλον τρόπο που δε συνάδει με τους σκοπούς του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών·
• τον καθορισμό και την οριοθέτηση των κρατικών συνόρων και τη δημιουργία διπλωματικών σχέσεων·
• την απεμπλοκή μεταφορών και άλλων επικοινωνιών, κατασκευή άλλων επικοινωνιών ανάλογα με τις ανάγκες, καθώς και καθιέρωση συνεργασίας σε άλλους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

Αυτές οι αρχές έγιναν αποδεκτές στα λόγια, γιατί η διεθνής κοινότητα δεν θα είχε δεχτεί μια διαφορετική απόφαση, αλλά στην πραγματικότητα απορρίφθηκαν από την Αρμενία. Η πολιτική ελίτ αυτής της χώρας, και ίσως όχι μόνο αυτής της χώρας και όχι απαραίτητα αυτής της περιοχής, δεν επιθυμεί μια ειρηνευτική συμφωνία. Οι λόγοι σε κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστοί, αλλά σε ό,τι αφορά την ίδια την Αρμενία πρόκειται για την κυριαρχία των εσωτερικών πολιτικών συμφερόντων έναντι των εθνικών.

Όσον αφορά τα γεγονότα στα σύνορα, στις 13-14 Σεπτεμβρίου, οι θέσεις των μερών είναι γνωστές, θα σταθώ μόνο στην ακόλουθη θέση του ΟΗΕ, που εκφράστηκε για το θέμα αυτό στις 15 Σεπτεμβρίου και η οποία συμπίπτει πλήρως με τη θέση του Αζερμπαϊτζάν:

- Πλήρης εφαρμογή των υποχρεώσεων της τριμερούς Δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου.

- Επείγουσα ανάγκη διαχωρισμού και οριοθέτησης των συνόρων στο πλαίσιο της αναγνώρισης της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας.

- Υπογραφή διαρκούς συμφωνίας ειρήνης

Εν κατακλείδι, θα ήθελα να σημειώσω ότι η προπαγάνδα του Ερεβάν απέχει πολύ από το να λειτουργεί υπέρ της ευημερίας του πληθυσμού της Αρμενίας, ενώ το Αζερμπαϊτζάν, στο πλαίσιο του απαραβίαστου των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων και των δύο χωρών, θέλει ειρήνη και συνεργασία με την Αρμενία, διαφορετικά η Αρμενία θα παραμείνει μια αυτοαπομονωμένη, εξαιρετικά εξαρτημένη, οικονομικά και πολιτικά, χώρα.

Ο Aνάρ Χουσεϊνοβ είναι πρέσβης του Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα