Τι συμβαίνει με τους πλειστηριασμούς

Το εκρηκτικό κοκτέιλ πανδημίας και ακρίβειας που βιώνει η χώρα μας κάνουν την εξυπηρέτηση των δανείων πραγματικό εφιάλτη για τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Την ίδια στιγμή, ο νέος πτωχευτικός νόμος έχει αλλάξει άρδην τους κανόνες, καθώς ο τρόπος και οι προϋποθέσεις προστασίας, ειδικά για τους ευάλωτους δανειολήπτες είναι εντελώς διαφορετικός.

Και εδώ ακριβώς τα πράγματα γίνονται περίπλοκα: Ο νέος πτωχευτικός κώδικας προβλέπει τη δημιουργία ενός Φορέα Διαχείρισης για τα ακίνητα των ευάλωτων νοικοκυριών. Ο Φορέας αυτός θα αποκτά τα ακίνητα όσων αντικειμενικά δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και τα νοικοκυριά θα μπορούν να παραμένουν σε αυτά, πληρώνοντας ένα χαμηλό ποσό. Μάλιστα, με τη λήξη της συμφωνίας θα μπορούν -εφόσον είναι συνεπείς- να επαναποκτήσουν το ακίνητο.

Μέχρι εδώ καλά. Μόνο που για μια σειρά από (αντικειμενικούς) λόγους, η υπόθεση του Φορέα δεν έχει προχωρήσει. Η πανδημία, το περίπλοκο της διαδικασίας, η έλλειψη κινήτρων και η μεταβλητότητα έχουν πάει πίσω το χρονοδιάγραμμα και μιλώντας ρεαλιστικά, τίποτε δεν πρόκειται να γίνει μέσα στο 2022.

Την ίδια στιγμή όμως η καθυστέρηση αυτή έχει άμεσο αντίκτυπο στο κομμάτι των πλειστηριασμών, καθώς η ύπαρξη του Φορέα είναι προϋπόθεση για να προχωρήσουν οι διαδικασίες. Γιατί, σε άλλη περίπτωση, τα ευάλωτα νοικοκυριά είναι εντελώς απροστάτευτα, γεγονός αφενός απαράδεκτο, αφετέρου εξόχως προβληματικό για την κυβέρνηση που θα κληθεί να επωμισθεί το πολιτικό κόστος.

Εντούτοις, οι servicers και οι εταιρείες που απέκτησαν τα τιτλοποιημένα κόκκινα δάνεια από τις τράπεζες βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο, καθώς, αν δεν «ξεκλειδώσουν» οι πλειστηριασμοί -ή αν δεν εξασφαλίσουν έσοδα με άλλο τρόπο- δεν θα μπορέσουν να φέρουν σε πέρας τα επιχειρηματικά τους πλάνα. Και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθώς αν δεν τα καταφέρουν, υπάρχει ρεαλιστικό ενδεχόμενο να «σκάσουν» οι εγγυήσεις του προγράμματος Ηρακλής, που αφορά τα τιτλοποιημένα στεγαστικά δάνεια. Γεγονός που με τη σειρά του σημαίνει ότι το κράτος θα πρέπει να πληρώσει, εντάσσοντας τις εγγυήσεις του Ηρακλή στο δημόσιο χρέος.

Επανερχόμαστε λοιπόν στην αρχή του περίπλοκου αυτού κουβαριού. Γιατί η προτεινόμενη λύση είναι εν τέλει απλή: το κράτος επιχορηγεί τα στεγαστικά δάνεια των ευάλωτων νοικοκυριών, τα οποία με τη σειρά τους πληρώνουν με τα χρήματα αυτά τους servicers. Έτσι, «βγαίνουν» τα επιχειρηματικά τους πλάνα και δεν κινδυνεύουν να καταπέσουν οι εγγυήσεις του Ηρακλή.

Με άλλα λόγια, με ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια για την κυβέρνηση και τον υπουργό των Οικονομικών κ. Σταϊκούρα, αφού το Δημόσιο και κοινωνική πολιτική κάνει αλλά και εξασφαλίζει ότι οι εγγυήσεις που έδωσε θα παραμείνουν στη θέση τους. Υπό την αίρεση βέβαια ότι θα συμφωνήσει και ο ξενοδόχος, δηλαδή οι Θεσμοί, που παραδοσιακά τάσσονται υπέρ των πλειστηριασμών, διατεινόμενοι ότι οι άλλες λύσεις δημιουργούν κουλτούρα κακοπληρωτών.

Θα μου πείτε, ακόμα και αν το σχέδιο υλοποιηθεί, αυτό δεν μπορεί να είναι βιώσιμο στο διηνεκές. Απολύτως λογικό επιχείρημα, όμως -λογικά- ούτε πανδημία θα έχουμε στο διηνεκές, ούτε και θα είναι κάθε χρονιά εκλογική.