Ο εφιάλτης του (στασιμο)πληθωρισμού

Όσοι ανοίξαμε τους λογαριασμούς του ρεύματος και του φυσικού αερίου ή ψωνίσαμε από κάποιο σουπερμάρκετ τις τελευταίες εβδομάδες δεν χρειάστηκε να περιμένουμε τα επίσημα στοιχεία για να νιώσουμε στο πετσί μας τις αυξήσεις.

Η αλήθεια είναι πως οι συγκεκριμένες πληθωριστικές πιέσεις είναι διεθνείς και -για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια- δεν έχουν να κάνουν με παθογένειες της ελληνικής οικονομίας.

Εξίσου αλήθεια είναι ότι αυτό ουδόλως ενδιαφέρει όσους καλούνται να βάλουν βαθύτερα το χέρι στην τσέπη προκειμένου να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Καθώς όμως μιλάμε για μια διεθνή κατάσταση, τα εργαλεία που έχει στα χέρια της η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει την πληθωριστική κρίση είναι περιορισμένα. Σε καθεστώς ενιαίου νομίσματος και με τα ευρω-επιτόκια να ελέγχονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δεν υπάρχουν περιθώρια εγχώριων παρεμβάσεων στη νομισματική πολιτική.

Έτσι, στην τρέχουσα συγκυρία, απομένουν δύο πράγματα που μπορούν -και πρέπει να γίνουν- ώστε να αποφύγουμε τα χειρότερα.

Το πρώτο είναι -στο πλαίσιο του κοινωνικού κράτους- να ενισχυθούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι πραγματικά ευπαθείς ομάδες που νιώθουν στο πετσί τους τις συνέπειες.

Γιατί η αύξηση στην ενέργεια και τα είδη πρώτης ανάγκης πλήττει αναλογικά περισσότερο όσους ήδη τα έβγαζαν οριακά πέρα.

Τα μέτρα για την κρατική στήριξη στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου που ανακοίνωσε ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας είναι ξεκάθαρο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Αντίστοιχα, η ανακοίνωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την αύξηση στον κατώτατο μισθό είναι ξεκάθαρη προσπάθεια ενίσχυσης των χαμηλότερα αμειβόμενων.

Τα συγκεκριμένα μέτρα ενίσχυσης έρχονται για να αντιμετωπίσουν τις βραχυπρόθεσμες συνέπειες της ακρίβειας. Τι θα συμβεί όμως αν τελικά δεν μιλάμε για ένα (τόσο) παροδικό φαινόμενο αλλά η αύξηση των τιμών, ειδικά στην ενέργεια παραμείνει μαζί μας για μεγάλο χρονικό διάστημα;

Σε αυτή την περίπτωση, φουντώνουν τα σενάρια του εφιάλτη του στασιμοπληθωρισμού. Φαινόμενο κατά το οποίο η αύξηση των τιμών δεν συνδυάζεται με αντίστοιχη αύξηση στη ζήτηση και κατ’ επέκταση στην ανάπτυξη, αλλά προκύπτει από εξωγενή αίτια, εν προκειμένω την άνοδο των τιμών της ενέργειας.

Κινδυνεύουμε δηλαδή να έχουμε παράταση στην ακρίβεια, χωρίς όμως την ανάλογη ανάπτυξη που μπορεί να λειτουργήσει ως αντίβαρο στις πληθωριστικές πιέσεις.
Και εδώ έρχεται το δεύτερο πεδίο στο οποίο μπορεί και οφείλει να κινηθεί η κυβέρνηση. Αξιοποιώντας το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και το ΕΣΠΑ ο Θεόδωρος Σκυλακάκης και ο Γιάννης Τσακίρης αντίστοιχα έχουν την ευκαιρία και τη δυνατότητα να επιταχύνουν την ανάπτυξη εντός της χρονιάς. Γιατί, αν το 2021 είδαμε την ανάκαμψη από τα χαμηλά της πανδημίας, το στοίχημα είναι φέτος, τουλάχιστον από το β’ τρίμηνο και μετά, η οικονομία να αναπτυχθεί με ουσιαστικό και βιώσιμο τρόπο.

Μόνο έτσι μπορούμε να αποφύγουμε τον εφιάλτη του στασιμοπληθωρισμού και -εφόσον τελικά αποκλιμακωθούν οι πιέσεις- να βιώσουμε τις θετικές συνέπειες της ανάπτυξης στην πραγματική οικονομία και κατ’ επέκταση στην τσέπη μας.