Όταν ο λαϊκισμός περισσεύει

Την εύκολη ροπή προς τον λαϊκισμό είναι δύσκολο να την αποφύγουν ορισμένα κόμματα και αρχηγοί, ακόμη και όσοι θεωρούν τον εαυτό τους προοδευτικό ή φιλελεύθερο, κεντρώο ή ριζοσπάστη.

Τα αυτιά εκείνων που δέχονται τις λαϊκίστικες φωνές είναι δυστυχώς περισσότερα από εκείνους που σκέφτονται ορθολογικά και αντιστέκονται στα εύκολα και ωραία λόγια.

Εύκολες και απλοϊκές λύσεις δεν υπάρχουν. Η διαχείριση σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πολυσύνθετη πολυδαίδαλη και σε κάθε περίπτωση καθόλου απλή. Ωστόσο επιμένουν κάποιοι να βγάζουν «λαγούς» από το μανίκι τους ως δήθεν μαγικές λύσεις όταν όλοι ξέρουμε πως ούτε μάγοι υπάρχουν, ούτε «μαγικές» λύσεις.

Εκείνο που υπάρχει είναι μόνο υποσχέσεις για δήθεν λύσεις σε όλα τα προβλήματα. Λύσεις σαν και αυτές που έλεγαν παλιά οι μπακάληδες: «Τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι, έξι το λαδόξιδο»… Όταν όμως τέτοιες λύσεις δεν αντέχουν στην κοινή λογική, όταν δεν οδηγούν πουθενά, τότε και αυτοί που τάχα τις προτείνουν εξαφανίζονται.

Οι λαϊκιστές παντός είδους, είτε στην πολιτική, είτε στα πανεπιστήμια, στους συνδικαλιστές ακόμη και στη δημοσιογραφία, είναι πανταχού παρόντες. Λένε την «παρόλα» τους, αναδεικνύουν με στόμφο την ατάκα τους για να την ακούσουν ευήκοα ώτα και από εκεί και πέρα δεν μένει τίποτε. Αέρας κοπανιστός και μόνο. Σπάνια παραμένει κάτι που ειπώθηκε με αυτά τα χαρακτηριστικά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Και αυτό γιατί επέρχεται η ωμή πραγματικότητα που βάζει τη σφραγίδα της στην καθημερινότητα μας.

Η λογική αναμφίβολα είναι απέναντι από τον λαϊκισμό. Η λογική είναι στο τέλος που μένει σε κάθε τι, αλλά και αυτή η λογική πολλές φορές ανατρέπεται από εκείνους που τη χρησιμοποιούν κατά το δοκούν. Λογικές περιβεβλημένες από τη ρητορική του λαϊκισμού χάνουν τη δυναμική τους, το νόημά τους, το αποτέλεσμά τους και δεν αντέχουν στην πίεση των λαϊκιστών.

Μόνο όσοι διαθέτουν επίμονο και τεκμηριωμένο λόγο, μόνο όσοι κλείνουν τα αυτιά στις σειρήνες του λαϊκισμού και εκπέμπουν καθαρό και ευθύ λόγο, έχουν τη δυνατότητα να αποκρούουν τις εύκολες ρητορείες τους και τα έξυπνα κόλπα τους.

Στις σημερινές συνθήκες παραδείγματα υπάρχουν πολλά και είναι αρνητικά. Ομοιότητες επίσης πολλές. Στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων οι λαϊκιστές θριαμβεύουν, άσχετα αν ψηφίζονται ή μη, ξέχωρα αν έχουν εξουσία στα χέρια τους ή όχι. Η αντίσταση που βρίσκουν την τελευταία στιγμή από τους ορθολογιστές είναι γιατί αποκαλύπτεται το μέγεθος της απάτης που επιχειρούν και ευτυχώς, γιατί έστω και έτσι στο τέλος ηττώνται.

Βλέπετε παρόμοια παραδείγματα και εσείς εδώ στην Ελλάδα;