Η σημασία μιας αναβάθμισης

Για εκείνους που παρακολουθούν τα δρώμενα των αγορών, ήταν μια εξέλιξη με μεγάλη συμβολική σημασία και ταυτόχρονα ιδιαίτερη αξία, λόγω του χρονισμού της.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Τι σημαίνει η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας μας από την S&P;

Από τη μία τίποτε, από την άλλη πάρα πολλά.

Γιατί τίποτε; Γιατί ουσιαστικά αυτό που θέλει η Ελλάδα είναι να επιστρέψει μετά από πολλά χρόνια στην πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα.

Η επενδυτική βαθμίδα

Πρόκειται για το επίπεδο κατά το οποίο το ελληνικό χρέος θα σταματήσει να θεωρείται «σκουπίδι» (junk) και οι διεθνείς επενδυτές θα μπορούν να τοποθετήσουν «άφοβα» τα χρήματά τους σε αυτό. Όπως λέει και το όνομά της, η επενδυτική βαθμίδα σημαίνει πως τα εγχώρια χρεόγραφα είναι διεθνώς αποδεκτά και κατ’ επέκταση αναμένεται σημαντική εισροή χρημάτων σε αυτά και περαιτέρω αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού.

Θα μου πείτε, μα και τώρα δεν δανειζόμαστε (υπερβολικά) φθηνά; Η απάντηση είναι ναι, αλλά μόνο επειδή η ΕΚΤ επέτρεψε τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στα προγράμματα επαναγοράς χρέους, μολονότι τυπικά δεν πληρούν τις προϋποθέσεις.
Και εδώ ερχόμαστε στο δεύτερο σκέλος της σημασίας της επενδυτικής βαθμίδας: Αν η Ελλάδα επανέλθει σε αυτή, εντάσσεται «με το σπαθί της» στα όποια προγράμματα της ΕΚΤ, δίχως να χρειάζεται ειδική μεταχείριση.

Για να τα καταφέρει όλα αυτά, η Ελλάδα χρειάζεται την επενδυτική βαθμίδα, από την οποία όμως ακόμα απέχει -έστω και ένα σκαλοπάτι. Άρα, από αυτή την άποψη, η πρόσφατη αναβάθμιση δεν έχει άμεσο αντίκτυπο.

Η αξία της αναβάθμισης

Στον αντίποδα, η κίνηση της S&P έχει τεράστια συμβολική αξία σε πάρα πολλά επίπεδα. Πρώτα απ΄ όλα, μειώνει την απόσταση από το στόχο. Η Ελλάδα θέλει μόνο μία ακόμη αναβάθμιση, γεγονός που σημαίνει ότι -θεωρητικά- ανά πάσα στιγμή μπορεί να τα καταφέρει.

Κατά δεύτερον, ιδιαίτερη σημασία έχει ο χρονισμός της αναβάθμισης αυτής: Πραγματοποιείται εν μέσω της ενεργειακής και πληθωριστικής κρίσης που μαστίζει όλη την Ευρώπη και σε μια πολύ ρευστή γεωπολιτική συγκυρία. Και σε πείσμα όλων αυτών, ο επενδυτικός οίκος θεωρεί ότι η έκθεση της χώρας μας είναι σαφώς περιορισμένη, εξ’ ου και η αναβάθμιση.

Παράλληλα, η S&P αναγνωρίζει τα σημαντικά βήματα προόδου που έχουν γίνει στο χρηματοπιστωτικό σύστημα αλλά και στη δημοσιονομική πολιτική. Είναι οι δύο βασικοί άξονες που λαμβάνουν υπ’ όψιν οι οίκοι αξιολόγησης, καθώς αποτελούν βαρόμετρο της πορείας για την κάθε χώρα. Συνεπώς, η αναβάθμιση αποτελεί έμπρακτη απόδειξη πως κάτι έχει γίνει καλά τα τελευταία χρόνια, σε πείσμα των δυσκολιών.

Τα κριτήρια

Ως προς τα επόμενα βήματα, που όπως αναφέραμε και παραπάνω είναι τα πιο σημαντικά, απαιτείται αναμονή και αρκετή προσπάθεια. Γιατί όλοι γνωρίζουν τη σημασία της επενδυτικής βαθμίδας και άρα η ένταξη σε αυτή είναι μια κομβική κίνηση για τους οίκους αξιολόγησης. Εξάλλου, και η S&P κράτησε σταθερές τις προοπτικές της χώρας, τηρώντας στάση αναμονής για την επόμενη κίνησή της. Η πορεία του πληθωρισμού, η διαχείρισης της ενεργειακής κρίσης, το δημοσιονομικό έλλειμμα και η ύπαρξη ή μη μιας νέας γενιάς κόκκινων δανείων είναι οι βασικοί παράγοντες που θα κρίνουν τις εξελίξεις. Και για να μη γελιόμαστε, κομβικό ρόλο θα παίξει και η πολιτική κατάσταση, καθώς είναι πολύ δύσκολη μια αναβάθμιση εν μέσω προεκλογικής περιόδου.

Όμως, το λιθαράκι έχει ήδη μπει και πλέον ο πολυπόθητος στόχος της επενδυτικής βαθμίδας είναι ορατός και -υπό προϋποθέσεις- επιτεύξιμος.