Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος

Στο βιβλίο του, ο Χάξλει περιγράφει μια μελλοντική, δυστοπική κοινωνία στην οποία η γενετική επιστήμη έχει προοδεύσει με τέτοιο τρόπο ώστε από τη γέννησή τους οι άνθρωποι να χωρίζονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες και κάστες (Α, Β, C κλπ) με το μέλλον τους να είναι ουσιαστικά προδιαγεγραμμένο.

Σήμερα, μπορεί το δυστοπικό περιβάλλον που περιγράφει ο Χάξλει να μην έχει γίνει πράξη, όμως βρισκόμαστε κυριολεκτικά μπροστά σε έναν Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο.

Η επιστήμη αναπτύσσεται με αλματώδεις ρυθμούς και η ψηφιοποίηση σαρώνει την καθημερινότητά μας. Ταυτόχρονα, η 4η Βιομηχανική Επανάσταση και η Τεχνητή Νοημοσύνη έρχονται για να αλλάξουν τους όρους της παραγωγής και της εργασίας. Ενώ η Εικονική Πραγματικότητα, και όσα οραματίζεται ο Μαρκ Ζούκερμπερκ με το “Meta” φέρνουν νέα δεδομένα όχι μόνο στη διασκέδαση αλλά ευρύτερα στον τρόπο που ζούμε και βιώνουμε την καθημερινότητά μας.

Και εδώ έρχεται ο παραλληλισμός με το βιβλίο του Χάξλει. Και ταυτόχρονα ο κίνδυνος ο Καινούργιος αυτός Κόσμος να μην είναι εξίσου Θαυμαστός για όλους. Και εξηγούμαι: προϋπόθεση για να συμμετάσχει κανείς στη νέα πραγματικότητα και να επωφεληθεί από τις εξελίξεις είναι να διαθέτει το απαραίτητο γνωσιολογικό υπόβαθρο αλλά και την τεχνική και επαγγελματική κατάρτιση.

Με την ταχύτητα που τρέχουν οι εξελίξεις, είναι πολύ εύκολο να χάσει κανείς το τρένο της γνώσης καθώς και της επαγγελματικής κατάρτισης. Το λεγόμενο ψηφιακό χάσμα διευρύνεται μέρα με την ημέρα και μάλιστα όχι μόνο ανάμεσα στις μεγαλύτερες ηλικίες, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Σήμερα υπάρχουν ήδη εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια συμπολίτες μας, ανεξαρτήτως ηλικίας που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις ή δεν είναι επαρκώς καταρτισμένοι για να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της νέας πραγματικότητας. Ακόμα και 20άρηδες που μόλις έχουν αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο καλούνται να εκπαιδευτούν ξανά και ξανά στο αντικείμενό τους και όχι μόνο. Φανταστείτε τι συμβαίνει για όσους 40άρηδες ή 50άρηδες έχουν χάσει την επαφή με τη δια βίου μάθηση και εκπαίδευση.

Έτσι, δημιουργείται στην πράξη ένας διαχωρισμός μεταξύ των πολιτών, όχι με βάση τα γενετικά χαρακτηριστικά, όπως συμβαίνει στο βιβλίο του Χάξλει, αλλά με βάση τις γνώσεις και τις ικανότητες να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις. Και κινδυνεύουμε ο χωρισμός των πολιτών σε κατηγορίες και κάστες να έρθει «από το παράθυρο», οξύνοντας έτι περεταίρω τις ανισότητες που υπάρχουν τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως.

Συνεπώς, το στοίχημα που καλείται να κερδίσει η Ελλάδα αλλά και η κυβέρνηση είναι να δημιουργήσει συνθήκες που θα επιτρέψουν την πρόσβαση στη γνώση και την εξοικείωση με της νέες τεχνολογίες για το σύνολο των πολιτών. Η δια βίου μάθηση και τα λεγόμενα “reskilling & upskilling” να γίνουν πράξη χωρίς διακρίσεις ή περιορισμούς. Και το νέο παραγωγικό μοντέλο που τόσο έχει ανάγκη η χώρα μας να περιλαμβάνει ουσιαστικές επενδύσεις στην εκπαίδευση και την τεχνική και τεχνολογική κατάρτιση.

Τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης είναι αρκετά για να χρηματοδοτήσουν και αυτή την ανάγκη. Αρκεί να γίνει ουσιαστικά και όχι με «πασαλείμματα», δήθεν εκπαιδεύσεις και «ρουσφέτια» σε ημέτερους.

Να κάνουμε δηλαδή πράξη την συμπερίληψη, για την οποία γίνεται τόση κουβέντα, χωρίς όμως να φτάνουμε στην ουσία των πραγματικών κοινωνικών διακρίσεων.

Ούτως ώστε να μπούμε από κοινού με όσο το δυνατόν λιγότερες διακρίσεις και απώλειες στον Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο που διαμορφώνεται μπροστά μας.