Το διπλό στοίχημα της ανάπτυξης για όλους

Ανάπτυξη 4,9% για τη χρονιά που διανύουμε και 3,5% για το 2023 -στη σκιά μάλιστα της εντυπωσιακής πορείας του 2021- δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία όχι μόνο πέτυχε ανάκαμψη τύπου «V» αλλά έβαλε τις βάσεις για μια βιώσιμη πορεία τα επόμενα χρόνια.

Και το γεγονός ότι οι προβλέψεις αυτές προέρχονται από την Κομισιόν επιτρέπουν στον υπουργό των Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα να κάνει δικαιολογημένα λόγο για «ευοίωνες προοπτικές» της ελληνικής οικονομίας.

Το ζητούμενο όμως είναι η ανάπτυξη αυτή να περάσει με βιώσιμο τρόπο στην πραγματική οικονομία και στη βάση της κοινωνίας. Και οι «ευοίωνες προοπτικές» να αφορούν στην πράξη την πλειονότητα των Ελλήνων.

Ειδικά σε μια εποχή υψηλού πληθωρισμού, με τις ανατιμήσεις στην ενέργεια αλλά και σε βασικά καταναλωτικά αγαθά χτυπούν το σύνολο των καταναλωτών, η δίκαιη και ευρεία ανάπτυξη είναι «ασπίδα» και έναντι της ακρίβειας.

Με τη διαφορά ότι η κυβέρνηση καλείται να προσφέρει ουσιαστική θεραπεία και όχι μόνο παυσίπονα για την αντιμετώπιση των συνεπειών των ανατιμήσεων.

Σίγουρα, η ενίσχυση των ασθενών ομάδων είναι απαραίτητη στις πρωτόγνωρες συνθήκες που ζούμε.

Όμως μια αμιγώς επιδοματική πολιτική προσφέρει μόνο παροδικές λύσεις και στο τέλος γυρίζει μπούμερανγκ.

Έτσι, το στοίχημα των επομένων ετών είναι διπλό: αφενός η αναμενόμενη ανάπτυξη θα πρέπει να φτάσει -στο βαθμό του εφικτού- σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Να μην περιοριστεί δηλαδή μόνο σε λίγες επιχειρήσεις που θα επενδύσουν και θα αξιοποιήσουν τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, που όντως αποτελεί καταλύτη για την οικονομία.

Ζητούμενο είναι να επιτευχθεί το λεγόμενο “spillover effect”, δηλαδή η μεταφορά του πλούτου προς τη βάση της οικονομικής και κοινωνικής πυραμίδας.

Την ίδια στιγμή όμως, να αποφευχθεί η επιλογή μόνο της «εύκολης» λύσης των επιδομάτων και των εκτάκτων ενισχύσεων. Το ζητούμενο είναι, ακολουθώντας το αγγλοσαξωνικό ρητό, να διδάξουμε τους ανθρώπους και να ψαρεύουν και όχι να τους δώσουμε ένα ή περισσότερα ψάρια για να κορέσουν την πείνα τους σήμερα, χωρίς προοπτικές για το αύριο.

Και αυτό συνεπάγεται μεταρρυθμίσεις, διαρκείς εκπαιδεύσεις, ανάπτυξη νέων ικανοτήτων ώστε η χώρα μας να αναπτύξει ένα νέο παραγωγικό μοντέλο διευρυμένων ευκαιριών για όσο το δυνατόν περισσότερους Έλληνες.

Μόνο έτσι, θα μπορέσει η οικονομία να θωρακιστεί έναντι ακόμα και των μακροχρόνιων επιπτώσεων του πληθωρισμού, αποφεύγοντας το θνησιγενές μοντέλο της άκριτης και πρόσκαιρης παροχολογίας που -όπως επιβεβαιώθηκε περίτρανα πρόσφατα- έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη χρεοκοπία και τη δεκαετή κρίση των Μνημονίων.