Η αίγλη του ανασχηματισμού

Η ανασχηματισμοί στο παρελθόν είχαν μία αίγλη ξεχωριστή, μία πρόκληση για τον κάθε πρωθυπουργό, για το αν θα πετύχει το σχέδιο που είχε στο μυαλό του και πρόκληση για κάθε δημοσιογράφο να βρει όσο περισσότερους νέους υπουργούς που θα αντικαθιστούσαν τους παλιούς.

Εάν, επί παραδείγματι, ο πρωθυπουργός ήθελε να σηματοδοτήσει μία νέα εποχή στην οικονομική ζωή της χώρας, άλλαζε τον υπουργό του και ανάλογα με την περίοδο που ήθελε να αναδείξει έβαζε πρόσωπο που θα ήταν ή τεχνοκρατικό ή δημοφιλές και αγαπητό στην κοινωνία.

Όταν ήταν πρωθυπουργός ο Ανδρέας Παπανδρέου και ήθελε να σηματοδοτήσει την αλλαγή πλεύσης στην Οικονομία, έβγαλε από υπουργό Οικονομικών τον Κώστα Σημίτη και τοποθέτησε στη θέση του τον Γεράσιμο Αρσένη. Εξ ου και το «τσάρος της Οικονομίας» που είχε βγει τότε για τον αείμνηστο Γεράσιμο Αρσένη.

Με τον τρόπο αυτόν ο τότε πρωθυπουργός έδειξε στην κοινωνία πως ήθελε να αφήσει πίσω του οικονομικές πολιτικές λιτότητας και να εφαρμόσει, με την αλλαγή προσώπου, σε μια νέα πολιτική, εκείνη της ευημερίας.

Ανάλογα παραδείγματα είναι πολλά τα τελευταία χρόνια με τις αλλαγές στα πρόσωπα των κυβερνήσεων που είχαν την εξουσία μετά την Μεταπολίτευση. Ο κάθε ανασχηματισμός αποκτούσε και όνομα. Ανασχηματισμός με «φτερά» είχαν ονομαστεί οι αλλαγές σε μια κυβέρνηση τη δεκαετία του ‘90 γιατί ο τότε πρωθυπουργός είχε πει ότι η κυβέρνηση του με τις αλλαγές στα πρόσωπα θα αποκτούσε …φτερά.

Έκτοτε πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι που φτάσαμε σήμερα σε αλλαγές προσώπων στις κυβερνήσεις, που καμιά φορά περνάνε ακόμη και απαρατήρητες, με την έννοια δηλαδή ότι πλέον ο ανασχηματισμός που κάνει ο πρωθυπουργός ενδιαφέρει τους ίδιους τους υπουργούς και υφυπουργούς και τους δημοσιογράφους οι οποίοι θέλουν να έχουν πάντα την αποκλειστική είδηση (και καλά κάνουμε).

Οπωσδήποτε αίγλη πλέον δεν υπάρχει. Χάθηκε στο παρελθόν. Αυτό που πήρε τη θέση του είναι το παρασκήνιο για την κάθε περίπτωση υπουργού και υφυπουργού ξεχωριστά. Το παρασκήνιο υπήρχε και στο παρελθόν, ίσως και πιο έντονο ακόμη, ωστόσο είναι το χαρακτηριστικό των ανασχηματισμών που έμεινε.

Όλοι οι πρωθυπουργοί έκαναν ανασχηματισμούς και όλοι άλλαζαν τους συνεργάτες τους. Υπήρχαν και περιπτώσεις που πρωθυπουργός δεν γνώριζε τον υφυπουργό του επειδή έγινε μέρος της κυβέρνησης του κατόπιν πιέσεων, γνωριμιών, συμφερόντων. Οπωσδήποτε ρόλο παίζει και η εκλογική περιφέρεια στην οποία εκλέγεται κάποιος, αλλά και αν είναι αγαπητός ή όχι στην κοινωνία.

Τώρα φυσικά όλα αυτά λίγο ρόλο παίζουν. Στη θέση εκλεγμένων μπαίνουν πρόσωπα που δεν έχουν εκλεγεί. Μπαίνουν πρόσωπα από άλλους διαφορετικούς χώρους. Μπαίνουν τεχνοκράτες περισσότερο και όχι με πρόσημο πολιτικό.

Το παρασκήνιο και οι συζητήσεις που γίνονται μέχρι να καταλήξουν ο πρωθυπουργός και ο εκάστοτε υποψήφιος υπουργός, υφυπουργός είναι διαφορετικού τύπου. Παλαιότερα έκανε την πρόταση ο πρωθυπουργός σε κάποιον και ο υποψήφιος υπουργός ή υφυπουργός δεν διανοείτο να φέρει αντίρρηση, εκτός αν είχε κώλυμα προσωπικό, όπως λόγοι υγείας ή οικογενειακοί λόγοι. Διαφορετικά η απάντηση ήταν πάντα θετική.

Τώρα όλα αυτά δεν υφίστανται. Το «όχι» κάποιου προσώπου στην πρόταση που το απευθύνει ο πρωθυπουργός για να υπουργοποιηθεί δεν είναι σπάνιο φαινόμενο και όχι πάντα για λόγους προσωπικούς, αλλά και για πολιτικούς ξεκάθαρα.

Στη θέση του παρασκηνίου υπάρχει το συμφέρον και η πρόταση που γίνεται κάθε φορά σε κάποιον αντικαθίσταται με τη διαπραγμάτευση. Διαπραγμάτευση και παζάρι γίνεται στην ουσία του «τι μου δίνεις, τι σου δίνω». Αυτό φάνηκε τουλάχιστον από τους διαλόγους που διέρρευσαν και από το Μέγαρο Μαξίμου και από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ στην περίπτωση του Ευάγγελου Αποστολάκη, στον οποίο πρότεινε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να αναλάβει το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας.

Το ποιος ευθύνεται το αφήνω στην κρίση τη δική σας. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ο τρόπος με τον οποίον πλέον γίνονται οι ανάλογες συζητήσεις από τον εκάστοτε πρωθυπουργό στο κάθε προσώπου ξεχωριστά που νομίζει ότι θα τον βοηθήσει βάζοντας τον στο νέο Υπουργικό Συμβούλιο. Ίντριγκα, διαπραγμάτευση και το κόμμα από πίσω να αφήνει ‘η να μην αφήνει κάθε φορά κάποιον να συμβάλει στη συνολική προσπάθεια.

Γιατί υποτίθεται κάποιος που γίνεται υπουργός σε μια κυβέρνηση το κάνει γιατί θέλει να συμβάλει στο να γίνει καλύτερη η κοινωνία.

Το είδατε τελευταία αυτό εσείς πουθενά;